Vier gebeurtenissen van het laatste trimester van 2008 hebben de Europese publieke opinie danig dooreengeschud : de financiële crisis, de verkiezing van Barack Obama, de Israëlische agressie tegen Gaza en de revolte van de Griekse jeugd.
In juni 2009 gaan er in alle 27 landen van de Europese Unie gelijktijdig verkiezingen door voor het Europese parlement. Ze vormen een belangrijke test: in welke richting zullen deze belangrijke veranderingen de massa van de kiezers duwen ?
De linkse organisaties en partijen, de syndicale militanten en militanten uit de associatieve wereld, de burgerinitiatieven, de verenigingen voor het respect van de mensenrechten, voor de steun aan de weerstand van de volkeren van de Derde Wereld, de verdedigers van het leefmilieu…. : kortom, elk van ons die vecht voor een meer rechtvaardige wereld draagt zijn deel van de verantwoordelijkheid in het antwoord op deze vraag.
Voor het eerst sinds de val van de Berlijnse muur in 1989 is er door de financiële crisis een enorme klap toegebracht aan het oppermachtige kapitalisme. Of ze het nu meenden of niet, alle partijen werden verplicht om te stellen dat dit systeem op geen enkele manier blijvend de economische of sociale veiligheid van het volk kan garanderen.
De verkiezing van Barack Obama was op de allereerste plaats een grote volksmobilisatie, die komaf wil maken met de racistische discriminatie, met het misprijzen voor de arbeiders (de ‘working poor’, de werklozen, de daklozen, de migranten), met de oorlogszucht van de Bushadministratie en met het isolement van het Amerikaanse volk in de wereld.
De Israëlische oorlog tegen het volk en het verzet in Gaza heeft wereldwijd de ogen geopend van brede lagen van de publieke opinie. Deze oorlog en het wereldwijd verzet ertegen heeft de weg vrijgemaakt voor een betere ondersteuning van de antikoloniale en anti-imperialistische strijd van de Derde Wereld. Het naar huis sturen van de Israëlische ambassadeur door Hugo Chavez was een signaal voor de vorming van een brede alliantie tegen de militaire agressies van het koloniale type.
De revolte van de jeugd in Griekenland was een kreet gericht aan ons allen. Ze laat ons toe om ook de andere jongerenrevoltes zoals in Frankrijk, Groot-Brittannië of elders beter te begrijpen. Dit zorgt voor onrust bij het Europese politieke establishment. De chef van het Internationaal Monetair Fonds, Dominique Strauss-Kahn, stelde openlijk dat hij vreest dat er soortgelijke gewelddadige explosies op komst zijn in heel Europa tegen de gevolgen van de economische crisis.
Er zullen in ons land verkiezingen zijn in juni 2009 voor het Europese en regionale niveau. Daarna zijn er geen verkiezingen meer tot in mei 2011 en oktober 2012.
Links heeft vandaag een kans en kan die met beide handen aangrijpen : het kan zich verenigen om aan de kiezers een programma voor te stellen dat hoop geeft, dat uitzicht biedt op een radikale koerswijziging, zowel op Europees als regionaal vlak.
Op Europees vlak is het mogelijk om met één enkele stem te spreken en voor te stellen dat Europa zich moet ontdoen van de Amerikaanse voogdij en het Amerikaanse model. De Europese Unie kan een andere stem laten klinken in de wereld. Europa kan relaties van vreedzaam samenleven, samenwerking en wederzijds respect aangaan met de economische machten die in opmars zijn (China, Rusland, Brazilië, India). Het kan de naties en volkeren die strijden voor hun onafhankelijkheid, in het bijzonder in Latijns-Amerika, ondersteunen. Het kan zich keren tegen de agressies, in het bijzonder in Palestina, Irak, en Afghanistan. Het kan Afrika, dat eenvoudigweg vecht om te overleven, zijn steun aanbieden.
Op binnenlands vlak is het mogelijk om te stoppen met de volgzaamheid voor het Amerikaans model : de deregulering, de privatisering, de verarming en de overbevolkte gevangenissen. Een spiraal van armoede en geweld die slechts aan een handvol superrijken ten goede komt.
De kwestie van de rechtvaardige verdeling van de rijkdom, zowel op planetair niveau als binnen de Europese Unie en binnen elk land, moet de centrale kwestie zijn.
De wereld moet ophouden om crimineel onrechtvaardig te zijn.
Het is perfect mogelijk om veel mensen rondom zulk een oriëntatie te verenigen: het is eenvoudigweg de weg van het gezond verstand.
Het is perfect mogelijk om « de hoop » opnieuw in het centrum van de politieke en sociale dynamiek te plaatsen. We moeten daarvoor onze politieke verscheidenheid niet opzij zetten. Maar we moeten wél onze oude politieke en persoonlijke rancunes terzijde schuiven. Het volstaat om kracht te putten uit de gemeenschappelijke idealen die ons bezielen. Het volstaat te willen.
Mijn voorstel is eenvoudig: laten we één enkele verkiezingslijst samenstellen die het soort democratie dat we nastreven weerspiegelt. Een pluralistisch links dat de noodzaak van een debat erkent over de te volgen weg om ons gemeenschappelijk einddoel te bereiken. Een links waar het leiderschap van de enen of de anderen niet wordt afgekondigd, maar zich opbouwt doorheen een gezamenlijk werk. Een links dat prioriteit geeft aan de mensen op het terrein, die sinds lange tijd geëngageerd zijn in een veelheid van verzet en die alleen maar wachten op versterking.
We moeten snel beslissen.
Het moet mogelijk zijn in dit land om in de twee electorale colleges voor Europa de eerste plaats toe te kennen aan een persoonlijkheid die boven het gewoel uitstijgt.
Ik denk aan iemand zoals Roberto D’Orazio, die met zijn lijst Debout een eerste reëel succes boekte in 1999. Deze lijst heeft toen aan alle linkse partijen en organisaties toegelaten om een kandidaat naar voor te schuiven, en garandeerde op die manier het pluralisme van het initiatief.
Op regionaal vlak wordt ons land gekenmerkt door een waaier van verenigingen. Veel mensen van goede wil werken er zonder ophouden aan een betere wereld. Onder hen een lijstrekker vinden die zich wil engageren om alle verzet te verenigen en hen het woord te geven, kan niet moeilijk zijn.
Mijn oproep richt zich tot alle linkse politieke formaties die vandaag niet vertegenwoordigd zijn op Europees en regionaal vlak. Hij richt zich ook naar de linkse krachten binnen de partijen die wel vertegenwoordigd zijn in de verkozen organen.
Hij richt zich vooral naar al degenen die hopen op verandering.
Yes, we can !
(Uitpers, nr 106, 10de jg., februari 2009)
