China staat achter het principe van niet-inmenging in binnenlandse aangelegenheden, bevestigde het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken op 19 februari 2022. Dat geldt ook voor Oekrïne, werd eraan toegevoegd. Peking is dat principe in zijn diplomatie gebeiteld. Maar enkele dagen later klonk het anders.
Balans
President Xi had nog maar net daarvoor, op 4 februari, Poetin ontvangen (38e ontmoeting sinds 2012) en het bondgenootschap met Moskou aangespannen. Peking zoekt nu naar de juiste termen om de balans tussen de principes en de band met Moskou in evenwicht te houden. De VS als schuldige aanwijzen, helpt daarbij.
Op 21 februari, nadat Poetin Donbass en Loegansk als onafhankelijke republieken had erkend, zei China’s minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi dat de rechtmatige veiligheidsbelangen van elk land moeten geëerbiedigd worden, en dat de beginselen van het VN-handvest moeten gevrijwaard worden. Hij riep alle betrokken partijen op tot terughoudendheid, tot de-escalatie en onderhandelingen.
Global Times, spreekbuis van China’s “patriotten”, pleitte toen in een edito voor vrede door een ‘soft landing’.
Twee dagen later, op 23 februari, zei Hua Chunying, woordvoerster van Buitenlandse Zaken, dat de VS olie op het vuur gieten door wapens naar Oekraïne te sturen en paniek te zaaien. Hebben de VS er wel bij stilgestaan wat de gevolgen van de uitbreiding van de Navo tot aan de drempel van een grote mogendheid zijn?, aldus Hua.
Global Times trok in diezelfde optiek van leer tegen de VS. “Voor Washington is Oekraïne een speelbal om van Rusland een pariastaat te maken en om de Navo te versterken”. De crisis in Oekraïne weerspiegelt volgens GT het egoïsme van de Amerikaanse elites die zich van de Oekraïeners weinig aantrekken, zoals ze ook de Afghaanse regering aan haar lot overlieten;…
Taiwan
Dat Peking geen grote baat heeft bij de Russische agressie tegen Oekraïne staat buiten kijf. Het moet wel afwegen wat de schulden en baten van eventuele steun aan Moskou zijn. In hoeverre zal China meestappen in door het Westen opgelegde sancties. Wat zijn de risico’s van een verdergaand bondgenootschap met Rusland voor zijn relaties met het Westen?
Terloops wordt in Peking ook aan Taiwan gedacht. De vernederende afgang van VS en Navo in Washington was alvast een opsteker voor Peking. Daar herinnert men zich ook hoe de westerse sancties na Tienanman (juni 1989) niet lang werden volgehouden toen westerse leiders en zakenlui zagen hoe anderen (Taiwanezen, Japanners, overzeese Chinezen) hun plaats innamen.
