Tussen Saoedi-Arabië en Iran “zijn enkele misverstanden opgeruimd”. Ze gaan binnenkort weer ambassadeurs uitwisselen, na 7 jaar onderbreking. Dat is op zichzelf al belangrijk nieuws. Minstens even belangrijk is de plaats van bekendmaking:Peking. VS-president Joe Biden moet even slikken, hij herinnert zich allicht hoe koel hij vorig jaar in Riad werd ontvangen, terwijl voor Xi Jinping de rode loper werd uitgerold.
Vijanden
De relaties waren in 2016 verbroken. Iraanse betogers hadden in Teheran de Saoedische ambassade bestookt na de executie van een sjiïtische leider in Saoedi-Arabië. De twee landen stonden lijnrecht en gewapend tegen elkaar in Syrië en Jemen en zijn elkaars rivalen in Libanon en Irak.
Saoedi-Arabië achtte zich gesteund en beschermd door de VS-troepenmacht ter plekke. Maar toen in 2019 raketten en drones strategische olie-installaties in Saoedi-Arabië bestookten en er geen Amerikaanse reactie kwam, gingen de Saoedi’s twijfelen. Sinds 2021 waren er discrete contacten om de relaties te normaliseren.
Blijkbaar is een en ander losgemaakt na de rondreis van de Chinese president Xi Jinping eind vorig jaar. Xi werd hartelijk verwelkomd en vertrok met veel contracten en contacten. Biden – die in juli was komen smeken om vóór de verkiezingen in de VS de olieprijs te doen zakken – werd kil ontvangen en vertrok met lege handen. Het Saoedische Aramco heeft het wel aan Biden’s sanctiepolitiek te danken dat het vorig jaar 161 miljard dollar winst maakte.
Chinees succes
Het “opruimen van misverstanden” betekent evenwel niet dat alles koek en ei is. Er is o.m. nog Jemen, waar de Saoedi’s hopen op een hecht bestand zodat ze een einde kunnen maken aan hun mislukte oorlog tegen de Houthi’s. Teheran en Riad beloven nu zich niet te mengen in elkaars binnenlandse aangelegenheden, alsof ze zich zouden storen aan de manier waarop de ander wreedaardig tegen de eigen bevolking tekeer gaat. Peking zweert bij het principe van niet-inmenging in elkaars aangelegenheden, Het zou de laatste zijn om de brutale repressie in Iran of Saoedi-Arabië te veroordelen. En het zijn niet de Oeigoeren die op deze twee moslimlanden moeten rekenen.
Deze in Peking bezegelde verzoening illustreert vooral de krachtsverschuivingen op wereldvlak. China als diplomatieke ‘broker’ in een regio waar de VS gewoon waren de lakens uit te delen. Waar is de tijd, 1991 en 2003, dat de Amerikanen vanuit Saoedi-Arabië Irak aanvielen.
