De Chinese president Xi Jinping heeft afgelopen week in zijn drie toespraken voor BRICS-forums (1) de leiders opgeroepen samen te werken als één familie die open staat voor anderen terwijl ze zich kanten tegen eenzijdige sancties en tegen het vormen van kleine kringen gebouwd rond hegemonie.
Xi noteerde tijdens zijn openingstoespraak dat tijdens de moeilijke economische heropleving het BRICS-mechanisme veerkracht en vitaliteit toonde. Tijdens de eerste vijf maanden van 2022 steeg de totale invoer en uitvoer van China met andere BRICS-landen met 12,1 % op jaarbasis en zelfs een stijging van 20 % met Rusland en 10 % met India. Xi zei: ” We moeten de internationale gemeenschap aanmoedigen om echt multilateralisme te beoefenen en het internationale systeem te handhaven met de VN als kern en de internationale orde die wordt ondersteund door het internationale recht. We moeten tevens de wereld aansporen om de Koude Oorlog-mentaliteit en blokconfrontatie te weigeren, zich verzetten tegen eenzijdige sancties en misbruik van sanctie, en ook de kleine kringen verwerpen die rond hegemonie zijn opgebouwd door één grote familie te vormen die behoort tot één gemeenschap met een gedeelde toekomst voor de mensheid. De sneer naar de ‘kleine kringen’ was een verwijzing naar de Quad (2) en AUKUS (3). Xi vroeg de BRICS samen te werken met het Global Security Initiative dat China voorstaat.
President Poetin verklaarde ‘Het BRICS-formaat heeft zijn prestige en internationale invloed voortdurend vergroot. Dit is een objectief proces, aangezien de vijf BRICS-landen, een enorm politiek, economisch, wetenschappelijk, technisch en menselijk potentieel hebben. We hebben alles wat we nodig hebben om samen te werken en resultaten te boeken voor wereldwijde stabiliteit en veiligheid, duurzame groei en welvaart en een beter welzijn voor onze mensen”, aldus nog Poetin. De Indische premier Modi hield zich wat op de vlakte met: “BRICS is opgericht opdat deze groep opkomende economieën zou kunnen gedijen als motoren van wereldwijde groei. Vandaag, wanneer de wereld zich richt op post-COVID-herstel, wordt de rol van BRICS-landen erg belangrijk’. De Braziliaanse president Bolsonaro benadrukte dat de sancties een verlammende invloed kunnen hebben op de ontwikkelingslanden.
Na de top namen de leiders van de 5 landen de BRICS 2022-verklaring van Beijing aan, die onder meer betrekking heeft op ‘Versterking en hervorming van mondiaal bestuur’, ‘Solidariteit werken om COVID-19 te bestrijden’, ‘Vrede en veiligheid waarborgen’, ‘Economisch herstel bevorderen’, ‘Bespoedigen van de uitvoering van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling’ en ‘Verdieping van intermenselijke uitwisselingen’ en “Institutionele ontwikkeling
Business Forum
De Chinese president Xi Jinping riep woensdag tijdens zijn eerdere toespraak voor het BRICS Business Forum het BRICS-bedrijfsleven op om de samenwerking op het gebied van handel, investeringen en financiën te verbeteren, de samenwerking op het gebied van grensoverschrijdende e-commerce, logistiek, lokale valuta en kredietwaardigheid uit te breiden en industriële en toeleveringsketens veilig en vrij te houden Hij haalde uit tegen het westen meer bepaald tegen de Rusland sancties die van de wereldeconomie een wapen maken. ‘Het is al bewezen dat sancties boemerangs en tweesnijdende zwaarden zijn die de wereldeconomie politiseren, instrumentaliseren en bewapenen’, betoogde Xi in een video boodschap aan het forum. ‘Zij die hun leidende positie in het internationaal financieel en monetair systeem gebruiken om roekeloos sancties op te leggen zullen uiteindelijk anderen en zichzelf schaden en mensen over de hele wereld doen lijden’, meende hij.
De Russische president Poetin vulde aan dat ‘de westerse partners de basisprincipes van een markteconomie, vrijhandel en de onschendbaarheid van privé-eigendom aantasten. ‘Er is sprake van opzettelijke vernietiging van samenwerkingsbanden; transport- en logistieke ketens worden vernietigd. En dit alles is in strijd met het gezond verstand en de fundamentele economische logica, het ondermijnt de zakelijke belangen op wereldschaal en heeft een negatief effect op het welzijn van mensen, in feite van alle landen’ beaamde hij.
Business Beijing Initiative
Deelnemers uit de zakenkringen van 13 landen vonden eveneens dat de ontkoppelingstrend en de westerse sancties de wereldwijde toelevering- en waardeketens zouden kunnen schaden en schadelijk zullen zijn om wereldwijd het herstel te realiseren. Donderdag lanceerden 1000 tal deelnemers het BRICS Business Beijing Initiative. Het initiatief is voorstander van een open, transparant, eerlijk, inclusief, niet-discriminerend en op regels gebaseerd multilateraal handelssysteem. Het roept de BRICS-landen op om de samenwerking op het gebied van handel en investeringsfacilitering te vergroten, de transparantie van het ondernemingsklimaat te vergroten en de uitwisselingen op het gebied van e-commerce, intellectuele eigendomsrechten, handel in diensten, micro-, kleine en middelgrote bedrijven en economische en technische samenwerking te verdiepen. Het drong ook aan op het bevorderen van wereldwijde duurzame ontwikkeling en het versnellen van de groene transitie, het omarmen van de digitale economie en het versterken van de veerkracht van de industriële en toeleveringsketens. Er zal ongetwijfeld in de zakenkringen ook worden gediscuteerd over een alternatief internationaal betalingssysteem nu verschillende Russische banken uit SWIFT (4) zijn gebannen.
De BRICS-landen zijn goed voor meer dan 40 % van de wereldbevolking, voor 24 % van het wereldwijde BBP, 18 % van de wereldhandel en 25% van de buitenlandse investeringen. Ondanks de langdurige impact van COVID-19 bereikte het totale handelsvolume van goederen van BRICS-landen in 2021 bijna 8,55 biljoen dollar, een stijging van 33,4 procent op jaarbasis. Ondertussen bedroeg de bilaterale handel van China met andere BRICS-landen in totaal $ 490 miljard een stijging van 39,2 procent op jaarbasis. Onderminister van Handel Wang Shouwen. opperde het idee dat de BRICS-landen zouden streven naar een vrijhandelszone. Wang deelde nog mee dat tijdens het eerste jaarhelft de online promotie ‘Buy in BRICS’ de verkoop van hoogwaardige BRICS producten deed stijgen met 133% in vergelijking met vorig jaar. Tijdens de tweede jaarhelft zullen activiteiten gehouden worden zoals de Digital Economy Dialogue, de “Cloud Lecture” e-commerce opleiding, het Service Trade Forum en het Sustainable Investment Forum.
Ontwikkeling
Vrijdag sprak Xi Jinping tot slot nog virtueel de High-level Dialogue on Global Development toe voor 17 staatsleiders. Naast de BRICS-leiders namen ook presidenten of premiers deel van Algerije, Argentinië, Egypte, Indonesië, Iran, Kazachstan, Senegal en Oezbekistan. Het thema was ‘de strategie voor de uitvoering van de 2030-agenda tot duurzame ontwikkeling. Xi beloofde het South-South Cooperation Assistance Fund te upgraden met $ 1 miljard bijkomende middelen zodat ook ontwikkelingsinitiatieven in niet ontwikkelingslanden zouden gesteund worden en hij beloofde dat China zou ook meer investeren in een ander fonds dat middelen voorziet voor UN-projecten in de ontwikkelde wereld. China zal ook meer bijdragen aan het UN Peace and Development Trust Fund. Deze inspanningen ondersteunen het Global Development Initiative (GDI) .
New Development Bank
Aan deze 14-de BRICS top namen ook vertegenwoordigers deel van Indonesië en Argentinië. Van 26 tot 28 juni vindt een top plaats van de G7 waar president Biden wil uitpakken met een soort tegenkopie van de Chinese zijderoutes. Het door de VS geïnitieerde partnerschap zal betrekking hebben op wereldwijde infrastructuur, fysieke gezondheid en digitale infrastructuur, en zal ‘een alternatief bieden voor wat de Chinezen aanbieden’, aldus Bloomberg. Terwijl het VS-initiatief nauwelijks aan de geboorte toe is, werkt de door de BRICS opgerichte New Development Bank (NDB) met hoofdkwartier te Shanghai sinds 2015. Deze week opende overigens een Indische regionale afdeling. De NDB had in mei 2021 al meer dan 80 projecten in de lidstaten goedgekeurd, met een totale portefeuille van zo’n $ 30 miljard. Volgens de bank zal het van 2022 tot 2026 $ 30 miljard aan financiële steun verstrekken aan de lidstaten, waarbij 40 % zal worden gebruikt om de opwarming van de aarde tegen te gaan.
Dit jaar werd het BRICS-initiatief gelanceerd ter versterking van de samenwerking op het gebied van toeleveringsketens en het initiatief inzake handel en investeringen voor duurzame ontwikkeling, werd de overeenkomst inzake samenwerking en wederzijdse administratieve bijstand in douanezaken en de strategie voor samenwerking op het gebied van voedselzekerheid goedgekeurd en werd een hoge bijeenkomst georganiseerd over klimaatverandering. Dit jaar volgden het ‘Forum voor de ontwikkeling van industrieel internet en digitale productie’ en het ‘Forum voor big data voor duurzame ontwikkeling’
Daarnaast werd te Xiamen het BRICS Partnership on New Industrial Revolution (PartNIR) Innovation Center opgericht om de BRICS-landen te steunen qua technologische innovatie en digitale omvorming. Tussen het centrum en de NDB werd een voorakkoord getekend waarbij beide partijen prioriteit zullen verlenen aan samenwerking op gebieden als kunstmatige intelligentie, het industriële internet, energiebesparing en milieubescherming door middel van gezamenlijk onderzoek, opleiding van personeel en het delen van informatie over infrastructuur en duurzame programma’s. Qua gezondheidszorg en strijd tegen COVID werken de BRICS samen aan het BRICS Vaccine Research and Development Center dat in maart werd gelanceerd. Kortom de samenwerking tussen China en de BRICS-landen is concreet, uitgebreid en zeer gevarieerd.
Jan Jonckheere, Chinasquare
Noten van de redactie:
(1) BRICS is de afkorting van de eerste letters van de Engelstalige namen van Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika. Dat laatste land sloot zich in 2011 bij de organisatie van in landen in ontwikkeling, die in 2009 voor het eerst formeel bijeenkwam om weerwerk te bieden aan de ontwikkelde landen.
(2) Quad is de vierlandenalliantie van de Verenigde Staten, Japan, Australië en India, die de invloed van China in het Verre Oosten wil indijken.
(3) AUKUS is het vorig jaar tegen China opgerichte trilaterale veiligheidspact tussen Australië, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
(4) SWIFT: Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunicatie, een internationaal betalingssysteem, waarvan het hoofdkwartier zich in België bevindt.
