De steeds groter wordende kloof tussen de ‘haves’ en de ‘have nots’ wordt weerspiegeld in de ‘progress reports’ over de haalbaarheid van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDGs).
Nadat de Afrikaanse Unie de datum voor het bereiken van hun ontwikkelingsdoelen reeds had uitgesteld tot 2063, vreest ook de United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific (ESCAP) dat deze niet vóór 2062 kunnen worden bereikt, wat tenminste 32 jaar later is dan gepland.
Tijdens de recent in Bangkok gehouden elfde editie van het Asia Pacific Forum on Sustainable Development (APFSD) was het belangrijkste punt op de agenda de bespreking van de implementatiestatus van de Sustainable Development Goals (SDGs), de zgn. Agenda 2030.
Traditiegetrouw viel het evenement ook samen met een nieuw regionaal voortgangsrapport over de SDGs. Opnieuw bevestigde het Asia Pacific SDG Progress Report de erbarmelijke status van de zoektocht van de regio naar een duurzame, rechtvaardige en meer veerkrachtige toekomst.
Hoewel er enkele verbeteringen zijn geweest, vooral wat betreft het aantal mensen dat in armoede leeft (Doelstelling 1) en het bevorderen van duurzame industrie, innovatie en infrastructuur (Doelstelling 9), liggen de overgrote meerderheid van de doelstellingen en indicatoren niet op schema.
Ook in het Europe Sustainable Development Report 2023/24 wordt benadrukt dat aan het huidige tempo 1/3de van de SDG-doelstellingen tegen 2030 niet door de EU zal worden gehaald. Met aanzienlijke verschillen tussen de Europese landen. Deze variëren van gemiddeld een kwart in Noord- en West-Europa tot ongeveer de helft in Zuid-Europa en Midden- en Oost-Europa. In het verslag wordt met name gewezen op de stagnatie en zelfs ommekeer die in veel Europese landen is geboekt op het gebied van sociale doelstellingen, met toenemende problemen rond de toegang tot en de kwaliteit van diensten voor iedereen, alsook op armoede en materiële deprivatie die ten minste gedeeltelijk zijn veroorzaakt door meerdere crises sinds 2020. De COVID-19- pandemie heeft verwoestende gevolgen gehad en aanhoudende crises en conflicten ontwrichten de mondiale toeleveringsketens en creëren ongewenste onzekerheid.
Wereldwijd slaagt de internationale financiële architectuur er niet in om de wereldwijde besparingen in het vereiste tempo en op de vereiste schaal naar SDG-investeringen te kanaliseren, wat leidt tot een ommekeer in de vooruitgang op het gebied van SDGs in veel delen van de wereld, vooral in de armste en meest kwetsbare landen. De totale investeringskosten om de SDGs tegen 2030 te bereiken bedragen tussen de 5 en 7 biljoen dollar per jaar op mondiaal niveau en tussen de 3,3 en 4,5 biljoen dollar per jaar in ontwikkelingslanden.
Zoals we reeds eerder argumenteerden is de afwezigheid van een 18de SDG – Communicatie voor iedereen – daarbij een gemiste kans.
Groeiende ongelijkheid
De rijkste één procent in Thailand beheert 58 procent van de rijkdom van het land en de bovenste 10 procent verdiende 35 keer meer dan de onderste 10 procent. In Indonesië hebben de vier rijkste mannen daar meer rijkdom vergaard dan de armste 100 miljoen mensen, en ongeveer 50 procent van de rijkdom van het land is in handen van de bovenste één procent. In Vietnam verdienen 210 superrijken in een jaar tijd meer dan genoeg om 3,2 miljoen mensen uit de armoede te halen. De rijkste man van het land verdient meer op een dag dan de armste persoon in tien jaar tijd. Terwijl in Maleisië slechts 0,6 procent van de 31 miljoen mensen onder de armoedegrens leeft, leeft 34 procent van de inheemse bevolking van het land en zeven procent van de kinderen in goedkope stedelijke huisvestingsprojecten in armoede. In de Filipijnen werd het gemiddelde jaarlijkse gezinsinkomen van de top 10 procent in 2015 geschat op 14.708 dollar, negen keer meer dan dat van de laagste 10 procent, namelijk 1.609 dollar.
Dit is de ongemakkelijke waarheid over Zuidoost-Azië , de thuisbasis van enkele van de snelst groeiende economieën ter wereld, met een gecombineerde economie van 2,6 biljoen dollar of ongeveer de omvang van de economie van Groot-Brittanie.
Volgens het rapport van de Economische en Sociale Commissie voor Azië en de Stille Oceaan (ESCAP) van de Verenigde Naties is de Zuidoost-Aziatische subregio niet succesvol geweest in haar inspanningen om de ongelijkheid terug te dringen. In feite is de regio de enige subregio binnen Azië-Pacific waar de ongelijkheid nog groeit. Zuidoost-Azië is ook de enige subregio waarvoor de situatie verslechtert voor SDG-Doelstelling 2, gericht op nul honger, voedselzekerheid, verbeterde voeding en duurzame landbouw.
“Zuidoost-Azië is de subregio die de meeste vooruitgang heeft geboekt in de richting van het bereiken van Doelstelling 9, gericht op industrie, innovatie en infrastructuur. Het land heeft ook enige vooruitgang geboekt in de richting van Doelstelling 8, gericht op fatsoenlijk werk en economische groei. Toch heeft Zuidoost-Azië de ongelijkheid zien toenemen, een tegenslag die moet worden overwonnen om doelstelling 10 (het terugdringen van de ongelijkheid binnen en tussen landen) te bereiken”, aldus het rapport.
De ongemakkelijke waarheid is dat de ongelijkheid diep zit in veel delen van Azië en de Stille Oceaan, schrijft Shamshad Akhtar, uitvoerend secretaris van ESCAP. “Er is geen wondermiddel. Maar een geïntegreerde, gecoördineerde aanpak kan onze economieën en samenlevingen op termijn terugbrengen naar een duurzame basis”, schreef hij.
De ESCAP-publicatie rapporteerde ook over de strijd van Zuidoost-Azië bij het terugdringen van de zelfmoordsterfte, het terugdringen van het aantal verkeersdoden, het vergroten van de toegang tot veilig drinkwater, het verbeteren van de werkgelegenheid in de productiesector en het verbeteren van de gezondheid van de oceanen. Zuidoost-Aziatische landen zien het verlies aan natuurlijke bossen versnellen en de luchtverontreiniging elk jaar toenemen. Onder andere daarom heeft de subregio geen vooruitgang geboekt bij het verwezenlijken van de SDGs op het gebied van klimaatactie en leven onder water.
Maar het is niet allemaal somber voor de landen van het ASEAN-blok. Zuidoost-Azië ligt als subregio op koers om 20 van de 53 doelstellingen te verwezenlijken. De vooruitgang is goed voor Doelstelling 4 (Zorg voor inclusief en gelijkwaardig kwaliteitsonderwijs en bevorder de mogelijkheden voor levenslang leren voor iedereen), Doel 7 (Zorg voor toegang tot betaalbare, betrouwbare, duurzame en moderne energie voor iedereen), Doel 9 (Veerkrachtige infrastructuur opbouwen, inclusieve en duurzame industrialisatie bevorderen en innovatie bevorderen), en Doel 11 (Maak steden en menselijke nederzettingen inclusief, veilig, veerkrachtig en duurzaam). De vooruitgang in Zuidoost-Azië is voor al deze doelstellingen beter dan in de subregio’s Azië-Pacific. Zuidoost-Azië heeft ook het niveau van kwaliteitsonderwijs bereikt dat in het kader van de SDG voor 2030 wordt nagestreefd.
Toch zal de ongelijkheid negatieve gevolgen hebben voor de economische groei, en ook tot politieke en sociale problemen leiden. Ongelijkheid, verergerd door voedselonzekerheid, verlies van natuurlijk kapitaal zoals biodiversiteit en ecosysteemdiensten uit de bos- en maritieme ecosystemen, evenals niet-aangepakte klimaatproblemen en -effecten, kunnen de toekomstige groei van ASEAN in gevaar brengen. Daarom moeten regionale en nationale beleidsmakers hun prioriteiten herzien en samenwerken om te voorkomen dat de huidige trend zich voortzet.
Azië en de ‘Pacific’ regio
Hoeveel vooruitgang is er geboekt op elk van de 17 doelstellingen van de SDGs? Zie het overzicht hier: https://data.unescap.org/data-analysis/sdg-progress
De lengte van elke balk toont de voortgang van de regio/subregio sinds 2015. Als een balk de huidige jaarlijn bereikt of overschrijdt, heeft de regio/subregio tot nu toe de verwachte vooruitgang geboekt. Of een doel tegen 2030 kan worden bereikt, hangt echter niet alleen af van de afstand die tot nu toe is afgelegd, maar ook van het tempo van de vooruitgang in de toekomst.
De voortgang richting Agenda 2030 blijft ongelijkmatig en ontoereikend binnen de regio. Azië en de Stille Oceaan zullen tegen 2030 slechts een derde van de noodzakelijke vooruitgang boeken.
Vanaf 2023 is de gemiddelde vooruitgang in de richting van het behalen van alle SDGs stapsgewijs gestegen tot 17 procent. Een ongunstige mondiale context draagt bij aan deze trage prestaties.
Deze uitdagingen worden geleidelijk duidelijk in de data. Het herijken van binnenlands beleid is absoluut noodzakelijk om deze uitdagingen het hoofd te bieden. Er zijn positieve stappen gezet in de richting van het uitbannen van armoede (Doelstelling 1) en het versterken van duurzame industrie, innovatie en infrastructuur (Doelstelling 9) met een verbeterde toegang tot informatie- en communicatietechnologie.
Op andere kritieke terreinen is de vooruitgang echter bescheidener geweest. Inspanningen om de honger te verminderen (Doelstelling 2), het verbeteren van de gezondheid en het welzijn (Doelstelling 3), het garanderen van de beschikbaarheid van schoon water en sanitaire voorzieningen (Doelstelling 6), het uitbreiden van betaalbare en schone energie (Doelstelling 7) en het bouwen van duurzame steden en gemeenschappen (Doelstelling 11) zijn minder uitgesproken en vereisen meer aandacht voor substantiële verbetering.
Het benadrukken van klimaatactie (Doelstelling 13) als een onmiddellijke prioriteit blijft absoluut noodzakelijk, met name vanwege de voortdurende achteruitgang ervan. Het integreren van robuuste klimaatactiemaatregelen in nationaal beleid, strategieën en plannen is van het allergrootste belang. Veerkracht en aanpassingsvermogen om klimaatgerelateerde gevaren aan te pakken zoals natuurrampen moeten worden versterkt. De beschikbare gegevens om de vooruitgang in de richting van dit doel te meten blijven echter jammerlijk ontoereikend, wat de cruciale behoefte onderstreept aan versterkte statistische systemen ter ondersteuning van effectieve beleidsreacties. Tegelijkertijd zijn urgente corrigerende maatregelen gerechtvaardigd om de toegang tot fatsoenlijk werk te verbeteren en de economische groei te ondersteunen (Doelstelling 8). Op dezelfde manier zijn het bevorderen van verantwoorde consumptie en productie (Doel 12), het beschermen van het leven onder water (Doel 14) en het leven op het land (Doel 15) van cruciaal belang voor de regio Azië-Pacific om haar voortgang richting de Agenda 2030 te versnellen. Verder, het opzetten van partnerschappen die de duurzame ontwikkeling versterken (Doelstelling 17) is onontbeerlijk. Opvallend is dat op deze gebieden sinds 2015 de minste vooruitgang is geboekt, waardoor verhoogde aandacht en gecoördineerde inspanningen nodig zijn om substantiële verbeteringen te bewerkstelligen.
Van de verschillende groepen vallen de kleine eilandstaten in ontwikkeling (de zgn. SIDS) op als de meest behoeftige, die met aanzienlijke uitdagingen worden geconfronteerd bij het boeken van vooruitgang. richting de SDGs.
Historisch gezien weerspiegelde de vooruitgang van landen in bijzondere situaties, waaronder SIDS, de minst ontwikkelde landen (MOLs) en de geheel door land omgeven ontwikkelingslanden (LLDCs), tot 2019 nauw die van de bredere regio. Sinds het begin van de COVID-19-pandemie is de gecombineerde vooruitgang in deze landen echter aanzienlijk vertraagd.
Het huidige tempo van de vooruitgang in landen die zich in bijzondere situaties bevinden, blijft onvoldoende om ook maar één van de SDGs te verwezenlijken. Onder deze groepen staan SIDS voor de grootste uitdaging. De pandemie veroorzaakte een ernstige tegenslag, waardoor alle vooruitgang die SIDS sinds 2015 had geboekt, teniet werd gedaan, waardoor ze de rest van de regio niet meer konden bijbenen. Vergeleken met alle andere landen in bijzondere situaties in de regio vertonen de SIDS een veel langzamere vooruitgang in de richting van vrijwel alle SDGs.
Hoewel de Agenda 2030 universeel is, varieert de effectieve implementatie van de SDGs aanzienlijk tussen verschillende segmenten van de bevolking. Het Asia and the Pacific SDG Progress Report 2024 toont de vooruitgang in de richting van de SDGs op verschillende dimensies, waaronder geslacht, verstedelijking, opleiding, leeftijd en inkomen. Binnen Azië en de Stille Oceaan laat het rapport zien dat vrouwen en meisjes met aanzienlijke uitdagingen worden geconfronteerd als het gaat om toegang tot onderwijs en werkgelegenheid. Deze uitdagingen maken het voor hen moeilijker om de arbeidsmarkt te betreden.
Locatie blijft een sleutelfactor bij het bepalen van de niveaus van armoede en ongelijkheid. Mensen die op het platteland wonen, worden geconfronteerd met uitgesproken nadelen, zoals beperkte toegang tot drinkwater- en sanitaire voorzieningen. Bovendien draagt de lagere beschikbaarheid van schone brandstoffen om te koken in deze gebieden bij aan ernstige luchtwegaandoeningen. Over het algemeen kennen stedelijke gebieden betere omstandigheden, maar paradoxaal genoeg worden juist in deze gebieden de armste jongens en meisjes geconfronteerd met aanzienlijke hindernissen bij het voltooien van het hoger secundair onderwijs.
Succesverhalen in individuele landen illustreren strategieën om datasystemen en beleid te versterken op het vlak van biodiversiteit en natuurbehoud, openbare digitale infrastructuur, sociale bescherming en toegang tot onderwijs.
Goed geïnformeerde milieubeslissingen zijn van cruciaal belang om de doelstellingen op het gebied van klimaatactie te bereiken (Doel13). Op de Malediven heeft een betere aanpassing aan de klimaatverandering, de mitigatie en het behoud van de biodiversiteit in zee en aan de kust niet alleen de effectiviteit van een geïntegreerde strategie aangetoond, maar ook de basis gelegd voor repliceerbare praktijken in de hele regio.
De implementatie van nationale milieuportals in 14 SIDS in de Stille Oceaan heeft het belang benadrukt van verbeterde regionale samenwerking en partnerschappen, cruciale elementen voor het bevorderen van duurzame ontwikkeling (Doelstelling 17). Deze gezamenlijke inspanning heeft de capaciteit voor betrouwbare dataproductie en -beheer versterkt, waardoor een geïnformeerde besluitvorming op de Marshalleilanden, Samoa, Tonga, Tuvalu en Vanuatu wordt bevorderd.
Bovendien heeft de integratie van nationale strategieën gericht op het beperken van en aanpassen aan de klimaatverandering een cruciale rol gespeeld bij het bevorderen van de verzameling en analyse van gegevens. Deze inspanningen hebben met name een belangrijke rol gespeeld bij het stimuleren van initiatieven die gericht zijn op het bereiken van betaalbare schone energie en het halen van emissiereductiedoelstellingen in landen als Fiji, Kiribati en Tonga.
In de hele regio is een breed scala aan maatregelen geïnitieerd om bevolkingsgroepen in kwetsbare situaties te ondersteunen. De uitgebreide landelijke digitale trainingsprogramma’s in Vietnam getuigen van het belang van publiek-private partnerschappen. Deze samenwerkingen hebben de digitale transformatie aanzienlijk versneld, vooral bij het overbruggen van de kloof op het gebied van vaardigheden en werkgelegenheid voor jongeren en migrerende werknemers, in lijn met de doelstellingen die zijn uiteengezet in Doelstelling 8.
Ontoereikende data
De beoordeling van de voortgang in de richting van de SDGs wordt evenwel belemmerd door ontoereikende gegevens. Van de 231 SDG-indicatoren beschikken er slechts 133 over voldoende gegevens om de vooruitgang te beoordelen, wat aantoont dat de onbeschikbaarheid van gegevens een aanzienlijke belemmering blijft voor het verwezenlijken van de Agenda 2030.
In de regio Azië-Pacific heeft gemiddeld slechts 52 procent van de indicatoren twee of meer datapunten, terwijl bij meer dan een derde van de indicatoren helemaal geen data aanwezig zijn. Ondanks een positief traject dat wijst op een toename van de jaarlijkse beschikbaarheid van gegevens, is het tempo van de verbetering van de beschikbaarheid van gegevens afgenomen. Gendergelijkheid (doelstelling 5) en vrede, gerechtigheid en sterke instellingen (doelstelling 16) beschikken nog steeds over te weinig gegevens. Omgekeerd registreerden doelstellingen als een goede gezondheid en welzijn (Doel 3), betaalbare en schone energie (Doel 7) en leven op het land (Doel 15) een grotere beschikbaarheid van gegevens, waarbij de dekking meer dan 70 procent van de SDG-indicatoren bereikte.
Een positieve ontwikkeling deed zich voor in 2023 toen het toegenomen gebruik van dashboards met voortgangsbeoordelingen in vrijwillige nationale evaluatieprocessen het gebruik van SDG-indicatoren door de landen van Azië en de Stille Oceaan versterkte. Ondanks deze vooruitgang blijft het verbeteren van de coördinatie, het delen van gegevens en de integratie van gegevens een topprioriteit om de SDGs in Azië en de Stille Oceaan succesvol te verwezenlijken.
Oproep tot actie
Het verwezenlijken van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling in Azië en de Stille Oceaan zal een buitengewone collectieve inspanning vergen. Op het huidige traject zal de regio geen van de 17 SDGs binnen de afgesproken deadline halen. Deze zorgwekkende situatie rechtvaardigt een onmiddellijke oproep tot actie van regeringen en het maatschappelijk middenveld. Helaas ontbreekt dat gevoel van urgentie.
Zelfs op de SDG-top, die afgelopen september 2023 met een Politieke Verklaring naar buiten kwam, bleven concrete maatregelen uit. De manier waarop macht wordt uitgeoefend en gedeeld tussen het volk en de ‘macht’ is van het grootste belang om veranderingen te starten. Maar, zoals het voorbeeld van Thailand aangeeft, blijft de traditionele ‘elite’ doof voor de problemen aan de basis.
Verschillende vormen van beleidsvorming moeten een centraal aspect worden van het gesprek over de transformaties die Agenda 2030 teweeg kunnen brengen, met reële, consequente en positieve gevolgen voor het leven van de verpauperde meerderheid. Agenda 30 veel inclusiever, toegankelijker en relevanter maken voor de burgers van de regio zal niet alleen meer middelen vereisen, maar ook een mentaliteitsverandering, iets dat niet kan worden onderschat gezien de conservatieve mentaliteit die in de regio Azië-Pacific heerst. Het zgn. maatschappelijk middenveld, en vooral de jongeren, moet met elkaar in dialoog kunnen treden om voorgestelde veranderingen stapsgewijs door te voeren.
Om te vermijden dat het een ‘praatbarak’ blijft, moet ook de weg vrijgemaakt worden voor experimenten in meer participatieve en bottom-up besluitvorming, waarbij jongeren en andere leden van het middenveld een reële kans hebben om het beleidsvormingsproces te beïnvloeden.
