INTERNATIONALE POLITIEK

WikiLeaks heeft voorlopers

Klokkenluider WikiLeaks heeft met het opengooien van “vertrouwelijke documenten” aardschokken veroorzaakt waarvan de Tunesische dictator Ben Ali een van de slachtoffers is. Al Jazeera heeft met het openbaren van de geheime afspraken tussen Israël, Palestijnse Autoriteit en Washington ook de kaarten verlegd. Dat gebeurde bijna een eeuw geleden ook al na de Russische Revolutie van 1917.

De bolsjevisten hadden vanuit de oppositie beloofd dat ze eens aan de macht alle geheime diplomatieke documenten uit de archieven van het tsarisme en van de regering die in februari 1917 aan de macht kwam, openbaar zouden maken. “De geheime diplomatie is een instrument van de bezittende minderheid om de meerderheid te bedriegen en aan haar belangen te onderwerpen”, schreef Lev Trotsky die na de revolutie volkscommissaris voor buitenlandse zaken werd.

Zo gezegd zo gedaan. De tsaristische regering had talrijke geheime verdragen ondertekend en afspraken gemaakt, en na de val van het tsarisme in februari 1917 deed de nieuwe regering net hetzelfde. De bolsjevisten gingen ervan uit dat geheime diplomatie alleen maar in het nadeel kon zijn van het internationale proletariaat. “De afschaffing van de geheime diplomatie is de allereerste voorwaarde om een echte volkse en democratische buitenlandse politiek te voeren”, aldus Trotsky in een verklaring bij het openbaar maken van geheime akkoorden eind november 1917.

Afspraken

Daarmee kwam onder meer aan het licht hoe de Europese mogendheden het Midden-Oosten onder elkaar hadden opgedeeld en welke andere afspraken de mogendheden in de strijd tegen Duitsland en zijn bondgenoten hadden gemaakt. Om Italië bij de oorlog te betrekken waren territoriale beloften gedaan, waaronder de annexatie van Zuid-Tirol en een deel van de Dalmatische kust, waar trouwens veel Italianen woonden.

Dat deed bij de Kroaten een belletje rinkelen. Kroatië maakte daarvoor deel uit van de Habsburgse Dubbelmonarchie en stond voor de keuze nu alleen verder te gaan of in te gaan op het aanbod van de koning van Servië om tot een Zuid-Slavische federatie toe te treden. De vrees dat het als aparte entiteit niet zou opgewassen zijn tegen de territoriale aanspraken van Italië, speelde mee in de keuze voor Zuid-Slavië.

Moskou rekende er in die tijd op dat de Russische revolutie snel uit haar isolement zou raken, dat het revolutionaire vuur zou overslaan naar andere landen van Europa, in de eerste plaats Duitsland. Zo zou men dan kunnen komen tot een proletarische internationalistische open diplomatie.

Maar het was een misrekening, de Duitse revolutie mislukte, net als alle andere pogingen. De Unie van Socialistische Sovjetrepublieken raakte volkomen geïsoleerd, Stalins opvatting dat men dan maar beter het socialisme in één land kon opbouwen, haalde het. Zowel de diplomatie als de Communistische Internationale werden volledig ondergeschikt gemaakt aan de belangen van het “moederland van het socialisme”. Geheimhouding was meer dan ooit troef, de tijd van de open diplomatie was slechts een korte episode.

(Uitpers nr. 128, 12de jg., februari 2011)

Relevant

Uitpers 25 : Een andere wereld

Uitpers begon in 1999, vijfentwintig jaar geleden. Dat was het jaar van de Battle of Seattle, het massale protest tegen de neoliberale vrijhandelsideologie van de Wereldhandelsorganisatie. Twee jaar later…

 ‘Fuck de media, red de pers’

Voorwaar een merkwaardige boektitel. En wat is dan wel het verschil tussen pers en media ? Het jongste boek van de “geestelijke vader’ van bladen zoals ‘Joepie’ en ‘Dag Allemaal’”,…

Oorlogsmisdaden? Persvrijheid?

Hij had het zelf niet kunnen bedenken, Julian Assange. Precies op het ogenblik dat al onze media bulken van de beschuldigingen aan het adres van Rusland voor oorlogsmisdaden en…

Laatste bijdrages

De dynastie Alijev

De gastheer van COP 29, Ilham Alijev, is een belangrijk figuur in de overzichten van Amnesty International en Human Rights Watch. Azerbeidzjan mag dan formeel een “democratie” zijn, dan…

Genocide in Gaza heeft weinig impact op wapenleveringen naar Israël

Hoewel Israël beschuldigd wordt van genocide en er vanuit de VN geregeld wordt opgeroepen om geen wapens te leveren aan het land, lijkt dat weinig indruk te maken op…

Waarom Turkije (geen) lid wordt van BRICS

Kort voor de BRICS-top in het Russische Kazan (22-24 oktober 2024) diende Turkije zijn kandidatuur tot lidmaatschap in. Voor we dieper ingaan op de Turkse motieven, bekijken we eerst…

Tijd van illusies en toch een beetje hoop

You May Also Like

×