Wenen 17 jaar geleden: de uiterst-rechtse FPÖ treedt samen met de conservatieve ÖVP (lid van EVP) in de Oostenrijkse regering. Onmiddellijk na het aantreden van die coalitie betogen in Wenen 250.000 Oostenrijkers tegen die FPÖ waarin neonazi’s zich thuis voelen. Maandag 18 december 2017: een nog radicalere FPÖ zet ministers op sleutelposten in alweer een coalitie met de ÖVP. In Wenen komen 2000 betogers op straat. Jaar 2000: de EU neemt sancties. In 2017: de EU “wacht af” (aldus EU-Commissievoorzitter Juncker).
Sleutelposten
Is extreem-rechts in die 17 jaar minder extreem geworden? Zeker niet. De man die nu vice-kanselier wordt, Heinz-Christian Strache, verloochent zijn neonazi-verleden niet. Strache is ook een van de drijvende krachten achter de bundeling van Europese uiterst-rechtse partijen in de ‘Beweging voor een Europa van de naties en de vrijheden’.
Op Binnenlandse Zaken komt Herbert Kickl die opriep het “Weense bloed” te verdedigen tegen de moslimmigratie. Kickl wordt aldus baas over de plaatsen waar de nazi-misdaden worden herdacht; o.m. het concentratiekamp Mauthausen. Mario Kunasek is minister van Defensie; volgens de oppositie heeft hij nauwe banden met zeer extremistische “identitairen”. Karin Kneissl op Buitenlandse Zaken is partijloos; zij beschreef de vluchtelingen die in 2015 massaal binnenkwamen als “overwegend testosterongstoorde jonge mannen”.
Die regering wil de migranten laten voelen dat ze echt niet welkom zijn (o.m. lagere uitkeringen). Er wordt gesleuteld aan het arbeidsrecht zodat o.m. een 12-urige werkdag kan – daarmee treden ze in het voetspoor van Frankrijk, Italië, Duitsland….Studeren aan de universiteit wordt duurder. De openbare omroepen moeten “objectiever” worden. En natuurlijk, de belastingen moeten omlaag.
Wenen blijft trouw aan de EU maar installeert (naar Hongaars voorbeeld) de dubbele nationaliteit voor “volksbroeders en zusters” over de grens, namelijk voor de Duitstalige inwoners van Zuid-Tirol. Italië kreeg dat gebied in 1919 als beloning voor zijn deelname aan de oorlog aan de zijde van de winnaars.
Wennen
Oostenrijk zit nu op dezelfde golflengte als de “groep van Visegrad” – Tsjechië, Slovakije, Hongarije en Polen – die dromen van een migratievrij Midden-Europa. In Hongarije is de grootste concurrent voor de zeer rechtse Fidesz van premier Viktor Orban de nog veel radicalere Jobbik. In Slovakije regeert de Volkspartij-Ons Slovakije (LSNS) onder leiding van openlijk fascist Marian Kotleba over een regio van 650.000 inwoners. Die partij komt op voor de suprematie van het blanke ras. In Polen kwam uiterst-rechts vorige maand massaal op straat zonder dat de regerende PiS enige afkeuring liet blijken. In Praag is Tomio Okamura de rijzende ster; hij haalde met zijn SPD (Vrijheid en directe democratie) onlangs 10.6 % met een programma “ter verdediging van de Europese identiteit”. Terwijl er in Tsjechië toch zoveel rechts-populistische concurrentie is – onder meer van de Ano van Andrej Babis, de winnaar van de verkiezingen en nieuwe premier.
In de buurt zijn andere uiterst-rechtse partijen in opmars, de AfD (Alternative für Deutschland) en in het noorden van Italië de Lega Nord, zusterpartij van FPÖ, het Franse Front National, het Vlaams Belang, de PVV van Wilders.
Uitdeinen
Verontrustend is evenwel de weerslag van het extreem-rechtse gedachtegoed op de rest van de politiek, vooral op conservatieve partijen. Er is vooreerst de ÖVP zelf die als lid van de EVP vooral inzake de EU van de FPÖ verschilt maar ver voor de rest goed mee opschiet. De Beierse conservatieve CSU kreeg zopas een nog rechtsere leider, een probleem voor Angela Merkel om die CSU in één regering samen te brengen met de sociaaldemocratische SPD.
Die weerslag is er natuurlijk ook buiten Midden-Europa. In Frankrijk hebben de leden van de rechtse Les Républicains (LR) zopas Laurent Waucqiez met grote meerderheid tot partijleider gekozen. De “identitaire lijn” van Wauqiez en zijn “droite décomplexée” verschilt weinig van het FN.
Jeruzalem en Poetin
Het is erg merkwaardig hoe een deel van uiterst-rechts, waar ook klassieke antisemieten tussen zitten, toch sympathie heeft voor de beslissing van VS-president Trump Jeruzalem als hoofdstad van Israël te erkennen. In Praag pleit Okamura er als gastheer van de Beweging van uiterst-rechtse partijen voor dat voorbeeld te volgen. De nieuwe Tsjechische regering is dat niet ongenegen. Ook de Hongaarse regering voelt er wel iets voor, terwijl ze anderzijds met antisemitische ondertoon een campagne voert tegen de Amerikaanse zakenman George Soros (geboren Schwartz) en diens universiteit in Boedapest. Er is blijkbaar solidariteit met uiterst-rechts in Israël.
In Wenen wil de FPÖ ijveren voor betere relaties tussen de EU en Rusland. De Russische president Vladimir Poetin telt veel fans onder uiterst-rechths. Vergeten we niet dat dit zusterpartijen zijn van zijn Rusland Eén.
Tenslotte nogmaals: wat zegt de EVP waarvan de CD&V lid is? De ÖVP en Fidesz zijn toch volwaardige leden van de EVP. Zoals ook de Spaanse PP natuurlijk die zich van haar beste kant heeft laten zien in de Catalaanse crisis. En Forza Italia dat scheep wil gaan met de Lega Nord.
Buiten Europa
Wennen aan regerend radicaal rechts, het is niet alleen in Europa. In de VS zitten nogal wat radicale figuren in en rond het Witte Huis, de president voorop. In een andere grote “democratie”, India, geven de radicalen de toon aan in de regerende hindoenationalistische BJP. Poetin realiseert Orbans illiberale democratie in Rusland. En in Turkije zorgt Erdogan daarvoor. Niets om vrolijk van te worden.
Zie ook: https://www.uitpers.be/artikel/2017/11/01/midden-europa-schuift-op/
https://www.uitpers.be/artikel/2016/07/19/mitteleuropa-slot-een-rijkgeschakeerd-rechts-profiel/
https://www.uitpers.be/artikel/2016/07/11/mitteleuropa-4-geschiedenis-als-politiek-wapen/
https://www.uitpers.be/artikel/2016/06/17/mitteleuropa-3-volksvreemde-elementen/
https://www.uitpers.be/artikel/2016/06/02/mitteleuropa-2-zuid-tirol-en-andere-omstreden-grenzen/