Vorige week schreef Eric Toussaint (CADTM) een opiniestuk in Le Soir (16/01/15) over de Griekse schuldenlast. Het is bekend dat Syriza aan de leiding staat in de opiniepeilingen voor de vervroegde parlementsverkiezingen van 25 januari 2015, tot groot en actief ongenoegen van onder meer de Duitse politieke kaste, die proclameert dat de gemaakte afspraken tot op de letter moeten uitgevoerd worden. Toussaint onderstreept dat Syriza niet uit het systeem op zich wil stappen maar nieuwe onderhandelingen voorstelt over de terugbetaling van de schuld – vandaag 175% van het BNP – en wenst dat Griekenland in de eurozone zou blijven. Syriza wil vooral breken met de onrechtvaardige en antisociale maatregelen die de vorige Griekse regeringen en de Troïka – Europese Centrale Bank, Europese Unie, Internationaal Muntfonds – de bevolking hebben opgelegd.
Volgens de akkoorden tussen de Unie en de lidstaten die een structureel aanpassingsplan moesten ondergaan is bepaald dat er een “algehele audit wordt uitgevoerd van de openbare financiën, om de oorsprong en de reden van de schuldopbouw en eventuele onregelmatigheden vast te stellen.” Een nieuwe Griekse regering, onder leiding van Syriza, zou dit artikel van de reglementering wel ‘s ter harte kunnen nemen, en een auditcommisse voor de Griekse schulden kunnen installeren. Dergelijke audit zou een en ander aan het licht kunnen brengen, volgens Toussaint.
Vooreerst zou blijken dat de maatregelen van de Troïka Griekenland in slechtere papieren hebben gebracht dan bij het begin van crisis in 2009. Toen bedroeg de schuld 113% van het BNP, maar die is sedert de interventie van de Troïka, die vier vijfden van de schuldbrieven bezit, opgelopen tot 175% van het BNP. Van 2010 tot 2012 gingen de terugbetalingen vooral naar de belangrijkste schuldeisers voor die periode, met name de grote privé-banken van Frankrijk en Duitsland. In 2009 bezaten de banken van deze twee grote EU-lidstaten zowat 50% van de Griekse schuldbrieven.
Uit zo’n audit zou blijken dat deze banken hun kredietverlening aan Griekenland vooral opgedreven hebben tussen 2005 en 2009 (van 80 naar 140 miljard euro) zonder rekening te houden met de werkelijke terugbetalingscapaciteit van het land. Deze banken hebben zich als avonturiers gedragen, meent Toussaint, omdat ze ervan overtuigd waren dat de Europese instanties hen wel ter hulp zouden snellen in geval van problemen. De audit zou ook bloot leggen dat heel het zogenoemde reddingsplan gediend heeft om de banken van enkele grote lidstaten toe te staan de terugbetaling te krijgen terwijl de risico’s worden overgenomen door de staten via de Troïka.
Ook de rol van het IMF zou door dergelijke audit kunnen bekeken worden. Kennelijk waren niet alle IMF-verantwoordelijken overtuigd dat Griekenland, ten gevolge van het beleid dat Athene werd opgelegd, de nieuwe leningen zou kunnen terugbetalen. Is de ECB haar boekje niet te buiten gegaan door van het Griekse parlement te eisen dat het wetten zou stemmen rond het stakingsrecht en loonnormering? Misschien herinneren we ons nog dat premier Papandreou de nieuwe herstructurering van de Griekse schuld in 2012 aan een referendum wilde onderwerpen maar dat de Troïka ervoor gezorgd heeft dat dit niet is doorgegaan? De audit zou ook de opgelegde maatregelen kunnen evalueren waarvan de Oostenrijkse professor Andreas Fischer-Lescano meent dat ze onwettelijk zijn in het kader van het Europees en internationaal recht. De schuldeisers hebben Griekenland maatregelen opgelegd die een manifeste achteruitgang betekenen voor de fundamentele mensenrechten en een overtreding zijn van een reeks internationale verdragen. Aldus nog Eric Toussaint.
Met andere woorden mocht Syriza de verkiezingen winnen en een audit van de schulden opzetten zou er een advies kunnen uitgebracht worden over de wettelijkheid of onwettelijkheid of zelfs de nietigheid van de Griekse schuld bij de Troïka.
Geen leuk perspectief voor de Europese elite, zou ‘k zo denken.
