Het jaar 2003 is ten einde gelopen zonder dat de door het "kwartet" (de Verenigde Staten, Rusland, Europa en de Verenigde Naties) in het vooruitzicht gestelde "voorlopige" Palestijnse staat er is gekomen. De sceptici hebben eens te meer gelijk gekregen. De zgn. "roadmap" of stappenplan naar een "echte" Palestijnse staat in 2005 is het zoveelste rookgordijn gebleken, waarachter Israël via de beruchte muur verder kan werken aan zijn expansie.
"Een wegenkaart naar nergens voor de Palestijnen" titelde Uitpers in mei jl.. Er werd in dat artikel een parallel getrokken met 1991 toen vader Bush de tweede Golfoorlog voerde tegen Irak en zich, om zijn Arabische bondgenoten te paaien, verplicht zag later dat jaar een "Vredesconferentie voor het Midden-Oosten" te organiseren in Madrid. Die op niets uitliep. Omdat, naar de toenmalige Israëlische premier Menahem Begin later toegaf, hij niet van plan was tot een akkoord te komen met de Palestijnen.
Zo de vader zo de zoon. George W. Bush junior voerde dit jaar de derde Golfoorlog tegen Irak en beloofde meteen ook dat hij zou werken aan de oprichting van een Palestijnse staat. Meer nog, al dit jaar zou er een "voorlopige" staat komen in afwachting dat er in 2005 een volwaardige en "leefbare" staat zou worden opgericht. Zoals zijn vader Begin onder druk zette om de conferentie in Madrid bij te wonen, zo oefende Bush jr. pressie uit op premier Ariel Sharon om het in samenwerking met de VN, Rusland en Europa opgestelde "stappenplan" te aanvaarden.
Net zoals Begin veinsde Sharon aanvaarding. Hij liet zelfs enkele lege caravans (zgn. ‘illegale’ nederzettingen) wegslepen, die elders in de bezette gebieden weer werden opgesteld, en joeg zelfs voor één dag een tiental kolonisten weg. Maar er kwam geen echte ontruiming noch bevriezing van kolonies zoals voorzien in het plan. De kolonisatie werd en wordt gewoon verder gezet dankzij de royale hulp van de Verenigde Staten én van Europa aan Israël. Hulp die ook wordt gebruikt voor de bouw van een zgn. "veiligheidsmuur" (zie hierover het stuk van Tinne Verhoeven elders in dit nummer), waartegen de VS en Europa zich officieel verzetten – maar waartegen ze uiteraard niets concreets willen doen.
Sharon probeert zijn gebrek aan actie te rechtvaardigen door het feit dat het stappenplan ook het einde van het geweld stipuleert. Wat hem betreft natuurlijk alleen Palestijns geweld. En dat dit prioritair is – wat niet zo in het plan staat. Niets eenvoudigers dus voor Sharon dan het geweld voortdurend aan te wakkeren door geregeld Palestijnen te gaan vermoorden en als er dan een Palestijn uit reactie zichzelf opblaast in Israël te zeggen: zie je wel… In de kerstdagen gaf Sharon daar weer enkele knappe staaltjes van. De Israëlische premier toonde daarmee symbolisch aan dat hij niet van goede wil is en geen vrede wil.
Dat bewees hij eerder al door fel uit te vallen tegen de ondertekening in Genève op 1 december van het zgn. "Akkoord van Genève" (zie ook elders in dit nummer), waarmee enkele Palestijnen en Israëli’s ten privaten titel wilden aantonen dat er wel degelijk vrede mogelijk is. Het struikelblok in dit akkoord voor Sharon was het feit dat het voorziet in de ontruiming van vrijwel alle bezette gebieden en van een deel van Oost-Jeruzalem. Dit terwijl het van bij zijn aantreden Sharons bedoeling was ruim de helft van de bezette gebieden te annexeren en de Palestijnen op te sluiten in een aantal bantoestans (zo genoemd naar de Zuidafrikaanse fel versnipperde ‘thuislanden’ voor de zwarten tijdens de apartheidsperiode), zonder direct contact met de buitenwereld en met elkaar.
Dit plan zet hij inmiddels gewoon door. Hij kondigde het zelfs officieel aan in een toespraak op 19 december, waarin hij aankondigde dat hij binnen zes maanden "eenzijdige" stappen, zoals terugtrekking van het leger tot "zijn" grenzen, zal nemen als er geen vooruitgang is in het vredesproces. Een vooruitgang die hij met alle mogelijke middelen verhindert. In een eerste reactie waarschuwde het Witte Huis in Washington tegen deze "eenzijdige" stappen, maar de volgende dag al toonde het zich uiterst tevreden met wat Sharon had gezegd: geen enkel verzet meer dus tegen een eenzijdig optreden want Sharon had ook gezegd dat hij achter het stappenplan bleef staan!
Amerikanen, en ook de Europeanen en Russen, die allen zonder meer pro-Israëlisch zijn, laten Sharon dus gewoon doen. Voor Bush komt daar nog bij dat 2004 een verkiezingsjaar is en hij het joods geld en de joodse stem meer dan nodig heeft wegens zijn fiasco’s op het gebied van de economie en in Irak. Het oppakken van Saddam Hoessein heeft de populariteit van Bush weer wat in de hoogte gejaagd, maar hij kan snel weer onder de 50% zakken als er desondanks Amerikanen blijven sneuvelen in Irak en de kunstmatig opgeblazen economie (door gevoelige belastingverlagingen en enorme wapenaankopen) niet snel meer Amerikanen aan werk kan helpen.
Dat Europa pro-Israëlisch is, blijkt onder meer uit het feit dat het al jaar en dag de bezetting van de Palestijnse gebieden financiert. En uit het feit dat het werkt aan het Israëlisch monopolie wat betreft massavernietigingswapens in het Midden-Oosten. Europa heeft Iran onder zware druk gezet om al zijn kerninstallaties onder scherpe controle van het in Wenen gevestigde Internationaal Atoomagentschap (IAEA) te krijgen. Een tweede succes werd behaald met de aankondiging van de Libische leider Muammar al-Kadhafi dat hij zijn programma’s voor massavernietigingswapens stopzet. De chef van het IAEA, de Egyptenaar Mohammed al-Baradei, was al snel ter plaatse om de eerste onderzoeken uit te voeren. Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland zijn nu volop Syrië aan het bewerken om dat land te dwingen zijn programma’s voor massavernietigingswapens op ge geven. Hun ministers van Buitenlandse Zaken, Jack Straw, Dominique de Villepin en Joschka Fisher, hebben al laten weten dat ze bij een positieve reactie samen naar Damascus willen reizen.
Over de Israëlische massavernietigingswapens – onder meer zeker 200 kernwapens en grote hoeveelheden in Tel Aviv geproduceerde biologische wapens – reppen de Europese ministers met geen woord. De verklaringen van Kadhafi en van al-Baradei dat het nu ook het moment is voor Israël om inzage te geven in zijn programma’s, hebben noch in de VS noch in Europa tot enige commentaar of respons geleid.
Wat Europa betreft mag Israël massavernietigingswapens hebben, al wordt dat doorgaans niet publiekelijk gezegd. De Belgische minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel vormde daar in mei jl. een uitzondering op toen hij in een interview met de Brusselse Radio Judaica zei geen graten te zien in Israëlische massavernietigingswapens omdat Israël een "democratie" is!
De Europese landen werken ook nog steeds aan de uitbouw van het Israëlische massavernietigingspotentieel. Zo is Duitsland bezig met de levering aan Israël van onderzeeërs van waarop kernraketten kunnen worden afgevuurd.
Zolang die onvoorwaardelijke steun aan Israël duurt, heeft dat land geen enkele reden om zijn ambities in het Midden-Oosten terug te schroeven. Integendeel. Beweren dat er enkel door onderhandelingen tussen de betrokken partijen vrede kan worden gerealiseerd, is louter hypocrisie. Zo’n standpunt komt er op neer dat men de sterkste partij, Israël, de vrije hand geeft om te doen wat het wil.
(Uitpers, nr. 49, 5de jg., januari 2004)
