VS is belangrijkste leverancier van zware wapens

Het Zweedse Internationaal Vredesonderzoeksinstituut, SIPRI, heeft de nieuwe data gepubliceerd van de handel in grote wapensystemen. De handel in lichte wapens is dus niet mee opgenomen. SIPRI identificeerde 65 leveranciers van grote wapensystemen waaronder gevechtsvliegtuigen, pantservoertuigen, marineschepen, raket- en satellietsystemen. Volgens de SIPRI-berekeningen is het volume van die wapenhandel voor de periode 2016-2020 relatief stabiel gebleven ten opzichte van de periode 2011-2015. Er zijn wel belangrijke verschuivingen bij de leveranciers en de ontvangers van wapens.

Zes van de landen in de top 10 zijn lid van de NAVO. Samen zijn ze goed voor bijna 60% van de wapenleveringen.

De VS voert als vanouds de lijst aan van de wapenleveranciers en ziet zijn aandeel nog groeien van 32 naar 37%. Rusland volgt met een aandeel van 20%, maar ziet het dalen ten opzichte van 2011-2015 (26%). Derde op de lijst is Frankrijk met 8,2% (van 5,6%), gevolgd door Duitsland (van 4,5 naar 5,5%). Op de vijfde plaats prijkt China dat zijn aandeel lichtjes ziet dalen van 5,6, naar 5,2%.

Zes van de landen in de top 10 zijn lid van de NAVO. Samen zijn ze goed voor bijna 60% van de wapenleveringen.

VS levert meer dan een derde van alle grote wapens

De VS leverde in de periode 2016-2020 aan 96 landen. Bijna de helft van de VS-export is naar het Midden-Oosten gegaan (een stijging met 28%). Met een kwart is Saoedi-Arabië veruit de belangrijkste klant. De oorlog in Jemen gaf een boost aan de VS-wapenverkoop. Voor de oorlog ging het over ‘amper’ 3 miljard dollar over vijf jaar. Sinds de oorlog gaf Washington zijn fiat voor wapenakkoorden ter waarde van 64 miljard dollar in de daaropvolgende vijf jaar. President Biden beloofde na zijn aantreden dat de VS geen wapens meer zou leveren voor de oorlog in Jemen, enkel nog zogenaamde defensieve wapens. Andere belangrijke bestemmingslanden zijn Israël (+335%) en Qatar (+208%). Het gros van de andere VS-wapenleveringen gaat naar Aziatische landen met Australië (9,4%), Zuid-Korea (6,7%) en Japan (5,7%) als belangrijkste bestemmingen.

Rusland

Rusland leverde aan 45 landen met India (23%), China (18%) en Algerije (15%) als belangrijkste klanten. Dat het globale aandeel van Rusland in de periode 2016-2020 een vijfde moest inleveren is nagenoeg volledig toe te schrijven aan de gedaalde export naar Indië. Nieuwe contracten voor gevechtsvliegtuigen zullen de export naar India in de toekomst wellicht opnieuw doen stijgen.

Frankrijk heeft de afgelopen periode zijn mondiale aandeel met 44% zien stijgen

Europa

De landen van de Europese Unie zijn goed voor 26% van de mondiale leveringen van grote wapens in 2016-2020 wat evenveel is als de periode ervoor. Frankrijk levert aan 69 staten en heeft de afgelopen periode zijn mondiale aandeel met 44% zien stijgen. Nagenoeg de helft daarvan gaat naar landen in het Midden-Oosten, met Egypte en Qatar als grootste afnemers, landen met geen al te beste reputatie op vlak van mensenrechten of militair optreden in conflictgebieden. Gevechtsvliegtuigen vertegenwoordigen 45% van alle export van grote wapens vanuit Frankrijk.

Duitsland leverde aan 55 landen, waarvan 38% naar Azië en Oceanië, 23% naar het Midden-Oosten en 21% naar Europese landen. Marineschepen (en vooral duikboten) vertegenwoordigen bijna de helft van alle Duitse wapenverkopen. Daaronder 3 duikboten voor Egypte.

De Chinese export van grote wapens daalde lichtjes. Het land levert vooral aan landen in de regio (76%) gevolgd door Afrika (16%). Pakistan is de belangrijkste klant (38%).

Israël

Opvallend is de achtste plaats van Israël in de top tien van wapenleveranciers. Israël zag zijn aandeel stijgen van 1,9 naar 3% en levert aan 40 landen. Het land is een bezettings- en kolonisatiemacht dat zich weinig aantrekt van VN-resoluties. Maar op de internationale wapenmarkt is de Israëlische gevechtservaring en de ontwikkeling van de hightech van doorslaggevend belang. Belangrijkste bestemming is India (43%) waaronder luchtverdedigingssystemen, gevolgd door Azerbeidzjan (17%) en Vietnam (12%). Azerbeidzjan heeft zopas een bloedige oorlog uitgevochten met Armenië.

De lijst van de bestemmingslanden wordt aangevoerd door Saoedi-Arabië, goed voor 11% van alle import van grote wapensystemen. Daarna volgen Indië (9,5%), Egypte (5,8%), Australië (5,1%) en China (4,7%).