De Democraten bakken er niets van in de oppositie tegen Donald Trump. Dat bleek de afgelopen weken in de begrotingsdebatten in het Congres.
Het Congres gaat over de begroting, de inkomsten en uitgaven van de overheid. Dat geeft veel macht, want alles wat de regering doet kost geld of brengt geld op. Zonder het Congres kan de federale regering in principe dus niet veel. Daarom hopen de Democraten punten te scoren in de begrotingsdebatten, en waar mogelijk de politieke agenda van Trump te dwarsbomen. Dat moet met name gebeuren in de reconciliation, een begrotingswet die in de maak is, en die voor Donald Trump zeer belangrijk is. Binnen twee jaar wordt er weer gekozen voor het Congres, dus nu moeten nagels met koppel geslagen worden. Die reconciliation moet de basis leggen voor de fiscale cadeaus van Trump, zijn beleid tegen migranten en zijn defensiebeleid.
Maar in de discussie over een overgangsbegroting bleek al dat de Democraten het gevecht niet aankunnen. Die overgangsbegroting was nodig om de overheid draaiende te houden in afwachting van de reconciliation, de eigenlijke begroting. Anders zou de overheid op slot gaan, want de vorige begrotingsperiode liep ten einde.
Het Huis
Het begon al in het Huis van Afgevaardigden. De Republikeinen hebben daar een flinterdunne meerderheid. Daarom werd uitgekeken naar de fiscale hardliners van de Freedom Caucus: dat is een zeer rechtse fractie binnen de Republikeinen in het Huis. Die zijn wel voor fiscale cadeaus aan de rijken zijn, maar dat moet dan gecompenseerd worden door sociale bezuinigingen, want het overheidstekort moet binnen de perken blijven. Hoe hard zouden deze hardliners het spelen? Zouden zij hoge eisen stellen, waarborgen eisen voor de komende reconciliation? Die kunnen voor andere Republikeinen onaanvaardbaar zijn, omdat die ook moeten denken aan kiezers die niet op sociale bezuinigingen zitten te wachten. Zouden de Republikeinen dan verplicht zijn met de Democraten te onderhandelen om de overgangsbegroting door het Huis te krijgen?
Veel theater en enkele telefoontjes van Trump volstonden om de Republikeinse fiscale hardliners, op een enkele uitzondering na, in de pas te laten lopen. De overgangsbegroting werd aangenomen door het Huis, zonder dat de stemmen van de Democraten nodig waren. Die hadden niets in de pap te brokkelen
De Senaat
In de Senaat lagen de kaarten anders, omdat daar de regel geldt van de filibuster, wat er op neerkomt dat een gewone meerderheid niet volstaat om wetten aan te nemen: acht extra stemmen zijn nodig. Met andere woorden: de Democraten konden de overgangsbegroting blokkeren. De tijd was te kort voor het aannemen van een alternatieve begroting. De overheid zou dus op slot gaan, bij gebrek aan financiering, en tegen die achtergrond zou er opnieuw moeten onderhandeld worden tussen Democraten en Republikeinen.
Maar Schumer, de leider van de Democraten in de Senaat, beslist de nodige stemmen te leveren om de overgangsbegroting door de Senaat te loodsen. Hij zag dus af van de mogelijkheid tot blokkering die de filibuster biedt. Nu dient gezegd dat Democraten in het verleden al geprobeerd hebben deze filibuster af te schaffen, omdat hij niet democratisch is. Maar zolang de filibuster bestaat is het wat raar dat de ene partij die gebruikt, en de andere niet. Schumer argumenteerde dat een tijdelijke sluiting van de overheid in de kaart zou spelen van Trump en Musk: die zouden kunnen beslissen welke overheidsdiensten zo vitaal zijn dat ze moeten blijven werken, en welke niet. Het zou hun kruistocht tegen de federale overheidsdiensten enkel in de kaart spelen. Bovendien zouden de Democraten de schuld krijgen van de ontstane chaos.
Maar in de Democratische partij leidde de beslissing van Schumer, die tot de rechterzijde behoort, tot opschudding. De overgangsbegroting komt erop neer dat Trump en Musk nu vrij spel hebben tot september, wanneer de wetgevende procedure van de reconciliation moet afgerond zijn. Het toont vooral aan dat de veel Democraten in het Congres onderschatten wat er aan de hand is, nog steeds in een business as usual modus zijn, of misschien meer oog hebben voor de belangen van het regime dan voor die van de mensen.
Een confrontatie met Trump zit er niet in, terwijl die van zijn kant zijn troepen in het gareel houdt, tot elke confrontatie bereid.
Dat belooft weinig goeds voor de reconciliation, de procedure voor de eigenlijke begrotingswet. Voor deze specifieke wetgeving telt de filibuster niet.
