8 mei 1945 betekent de capitulatie van nazi-Duitsland. Voor velen blijft de bevrijding van het fascisme een mijlpaal in de Europese geschiedenis van de vorige eeuw. In België is de verjaardag van het einde van de Tweede Wereldoorlog echter geen feestdag meer, en dat al sinds 1974. De vrede waarvoor deze dag staat, is echter nu weer meer dan ooit bedreigd.
Het nazi fascisme werd 75 jaar geleden in Europa verslagen, maar in 2020 is het continent verder verwijderd van een systeem van pan-Europese collectieve veiligheid, inclusief Rusland, dan tijdens de Koude Oorlog.
Een netwerk van verdragen met de Sovjet Unie werd in de jaren dertig van vorige eeuw voorkomen door de Westerse mogendheden, Oost-Europese landen en nazi-Duitsland. Deze politiek mondde uit in de overeenkomst van München in 1938, waarmee Groot-Brittannië, Frankrijk, Polen en Hongarije het groen licht gaven voor de opdeling van Tsjecho-Slowakije. Een ding was duidelijk, niemand zou nazi-Duitsland beletten om de Sovjet Unie te bedreigen, dat al in het oosten geconfronteerd werd met grensconflicten met Japan.
Vandaag is de vraag gerechtvaardigd of de NAVO en de EU niet op een gelijkaardig spoor zitten tegenover Rusland. Dat hangt af van de belangen van de heersers en het verzet van de bevolking. Maar we kunnen duidelijk een neiging tot westerse grootheidswaanzin en de voorkeur voor militarisering van de situatie vaststellen. Alles wijst erop dat het conflict met Moskou niet van de baan is.
In dit kader kan de recente verwijdering (vrijdag 3 april 2020) van het standbeeld in Praag van sovjet generaal Konev worden gezien. Waarom nu, in 2020? Hij leidde in 1945 de militaire campagne van terugdringing van de nazitroepen, de bevrijding van Berlijn en Praag. Blijkbaar woog de kritiek over zijn rol in Hongarije 1956 en Praag 1968, in tijden van nieuw vijandbeeld tegenover Moskou, zwaarder door dan z’n aandeel in de bevrijding in 1945.
Op 19 september 2019 heeft het EU-parlement – met een meerderheid van 535 stemmen voor, 61 stemmen tegen en 52 onthoudingen – een resolutie aangenomen, die stelt dat de Tweede Wereldoorlog een direct gevolg was van het beruchte niet-aanvalsverdrag, ook bekend als het Hitler-Stalin-pact, tussen nazi-Duitsland en de Sovjet Unie op 23 augustus 1939. Volgens de EU-parlementsresolutie hadden beide regimes in gelijke mate de verovering van de wereld als doel. Waaruit kan worden geconcludeerd dat de auteurs van de tekst van mening zijn dat Hitler en zijn generaals in feite een race met de Sovjet-Unie uitvochten. Dat de Sovjet-Unie in deze moorddadige oorlog meer dan 27 miljoen inwoners heeft verloren en dat een groot deel van het land in puin werd gelegd wordt onder de mat geveegd. Het feit dat de Sovjet troepen de Nazi oorlogsmachine hebben gestopt en teruggedrongen en dat ze grote gebieden in Oost-Europa hebben bevrijd van Hitlers bezettingsleger wordt genegeerd. Over het belang van 9 mei als de ‘Dag van de overwinning’ voor Rusland wordt door de westerse media nauwelijks bericht.
Historisch revisionisme moet de propagandamolen dienen.
Deze propaganda moest in de praktijk gevolgd worden door echte soldaten en tanks voor de “Defender 2020” manoeuvres van de VS en NAVO die in de weken rond 8 mei 2020 waren gepland. Het zou gaan om de grootste manoeuvres in 25 jaar met een krachttoer qua snelheid van troepenoverdracht. De covid-19 pandemie kwam echter tussenbeide. De 75ste verjaardag van het einde van de oorlog en de overwinning op het Duitse nazi fascisme had hierin absoluut geen plaats. Het belangrijke dat hier moest worden aangetoond is dat het Westen vandaag inderdaad effectief in staat is oorlog te voeren. Een boodschap die vooral aan Moskou is gericht, ook al ontkent Evere deze intentie.
Westerse leiders en de meerderheid van de leden van het Europarlement hebben duidelijk geen boodschap aan vrede. Ze ontkennen het belang van 8 mei. Naast de Oktoberrevolutie van 1917 behoort de overwinning op het fascisme tot de belangrijkste gebeurtenissen van de 20ste eeuw.
Maar deze erfenis is al langere tijd in gevaar.
