De Communistische Partij van Vietnam houdt sinds deze maandag, 25 januari 2021, haar 13e congres. Dat is een vijfjaarlijkse gebeurtenis en aangezien de partij alleen regeert, is dat meteen een politiek hoogtepunt, niets om zich over op te winden. Maar de partij is wel in feeststemming, ze kan uitpakken met een sterke balans in de strijd tegen het covid-virus.
Toch groei
Alleen al het feit dat men in Hanoi een congres kan houden met 4300 fysiek aanwezige afgevaardigden en uitgenodigden, klinkt in deze coronatijden bijna ongelooflijk. Vietnam heeft de coronaschade erg kunnen inperken door snelle en drastische maatregelen – massale quarantaine, snel traceren, transportbeperkingen. Met als balans totnogtoe: 1539 vastgestelde besmettingen, 35 doden. Op openbare plaatsen blijft een mondmasker verplicht, overigens verloopt het leven normaal.
De partij heeft dus reden om het congres feestelijk te openen. Door de pandemie zo efficiënt te bestrijden heeft ook de economie weinig geleden: een groei van 2,9 % vorig jaar. Wel ver beneden de groeicijfers, rond 7 %, van de jaren ervoor, maar toch groei. Voor dit jaar is 5,2 % te verwachten (aldus The Economist Intelligence Unit). Wat in vergelijking met de rest van Zuidoost-Azië een prestatie is om mee uit te pakken.
Vietnam, op weg naar 100 miljoen inwoners, is nu een van zwaargewichten van de Asean (Associatie van Zuidoost-Aziatische naties). Het heeft de voorbije jaren als alternatief baat gehad bij de spanningen tussen VS en China, de uitvoer is vorig jaar mede daardoor met bijna 10 % gestegen en het wordt meer en meer een belangrijke technologische pool.
Een schaduw over al die positieve gegevens: de ongelijkheden zijn, zoals zowat over elders, toegenomen. In sommige delen van het land heeft de 20 % bovenaan gemiddeld een inkomen dat 20 maal hoger is dan de 20 % onderaan, aldus Oxfam.
Kritiek
Op het vorige congres, 2016, waren er spanningen tussen wat gemakshalve de oude garde en hervormers wordt genoemd. Nguyen Phu Trong (nu 76) werd toen als partijleider bevestigd en krijgt naar verwachting een derde mandaat. Hij pakte de voorbije jaren de corruptie binnen partij, staatsapparaat en leger nogal drastisch aan. Het corona succes wordt vooral op naam geschreven van premier Nguyen Xuan Phuc.
Ook vormen van oppositie werden harder aangepakt. Volgens Amnesty International zijn er nu 170 personen in de gevangenis om politieke redenen, een verdubbeling sinds vorig congres. Kritiek wordt wel geduld, maar de basis – zoals het éénpartijstelsel – mag niet in vraag worden gesteld.
Er wordt wel volop kritiek gespuid op de “sociale media”. Vietnam telt 65 miljoen Internetgebruikers die via die weg een ruimere kijk hebben op de gebeurtenissen in en buiten het land. Ze gebruiken Facebook en co om corruptie, milieuproblemen, inbreuken op arbeidsveiligheid en dergelijke aan te klagen. Er wordt ook af en toe gestaakt, wat vaak tot aanpassing van de wetgeving leidt.
Een zeer gevoelig thema op de “sociale media” zijn de relaties met China. In 2018 kwamen tienduizenden Vietnamezen op straat tegen het plan om drie Chinese ‘speciale economische zones’ te creëren waar Chinese bedrijven een leasing voor 99 jaar konden aangaan. Het plan werd opgegeven.
China, VS
De betrekkingen met China verdelen ook de partij. Het Chinese model ligt veel partijleiders wel, maar er is het gewicht van de geschiedenis, de vrees door China te worden gedomineerd. Er is ook het geschil over eilanden in de Zuid-Chinese Zee die door beide landen worden opgeëist.
Als tegengewicht voor de Chinese invloed, is er de voorbije jaren een verregaande toenadering tot de VS. In 2013 werd er een ‘Comprehensive Partnership’ gesloten waarbij duidelijk werd dat Washington een verregaande economische en strategische samenwerking wil. Het feit dat Vietnam snel uit de covid-crisis is geraakt, maakt ook indruk op zakenlui die het als interessant investeringsterrein zien.
De VS zien Vietnam vooral als een belangrijk stuk in het inperken van China’s invloed. Vietnamese militairen zijn uitgenodigd voor opleidingen aan militaire academies in de VS. Washington wil ook wapens verkopen aan Vietnam.
Liefst zou Washington V ietnam inschakelen in de ‘Quad’, de samenwerking VS, Japan, Australië en India, dat ook al China moeten “containen”, indijken. Het zogenaamde concept ‘Pacifif Indian Ocean’ maakte opgeld onder ex-president Trump. Er wordt verwacht dat president Joe Biden op die weg verder gaat.
Zie ook:
Zie ook:
