Het spreekt voor zich dat de linkerzijde in Frankrijk een fantastische krachttoer heeft neer gezet met een coalitie voor de Parlementsverkiezingen tussen vier partijen. Bovendien heeft die coalitie ook uitstekend de regels van het spel van het ‘Front Républicain’ gevolgd. Kandidaten trokken zich terug om een andere kandidaat te laten winnen en zo uiterst rechts te blokkeren. Het ‘Nouveau Front Populaire’ kwam als grootste politieke kracht uit de verkiezingen en dat is meer dan één felicitatie waard. Samenwerking loont!
In het Verenigd Koninkrijk heeft, na zestien jaar overmacht van de Conservatieven, Labour de verkiezingen gewonnen.
Het zijn mooie resultaten die bijna doen vergeten dat radicaal links het in de Europese verkiezingen niet zo uitgesproken goed deed. Het wordt de op één na kleinste fractie, met nauwelijks rond de veertig leden. De sociaal-democraten moesten enkele zetels inleveren
Er is beslist nog geen reden is om victorie te kraaien en te denken dat ‘links’ weer aan zet is. Dat is niet zo en de grondige crisis waar de linkerzijde in zit, al het succes van de Vlaamse PVDA ten spijt, is nog lang niet opgelost. Links blijft in het defensief, zet meer en meer stapjes achteruit in het voordeel van uiterst rechts, en weet niet hoe er uit te komen.
Stad en platteland
De nieuwste mantra in de verkiezingsanalyses heet de ‘kloof tussen stad en platteland’. In de steden zou men progressiever denken, mee zijn met de nieuwe digitale evoluties, het belang van de klimaatcrisis inzien en genieten van de multiculturele omgeving. Op het platteland is men behoudsgezinder en kan men niet mee met de veel te snelle veranderingen.
Er komt nu meer en meer onderzoek dat iets anders aantoont en terug grijpt naar oudere maar misschien toch relevanter begrippen.
Piketty en Cagé spreken over ‘geo-sociale’ klassen, waarmee ze bedoelen dat én je verblijfplaats én je klassenpositie je stem bepalen. Ander onderzoek in Frankrijk bevestigt dat.
Het is ook dat wat François Ruffin aangeeft in een recent interview in de Franse krant Le Monde. Hij brak met de partij van Jean-Luc Mélenchon, La France Insoumise, niet enkel wegens de ondemocratische kenmerken van de partij en haar voorzitter, maar ook omdat die het volgens hem over een foute boeg gooien.
Ruffin werkt in Amiens, in de regio Hauts de France in het Noorden van het land, een vroeger sterk industrieel maar nu verarmde regio. De afgedankte arbeiders, de overtollig geworden bevolking, ze stemmen meer en meer rechts. En dat komt, aldus Ruffin en met hem steeds meer andere linkse politici en onderzoekers, omdat de linkerzijde nog enkel voor de linkse elites in de steden werkt. De ‘arbeidersklasse’ heeft afgedaan. Ze rijdt met oude vervuilende auto’s, ze eten niet vegan en het zijn vaak bijstandstrekkers. Of met andere woorden, nog steeds volgens Ruffin, de linkerzijde is mét de arbeiders ook haar ziel verloren.
Sarah Wagenknecht denkt in dezelfde richting, hoewel ze op sommige punten duidelijke standpunten van de rechterzijde overneemt, zoals over migratie bijvoorbeeld. Ze wil wel opnieuw een betere aansluiting vinden bij de lagere klassen.
De ziel van links
Het is vandaag helaas de rechterzijde en niet de linkerzijde die het best de vele bezorgdheden van de werkende klasse bespeelt. Links voelt zich thuis bij de gediplomeerden die goed verdienen, veel meer dan bij de ongeschoolde sukkelaars die in de fabriek werken of het met nog veel minder moeten doen, met mensen die een klein pensioentje hebben en zich geen nieuwe auto kunnen veroorloven. Dat zijn ‘the deplorables’ van Hilary Clinton.
Zonder enige twijfel is het in België de aanwezigheidspolitiek van de PVDA in arbeiderswijken die hen stemmen opleveren, terwijl in Brussel bijvoorbeeld het toch vooral de Dansaertvlamingen zijn die door de sociaal-democratie en Groen! bediend worden.
Ook bij die Dansaertvlamingen zal er ongenoegen leven, ze hebben echter meer mogelijkheden om zelf naar oplossingen te zoeken. Mensen zonder universitair diploma en een laag inkomen kunnen dat niet. Zij zoeken bescherming en verandering, en het is uiterst rechts die dat het duidelijkst aanbiedt. Men mag dan duizend keer uitleggen dat het ‘sociaal beleid’ van rechts geen soelaas zal brengen, de andere kant biedt niets beter en vooral geen bescherming. Waarom moeten werkloosheidsuitkeringen in de tijd worden beperkt?
Het ‘Nouveau Front Populaire’ begint in Frankrijk de boodschap te begrijpen. Het programma voor de parlementsverkiezingen was wegens de veel te korte termijn zeer beknopt, maar wel hoofdzakelijk sociaal. Afschaffing van de pensioenhervorming, optrekking van het minimumloon, prijsblokkeringen voor energie, stopzetting van de hervorming van de werkloosheidsuitkeringen, invoering van een rijkentaks…
Dit zijn de maatregelen die trouwens niet enkel voor de lagere klassen erg positief zullen zijn, maar ook voor de middenklassen. Op die manier kan de woede weer worden omgezet in hoop. Hoop op een beter leven, met milieumaatregelen die vertrekken vanuit het sociale in plaats van omgekeerd.
Hiermee wil niet gezegd zijn dat de ‘waarden’ van de bobo’s die de huidige linkse partijen meestal aankleven, zonder waarde zijn. Integendeel, er is milieubeleid nodig en de multiculturaliteit kan op veel manieren verdedigd worden.
Maar een linkse partij mag haar ziel niet verliezen. Als niet wordt omgekeken naar de verliezers van deze ‘moderne tijd’ dan heeft ze geen toekomst meer.
Het is tijd voor nog wat denkwerk, voor een betere strategie, voor een programma dat ook de lagere klassen kan bekoren. En voor samenwerking!
