Strijden voor IS ook, maar voor Israël niet
In Nederland wordt een man vervolgd, Jitse Akse, die naar Syrië is gegaan om de Koerden te helpen in hun strijd tegen IS. Vervolgd vanwege het “doden van IS strijders”. Syrië-strijders worden bij terugkeer vervolgd wegens vechten voor IS. Bovendien is er ook nog zoiets als het meten met twee maten, want als het aansluiten bij IS strafbaar is, waarom dan gaan Israëlgangers, die meevechten voor het even misdadige Israëlische leger, vrijuit? Zie voor dit laatste: http://dutchturks.nl/ovj-geen– strafrechtelijk-onderzoek- naar-nederlandse- israelgangers/
Het begon allemaal met de Amerikaanse aanval op Irak, onwettig, om nog even in herinnering te brengen. [1] Die aanval baarde de bezetting van Irak, die bezetting schonk het levenslicht aan de criminele organisatie IS [ISIS]. [2] ISIS, nu dus IS – Islamitische Staat – genoemd, zaaide/zaait dood en verderf in Irak en Syrië [3] en helpt druk mee aan het verder ontwrichten van de regio en verschilt daarin in niets van de dodelijke Amerikaanse machtspolitiek en de jarenlange terreur van de Syrische dictator Assad, [4] ook al staan IS en de VS, maar ook IS en de Syrische dictatuur, tegenover elkaar.
Om een lang verhaal kort te maken, IS voerde een dodelijke belegering uit van de Koerdische stad Kobani, die nu afgeslagen is. [5] And that’s where Jistse Akse comes in: and out of the blue daar was Jitse Akse, solidair met de Koerden. Wie is Jitse Akse? Een Nederlandse militair van Dutchbat, die bij de Luchtmobiele Brigade in Joegoslavië zat, rond de tijd dat Srebrenica in Servische handen viel [6], de ontwikkelingen in Syrië volgde en het niet meer trok, toen Kobani door IS-strijders werd belegerd.
Naar eigen zeggen: “Tsja, waarom… Ik volgde de berichten over de opmars van IS al. Kobani was de trigger. De Koerden voerden om die stad een felle strijd en ik wilde helpen. Ik vond ook dat we IS moeten stoppen.” [7] Tot dusver lijkt dat nobel te klinken. Maar er is ook minder fraais. Ik citeer: “Als je ziet wat zij uitvreten. Met het omleggen van een IS-er redt ik waarschijnlijk tientallen levens”. [8]
Geen taalgebruik, geen mentaliteit, die mij kan bekoren. Natuurlijk komt het daarop neer in “het militaire”, maar je zo uiten wijst op een wel heel makkelijk denken over doden. Op zich hoeft dat nog geen misdaad te zijn, als je geen misdaden pleegt. Daarover straks meer, omdat dat de spil is, waar ik mijn betoog omheen bouw. En wel op meer. Maar nu eerst, de houding van Justitie.
Justitie “not amused”
Jitse Akse mag zich dan wel als een bevlogen strijder tegen het onrecht beschouwen, Justitie denkt daar heel anders over: bij terugkomst in Nederland werd Akse aangehouden wegens “betrokkenheid bij het doden van IS-strijders in Syrië.” [9] Daarover verklaart het OM het volgende: “Nederlandse strijders tegen IS vallen gewoon onder het Nederlandse strafrecht en kunnen vervolgd worden wanneer zij misdrijven plegen. De Nederlandse wetgeving geeft – afgezien van hele uitzonderlijke situaties zoals zelfverdediging – burgers niet het recht om zelf over te gaan tot gebruik van geweld en zeker geen dodelijk geweld. Het doden van IS-strijders kan daarom leiden tot een strafrechtelijke vervolging voor moord.” [10]
En ook: “Er is een belangrijk verschil tussen Nederlanders die op eigen houtje naar Syrië afreizen om tegen IS te strijden en Nederlandse militairen die Iraakse en Koerdische strijdkrachten, waaronder de Peshmerga, trainen. Deze inzet en training gebeurt op verzoek van de Iraakse regering. Dat verzoek vormt een rechtsgrond voor de inzet van de Nederlandse militairen in Irak. Dat geldt ook voor de inzet van Nederlandse F-16’s boven Irak.” [11]
En nog: “De man zou in Syrië hebben gestreden aan de zijde van de Koerdische volksmilitie YPG. Deze militie is onder mensenrechtenorganisaties niet onomstreden. Volgens Amnesty International zou de YPG vorig jaar in het noorden van Syrië betrokken zijn geweest bij het verdrijven van burgers uit hun woningen, die vervolgens werden vernietigd.” [12] Op die overwegingen kom ik terug.
En lees ook de slotzin van de verklaring van het OM: “Verder onderzoek naar de betrokkenheid van de oud-militair bij de strijd tegen IS moet uitwijzen of hij ook inderdaad strafrechtelijk vervolgd zal worden. Het OM zal een beslissing daarover nemen na afronding van het politieonderzoek.” [13] Van die slotzin vraag ik mij af, of het OM het nu heeft over de gewapende strijd tegen gewapende IS-strijders as such, of oorlogsmisdaden, die Akse wellicht zou hebben gepleegd.
Recht in eigen hand
Nog eens het eerst aangehaalde argument van het OM: “Nederlandse strijders tegen IS vallen gewoon onder het Nederlandse strafrecht en kunnen vervolgd worden wanneer zij misdrijven plegen. De Nederlandse wetgeving geeft – afgezien van hele uitzonderlijke situaties zoals zelfverdediging – burgers niet het recht om zelf over te gaan tot gebruik van geweld en zeker geen dodelijk geweld. Het doden van IS-strijders kan daarom leiden tot een strafrechtelijke vervolging voor moord.” [14]
Met dit argument zijn verschillende dingen aan de hand. Ten eerste is het in het algemeen, een goede zaak, dat burgers niet het recht in eigen hand mogen nemen. Willekeur en bloedvetes zouden het gevolg zijn. Maar is dat hier ook het geval? Het gaat hier namelijk niet om het “recht in eigen hand nemen”, zoals meestal geïnterpreteerd, namelijk het persoonlijk vereffenen van rekeningen, maar om het vechten tegen strijders, door een ander, of meerdere, gewapende individuen. En ja, het strijden van gewapende groepen mensen tegen elkaar, komt neer op “doden”.
Betreurenswaardig, maar is dat strafbaar? Volgens het Internationaal recht niet, omdat het een strijd is tussen “combatanten”. Het zijn non-combatanten [burgers]], van wie het doden strafbaar is, evenals het doden van krijgsgevangen combatanten. [15]
Het plegen van misdrijven
Er wordt ook gesproken over “het plegen van misdrijven”. Citaat: “Nederlandse strijders tegen IS vallen gewoon onder het Nederlandse strafrecht en kunnen vervolgd worden wanneer zij misdrijven plegen.” [16] Dat is correct, maar als we het over “misdrijven” hebben, dan is dat niet het schieten op combatanten, maar het plegen van oorlogsmisdrijven, misdrijven tegen de menselijkheid en eventueel, genocide. [17]
Maar dat geldt ook voor Nederlandse militairen, die, door de Nederlandse Staat gesteund, strijden tegen IS. [18] Of voor strijders in het Israëlische leger, die zich hebben schuldig gemaakt aan oorlogsmisdrijven. Op die groep kom ik nog terug, om aan te tonen, hoe krom de redenering van Justitie is. [19]
Op eigen houtje of in dienst
“Er is een belangrijk verschil tussen Nederlanders die op eigen houtje naar Syrië afreizen om tegen IS te strijden en Nederlandse militairen die Iraakse en Koerdische strijdkrachten, waaronder de Peshmerga, trainen. Deze inzet en training gebeurt op verzoek van de Iraakse regering. Dat verzoek vormt een rechtsgrond voor de inzet van de Nederlandse militairen in Irak. Dat geldt ook voor de inzet van Nederlandse F-16’s boven Irak.” [20]
Ik zie de meerwaarde van dat argument niet echt in. Want feitelijk wordt er gezegd: Het is wel dezelfde militaire inzet, maar in het ene geval gaat men zelf, in het andere geval is er een zogenaamde “rechtsgrond” is deze inzet’ op verzoek van de Iraakse regering. Dit onderscheid tussen “eigen houtje” en door de Staat georganiseerde inzet vind ik kunstmatig, omdat het in beide gevallen gaat om combatanten tegen combatanten.
Weliswaar is volgens jurist Frederycke Haijer het “combatantenprincipe” alleen van toepassing op “statelijke actoren” [militairen in dienst van de Staat] en niet in gevallen als Jitse Akse, maar dat bes
chouw ik als een kunstmatig onderscheid. [21] Bovendien zou naar mijn mening die “op eigen houtje”inzet alleen strafbaar moeten zijn als er ook verdenking is van oorlogsmisdaden. Dat van die strafbaarheid op verdenking van oorlogsmisdaden geldt trouwens ook voor de militaire inzet van Nederlandse Staatswege.
Dat argument “op verzoek van de Iraakse regering” vind ik trouwens behoorlijk hypocriet, omdat ook die Iraakse regering [oorlogs]misdaden pleegt, vooral door het onderdrukken van de soennitische minderheid. [22] Dus nauwelijks een geloofwaardig verzoek te noemen. Bovendien is juist die onderdrukking van de soennieten in Irak een belangrijke oorzaak voor het ontstaan/ontwikkeling van IS. [23]
Hoe zit het met Israël-strijders
“Nederlandse strijders tegen IS vallen gewoon onder het Nederlandse strafrecht en kunnen vervolgd worden wanneer zij misdrijven plegen. De Nederlandse wetgeving geeft – afgezien van hele uitzonderlijke situaties zoals zelfverdediging – burgers niet het recht om zelf over te gaan tot gebruik van geweld en zeker geen dodelijk geweld. Het doden van IS-strijders kan daarom leiden tot een strafrechtelijke vervolging voor moord.” [24]
Hierboven heb ik al aangegeven, dat het strijden van de ene gewapende groep tegen de andere, ook al zijn daar individuen onder, die op “eigen houtje” [dus niet in Staats/legerverband] aan de strijd deelnemen, een zaak is van combatanten tegen combatanten, dus niet strafbaar volgens de rechtsbeginselen. Vanuit het “combatanten” oogpunt vind ik de vervolging van Jitse Akse dus onzinnig.
Even onzinnig als ik de vervolging van de zogenaamde Syriestrijders of “Jihadstrijders” vind [25], die al dan niet met ISIS meevechten, tenzij zij daadwerkelijk worden verdacht van [oorlogs]misdrijven. Aan de andere kant vind ik het wel zo eerlijk, dat als Jihadstrijders worden vervolgd vanwege [individuele] deelname aan de gewapende strijd, dat ook voor Jitse Akse geldt. Gelijke monnikken, gelijke kappen.
Maar waarom geldt dit “gelijkheids” principe dan niet voor Nederlandse Israëlgangers? Voor hen geldt volgens de Officier van Justitie, dat niet aantoonbaar is, dat zij betrokken zijn bij misdrijven. [26] Maar dat is bij Jihadstrijders en Jitse Akse ook het geval. Om bij Jitse Akse te blijven, hij wordt onder andere aangeklaagd, omdat de gewapende groep, waarmee hij streed, zich volgens internationale mensenrechtenorganisaties zou hebben schuldig gemaakt aan oorlogsmisdaden.
Daarover zegt het OM: “De man zou in Syrië hebben gestreden aan de zijde van de Koerdische volksmilitie YPG. Deze militie is onder mensenrechten organisaties niet onomstreden. Volgens Amnesty International zou de YPG vorig jaar in het noorden van Syrië betrokken zijn geweest bij het verdrijven van burgers uit hun woningen, die vervolgens werden vernietigd.” [27]
Maar dat dat geldt voor die gewapende groep, betekent nog niet, net zomin als bij de Jihadstrijders, dat Akse ook PERSOONLIJK verantwoordelijk zou zijn voor oorlogsmisdaden. Trouwens, deze redenatie doortrekkend, dan zouden ook de Israëlgangers vervolgd moeten worden, omdat uit zowel Gaza militaire operatie’s zoals Protective Edge [2014] als talrijke rapporten, waaronder van Amnesty International, is komen vast te staan, dat het Israelische leger zich schuldig gemaakt heeft aan oorlogsmisdaden. [28]
En wat met Nederlandse militairen?
Die hele aanhouding van Jitse Akse is doorspekt van hypocrisie. Ik heb het verschil in de behandeling van Israëlstrijders al aangehaald. Maar hoe zit het met de activiteiten van het Nederlandse leger? In de persverklaring van het OM over de aanhouding van Jitse Akse staat: “Nederlandse strijders tegen IS vallen gewoon onder het Nederlandse strafrecht en kunnen vervolgd worden wanneer zij misdrijven plegen. De Nederlandse wetgeving geeft – afgezien van hele uitzonderlijke situaties zoals zelfverdediging – burgers niet het recht om zelf over te gaan tot gebruik van geweld en zeker geen dodelijk geweld. Het doden van IS-strijders kan daarom leiden tot een strafrechtelijke vervolging voor moord.” [29]
Nu even los van dat “op eigen houtje” en het “recht in eigen handen nemen” argument, dat ik al heb ontzenuwd: Wat is oorlog anders dan de tegenstanders doden, of dat nu door het Nederlandse leger, in adellijke burgeroorlogen in een strijd om de troon [30], of door Jitse Akse gebeurt?
Resumerend: Als Jitse Akse alleen op grond van het VECHTEN tegen IS-strijders kan worden vervolgd voor moord, dan geldt dat ook alle Nederlandse militairen, die in dat gebied actief zijn. Bovendien, hoe zit het met Nederlandse oorlogsmisdaden in Irak? Er kan dan wel worden opgeschept, dat die F’16’s, die Nederland bij bombardementen inzet, de allernieuwste precisiewapens aan boord hebben [31], maar bij ruim duizend bommen in Irak -wat Nederland een van de actiefste oorlogvoerende mogendheden in de Midden Oosten regio maakt [32] en in het geheel 1300 wapeninzetten [zie AD 7 februari 2016] [33] is de kans op burgerslachtoffers, dus oorlogsmisdaden [34], groot.
Op het moment van schrijven [17 februari 2016], zijn er mogelijk twee gevallen van burgerslachtoffers door de Nederlandse bombardementen in Irak. [35] En dit is wat we weten….
Vervolging of niet?
Ben ik nu voor of tegen vervolging van Jitse Akse? Op een rijtje heb ik gezet de hypocrisie van het OM. Over de vervolging wegens “moord”, terwijl het Nederlandse leger, die dezelfde strijd tegen IS voert, dan eveneens van “moord” kan worden beschuldigd. Over het feit, dat een combatanten versus combatanten strijd sowieso geen “misdrijf” is en niet anders is dan wat het Nederlandse leger in Irak/Syrië uitvoert. [36]
Weliswaar is volgens jurist Frederycke Haijer het “combatantenprincipe” alleen van toepassing op “statelijke actoren” [militairen in dienst van de Staat] en niet in gevallen als Jitse Akse, maar dat beschouw ik als een kunstmatig onderscheid. [37] Over het feit, dat Jitse Akse wordt beschuldigd, alleen al omdat hij vocht aan de zijde van de Koerdische YPG met een slechte reputatie op het gebied van mensenrechten, terwijl Israëlstrijders NIET worden vervolgd, terwijl ook het Israëlische leger bloed aan zijn handen heeft.
Alle reden dus om te zeggen: Geen vervolging voor Jitse Akse. Een aantal hele en halve racisten/Islamofoben is eveneens tegen vervolging, maar op heel andere, namelijk racistische en Islamofobe gronden. [38] Daarmee heb ik, en andere progressieven en democraten, niets te maken, zoals treffend verwoord door de schrijver en activist Peter Storm [39], die overigens, in tegenstelling tot ik, sowieso op de lijn zit van niet vervolging. [40]
Vervolging bij oorlogsmisdaden
Een argument van het OM is, gedeeltelijk, zinnig. Ik citeer: “De man zou in Syrië hebben gestreden aan de zijde van de Koerdische volksmilitie YPG. Deze militie is onder mensenrechten organisaties niet onomstreden. Volgens Amnesty International zou de YPG vorig jaar in het noorden van Syrië betrokken zijn geweest bij het verdrijven van burgers uit hun woningen, die vervolgens werden vernietigd.” [41]
Kijk, hieruit blijkt, dat het OM weliswaar op de lijn zit van vervolging wegens oorlogsmisdaden [zinnig], maar de fout ingaat, door Akse bij voorbaat mensenrechtenschendingen door YPG aan te rekenen, zonder te weten, of hij daaraan deel heeft gehad [onzinnig]. Mijn lijn is: Als er sprake is van echte/vermeende oorlogsmisdaden, moet Jitse Akse vervolgd worden. Maar dat moet dan voor alle strijdende groepen gelden, ook voor het Nederlandse leger.
EPILOOG
Het feit, dat Jitse Akse de wapens opnam om te strijden tegen IS, maakt hem geen moordenaar, of het hele Nederlandse leger, dat daar strijdt, is dat ook. Hij is een idealist en in hem is te prijzen, dat hij de Koerden wilde helpen bij hun vrijheidsstrijd. [42] Maar dat betekent niet op voorhand, dat hij dan maar vrijuit moet gaan en weer in Syrië moet gaan vechten, zoals schrijver/activist Peter Storm voorstaat. [43]< /p>
Wanneer zou blijken, dat hij zich heeft schuldig gemaakt aan oorlogsmisdaden, moet hij wel vervolgd en berecht worden, hoe idealistisch ook zijn intenties. Maar dat moet dan voor iedereen gelden, niet alleen voor Jihadstrijders en Akse, maar ook voor de Nederlandse militaire inzet en andere vreemde strijders, zoals Israëlgangers. De kwestie ond Jitse Akse laat echter op pijnlijke manier het meten met verschillende maatbekers zien. Daaraan moet een einde komen.
Voor de voetnoten, zie volgende link: http://www.astridessed.nl/ jitse-akse-vervolgd-voor- doden-is-strijdersridder- zonder-vrees-of-blaam-of- moordenaar/
