Ooit gehoord van het gesprek tussen twee muizen? De ene vraagt aan de andere: “Ben jij al gevaccineerd tegen corona?”. Zegt de andere: “Nee, ik wacht nog even tot de proeven op mensen zijn afgerond”.
Nooit is de lancering van een vaccin zo mediatiek en zo controversieel geweest. Zelden was een virus zo omgeven door talloze complottheorieën van antivaxers over de herkomst van corona en de productie van een vaccin. In het vaccin zou bv een chip mee worden ingespoten zodat Bill Gates je overal zou kunnen volgen.
Toegegeven, het is een huzarenstukje op zo korte tijd een nieuw vaccin te fiksen. Maar gelijk brengt die snelheid ook wantrouwen mee. Men fronst de wenkbrauwen over voorlopige vergunningen en de vraag naar snellere vergunningen voor het vaccin. De farmaceutische bedrijven willen zich contractueel ontdoen van claims van patiënten, zeker op langere termijn. Het is uiteraard onmogelijk om zich uit te spreken over een langere termijn, vermits die gewoonweg nog niet bestaat.
De farmaceutische industrie maakt zoals gewoonlijk gebruik van de fundamentele research die aan de universiteiten en aan andere openbare instellingen met ons belastinggeld is gebeurd om medicatie te ontwikkelen. Deze keer heeft Europa de farmaceutische industrie zwaar gefinancierd en bovenop ook miljarden toegestopt als een blanco cheque.
Wanneer bedrijven dan het vaccin commercialiseren, legt dat geen windeieren. Eén bedrijf kijkt uit naar een winst van $ 30.000.000.000. Een paar bedrijven hebben toegezegd in een eerste tijd aan kostprijs te zullen leveren. Maar de farma doet meestal niet aan liefdadigheid: de aandeelhouders kijken toe. Het is niet voor niks dat de beurswaarden van deze bedrijven erg gegeerd zijn.
De aidsmedicatie is een goed voorbeeld geweest: het heeft veel gehannes gevraagd om de patentrechten in Afrika te laten vallen, zodat daar goedkoop kon geproduceerd worden voor die patiënten die het nodig hadden.
Ook nu weer kopen de rijke westerse landen alle mogelijke voorraden en komende leveringen op, zelfs meer dosissen dan ze eigenlijk nodig hebben. Wie de poen heeft, scoort. Het terugdringen van een corona-epidemie heeft uiteraard een enorm economisch belang. Het zal ze een zorg zijn wat er gebeurt in de ontwikkelingslanden met een armtierig budget. Het is blijkbaar nog niet doorgedrongen dat een coronareservoir in die landen ook schade betekent voor de rijke landen.
Terzijde: ook andere industrietakken maken gebruik van openbare middelen om winstgevende producten te produceren. Aanraakschermen en 3D-Printing zijn daar een voorbeeld van.
Sommige vaccinproducenten lijken gevoelig om te leveren aan de meestbiedende. Dat zorgt blijkbaar voor tekorten in Europa. In België zorgen de vertraagde leveringen voor onrust. Evenals de vraag wie eerst aan de beurt komt. Jongeren of ouderen bijvoorbeeld.
Gevaccineerd of niet gevaccineerd: het kan potentieel zorgen voor een tweedeling van de maatschappij. Aan een Jodenster zijn we nog niet toe, maar er zijn al Europese geruchten over een vaccinatiepaspoort. Dat zal aan de uitverkorenen meer privilegies moeten geven, zoals bijvoorbeeld deelnames aan culturele activiteiten en reizen.
Het hoeragevoel van de vaccinaties wordt dus getemperd door de trage leveringen. De Europese overheden moeten nog bewijzen of ze op zullen kunnen tegen de monopolies van de multinationals.
Het effect van de vaccinaties op de pandemie moeten we nog afwachten. Over de varianten is nog niet alles gezegd. De bereidheid van de bevolking om zich te laten vaccineren moet nog worden getoetst. Men kan natuurlijk geen nulrisico op lange termijn garanderen.
Maar zelf kreeg ik een tiental dagen geleden de eerste prik. Weliswaar in de linkerschouder, je weet maar nooit…
Dr. Karel DE KOKER (Editoriaal Wetenschappelijke Tijdingen, februari 2021)