Voor Giuliano Amato, tweemaal premier van Italië (1992-1993 en 2000-2001) , bestaat er geen twijfel aan: “Ustica” is het werk van de Franse luchtmacht. Het toestel dat met 81 inzittenden op 27 juni 1980 bij het eilandje Ustica neerstortte, werd neergehaald door een Frans gevechtsvliegtuig. Met medeplichtigheid van de VS, aldus Amato. Parijs en Washington dachten dat de Libische leider Mohammed Kadhafi aan boord was.

In een gesprek met de krant La Repubblica komt Amato terug op Ustica, een van de grote raadsels uit de recente Italiaanse geschiedenis. Het is vooral een raadsel gebleven door de vele doofpotoperaties, tot in Brussel, waar men de moord op een kroongetuiige, generaal Boemio, uit de aandacht wou houden. Zoals Boemio werden anderen die er meer van wisten, uit de weg geruimd.

Parijs zwijgt

Ustica 1980, 27 juni. Een DC-9 van de maatschappij Itavia stijgt in Bologna op met bestemming Palermo. Aan boord 77 passagiers en 4 bemanningsleden. Boven het eilandje Ustica, bij Sicilië, verdwijnt het toestel om 21 u van de radar. In volle vlucht ontploft.
Rechter Rosario Priore beet zich jarenlang in de zaak vast, maar hij stuitte op internationale tegenwerking. Het kwam tot veroordelingen wegens tegenwerking van het onderzoek, maar er kwam niemand in de gevangenis. Er kwam weer even schot in de zaak na ophefmakende uitspraken van president Francesco Cossiga die in 2007 zei dat Franse militairen bij de zaak betrokken waren. Er kwamen nieuwe onderzoeksrechters die decennia na de feiten trachtten klaarder te zien in de deskundig geschapen mist. Parijs weigerde steeds zijn archieven vrij te geven.

Wat is er te verbergen? De DC-9 werd neergehaald terwijl een ander toestel, met Kadhafi aan boord, over Italië vloog. Kadhafi was op dat ogenblik een zware stoorfactor, vooral in Afrikaanse staten die vroeger tot Frankrijks koloniale rijk behoorden.Franse militairen zouden in het kader van een Navo-operatie tegen Kadhafi de fatale raket op de DC-9 hebben afgevuurd, in de overtuiging dat dit het toestel van de Libische leider was. Maar die zou, althans volgens de Libische archieven, op voorhand verwittigd zijn geweest van het complot: de Italiaanse geheime militaire inlichtingendienst Sismi, een bastion van de geheime loge P2, had hem gewaarschuwd.

Tegenwerking

Elk onderzoek is grondig tegengewerkt. Ongeveer 20 personen die door hun positie – werkzaam aan de radar die avond, gevechtspiloten…- iets meer konden weten, verdwenen in verdachte omstandigheden. Generaal Roberto Boemio die op de avond van de crash verantwoordelijk was voor de betrokken sector, werd twaalf jaar later in Brussel door een huurdoder vermoord net vóór hij in Rome bij rechter Priore zou getuigen. In Brussel werd die moord afgedaan als een ordinaire roofmoord en werd die nauwelijks onderzocht.
België zweeg ook over de vermoedelijke aanwezigheid van Belgische militairen op de Franse basis Solenzara op Corsica. Parijs hield vol dat die basis op die 27 juni 1980 om 17 u al gesloten was, maar diverse militaire rapporten spraken dat tegen. Pas jaren later gaf Parijs toe dat de basis toch open was gebleven.

Meer over Ustica op:

MH17: die van Ustica wachten al 35 jaar