Islamo-gauchisme?
UNEF, Union Nationale des Etudiants de France, zit in het oog van de storm. Zowel in regeringskringen als de rest van rechts en uiterst-rechts roept om de ontbinding van wat ooit het sterke prestigieuze linkse studentensyndicaat was. Geen acties of stakingen zonder UNEF erbij. Maar nu komt de bond vooral in het nieuws als speerpunt van het “islamo-gauchisme”. Dat Unef toegeeft soms aparte vergaderingen te hebben “per ras” heeft een ware hysterie ontketend.
Hysterie
Mélanie Luce, voorzitster van Unef, was in twee tv-uitzendingen op de rooster gelegd over vergaderingen waarin personen die zich gediscrimineerd voelen, onder elkaar – met uitsluiting van anderen – over hun situatie praten. Naar geslacht, seksuele voorkeur, huidskleur…Twee keer per jaar, zei Luce, één keer op nationaal niveau, één keer in de afdelingen. Het stelt niet veel voor, zei ze, we besteden het overgrote deel van onze tijd aan de moeilijke situatie waarin studenten zich door de coronacrisis bevinden.
Sindsdien is de hysterie losgebarsten, Unef moet ontbonden worden wegens “racialisme”, een inbreuk op het “universalisme”, vindt een deel van rechts en uiterst-rechts. Bij militant links zag men er bij de doorbaak van feministische bewegingen vanaf de jaren 1970 geen graten in dat vrouwen apart vergaderden, zonder mannen erbij. Of dat homo’s apart vergaderden. Naar “ras”? Nee, dat niet.
Gesluierd
Maar er is de context waarin die aanvallen op Unef gebeuren. Unef zorgde voor ophef door de gesluierde Maryam Pougetoux als woordvoerster naar de Assemblée te sturen. De studentenbond kwam de jongste jaren vooral in het nieuws door zijn militante rol in wat vooral rechts het “islamo-gauchisme” noemt en dat nu zonder veel nuances op één hoop wordt gegooid met het wokisme dat volgens president Macron uit de VS is overgewaaid.
Sommige lokale acties van Unef-militanten doen wel erg ‘woke’ aan. Voorzitster Luce verontschuldigde zich voor een incident aan Sciences Po in Grenoble waar Unef-militanten twee professoren zwaar hadden bestookt. Een van die professoren ging niet akkoord om een conferentie te wijden aan strijd tegen ‘racisme, islamofobie en antisemitisme’. Hij vond islamofobie van een andere orde. Daarop werd tegen hem en een collega die het voor hem opnam, een zware hetze ontketend.
Unef nam in november 2019 ook het voortouw in een mars tegen islamofobie, samen met het Collectif contre l’islamophobie dat na de moord in oktober vorig jaar opleraar Samuel Paty, werd ontbonden. Aan die mars namen ook La France insoumise met Jean-Luc Mélenchon en de Nouveau Parti Anticapitaliste (NPA) deel.
Nu nemen Mélenchon en ook de groenen van EELV het op voor Unef dat ze een slachtoffer van een rechtse heksenjacht vinden. Ze letten wel op zich niet over de grond van de zaak, de gescheiden vergaderingen, uit te spreken. Het is een zeer gevoelig punt voor bewegingen die zich opwerpen als verdedigers van de ‘laïcité’, de lekenstaat, vooral nu rechts en uiterst-rechts die rol trachten over te nemen. Een groot deel van links houdt zich dan ook op de vlakte.
Voorgeschiedenis
Er is een lange voorgeschiedenis aan dat “Islamo-gauchisme”. De term suggereert een nauwe band tussen moslims en links, twee vliegen in één klap voor rechts. Hier zal dus wel een geurtje aan zitten. En inderdaad, de term werd in 2002 bedacht om het te hebben over acties voor de Palestijnse zaak waarin een deel van uiterst-links en islamisten samen op straat kwamen. Dat daarbij soms anti-joodse kreten te horen waren, was genoeg om hen in één adem van antisemitisme te beschuldigen. Ze deelden in die optiek hun haat tegen Israël.
Ook toen werden anti-zionisme en antisemitisme deskundig door elkaar gehaald, zoals de Franse regering dat nog altijd doet. De term islamo-gauchisme kwam de zionisten dus erg goed uit: al wie achter de Palestijnse zaak stapte, links en de moslims, waren antisemieten.
Is er dan niets aan de hand? Dat deel van links dat in oktober 2000 in een pro-Palestijnse actie samen met islamisten samenging, was vooral de trotskistische Ligue Communiste Révolutionaire (LCR) waaruit in 2009 de Nouveau Parti Anticapitaliste (NPA) groeide.
Toen die partij onder gunstig gesternte in 2010 deelname aan de regionale verkiezingen, zorgde ze voor ophef door in een regio een gesluierde kandidate voor te dragen. Ook al verzekerde die kandidate dat ze geen problemen had met o.m. homoseksualiteit, toch vond een groot deel van de achterban dat de NPA een loopje nam met het feminisme en de “laïcité”. De NPA bleef bij die verkiezingen ver onder de verwachtingen. Ze is wel op die lijn blijven doorgaan. Op de site van de Fourth International vond ik onlangs slechts één bericht van de NPA: solidariteit met de CCIF, het collectief tegen islamofobie van de Moslim Broeders.
Stok
In 2000 stapten ze, onder meer LCR en islamisten, samen op in solidariteit met de Palestijnen als slachtoffers van de Israëlische bezetting. Dat er tussen de anti-zionistische leuzen ook ergens een antisemitisch bord opdook (waarvan links afstand nam), werd aangegrepen om dat samengaan in 2002 af te doen als ‘islamo-gauchisme’ – de term kwam van politoloog Pierre-André Taguieff die dat onlangs in het magazine ‘Marianne’ verdedigde: “La dimension anitjuive de ces manifestations était frappante…”, aldus deze politoloog die in de zogenaamde “judeofobie” de basis ziet van die samenwerking, samengevat in “islamo-gauchisme”.
Kort door de bocht, ongetwijfeld. Judeofobie bij uiterst-links waar zoveel joodse militanten de dienst uitmaken en permanent erover waken dat hun antizionisme wars is van elke zweem antisemitisme. Zeker nu de Franse staat elke boycotactie van Israëlische producten als racistisch bestempelt. Het Europese Hof van Justitie heeft Frankrijk daarvoor onlangs veroordeeld.
De term islamo-gauchisme is dus inderdaad een stok in handen van rechts en in handen van de zionistenn om links in brede zin mee te slaan. Al wie bij links kritiek heeft op Israël is schuldig.
Maar hoe zit het dan met dat gedeelte van links dat solidair is met islamisten? Dat deel dat in november 2019 mee opstapte in de Mars tegen islamofobie, samen met het CCIF. En/of degenen die in oktober vorig jaar na de onthoofding van Paty weigerden dit als een “islamistische aanslag” te veroordelen? Waarom zijn ze meegestapt in dat verhaal over islamofobie waarin de moslim het grote slachtoffer is van racisme waarvoor we ons allen schuldig zouden moeten voelen.
Strijd tegen racisme gaat meer en meer over discriminatie van moslims, en gaat niet meer over racisme. Zeker, wie een donkere huid heeft loopt veel meer kans door de politie te worden gecontroleerd; of men nu moslim, evangelist of ongelovig is. Er is discriminatie inzake wonen en werk, ongeacht of men moslim, anders- en ongelovig is. Er is geen enkele vorm van discriminatie tegenover emirs en sjeiks in de George V of andere luxehotels.
Klassen
Het sociale aspect gaat in dat communautaristische islamofobe verhaal onderuit. Dé moslim als slachtoffer, als surrogaat voor de proletariër die beetje bij beetje uit beeld verdwijnt. De maatschappij is dan ook erg veranderd, de industrie-arbeiders die in de grote bedrijven de kern van de arbeidersbeweging waren, hebben niet meer dezelfde plaats als weleer, de samenleving raakte erg geatomiseerd, de neoliberale ideologie ging overheersen, solidariteit zwakte af. Maar de sociale klassen zijn niet verzwonden met de naoorlogse welvaart en sociale bescherming, er is nog altijd een zeer grote massa die in loonarbeid werkt, met een zeer rijke elite die door ondernemen maar vooral speculeren steeds rijker wordt, zeker sinds de crisis van 2008.
Wat heeft een groot deel van links na die zware crisis van het kapitalisme gedaan? De sociale ongelijkheden zijn sindsdien zwaar toegenomen. Terwijl de sociaaldemocratie haar neus daarbij dichtknijpt en verder dpet als voordien, gaat een ander deel van links achter een nieuw uiterst-rechts lopen, even of nog meer obscurantistisch dan klassiek uiterst-rechts: islamistisch uiterst-rechts dat droomt van emiraatjes waar de wetten van de lekenstaat niet gelden. “De moslim” als slachtoffer van islamofobie dat men op dezelfde voet plaats als racisme en soms ook wel antisemitisme.
Wordt een blanke Jacques of Jacqueline Dupont als die moslim is, meer gediscrimineerd dan een atheïstische Rachid of Rachida Benhaddad? De kans is zeer zeer groot dat die laatste zwaar te lijdenheeft van discriminatie bij het zoeken van werk of een woning of bij politiecontroles, dan de blanke Dupont.
Discriminatie gebeurt meestal op basis van kleur of een naam waar een kleur bij gedacht wordt. Discriminatie gebeurt ook op klassebasis. Een anders dan blank gekleurde notaris zal veel makkelijker een woning vinden dan een gekleurde arbeider of werkloze, hij zal niet zo gauw kennis maken met hard politieoptreden. Hij zal niet te vinden zijn bij een stakingspiket.
Wordt vervolgd
