Met zijn eerste toespraak tot het Congres – verrassend ‘presidentieel’, klonk het overal – wilde president Trump de toon aangeven voor het beleid dat hij wil voeren: de VS moet opnieuw oorlogen winnen. Om deze doelstelling kracht bij te zetten wil de nieuwe bewoner van het Witte Huis het Amerikaanse defensiebudget met 54 miljard dollar verhogen en stevig snoeien in andere budgetten.
Wat wil Trump met zijn economische plannen, wil hij de sociale basis van de Amerikanen verbeteren? Wat zijn de uitwerkingen van het Trump beleid op Europa, de populisten en uiterst rechts? Met het neoliberalisme gaat het kapitaal daar waar het de grootste winst haalt, waar de loon- en andere productiekosten het laagst zijn. De winnaars van deze neoliberale globalisering zijn de transnationale concerns, de verliezers zijn de massa arme landen en de arbeiders in het industriële westen. Wat gaat Trump wijzigen?
De Trump regering heeft het voornemen bekend gemaakt om de markt van het economisch en financieel kapitaal verder van regels te ontdoen, de belasting op kapitaal van 35% te verminderen tot 25%. Gelijktijdig met de Wal Street dominantie van Goldman Sachs in de regering Trump is de invloed van het transnationale kapitaal gegroeid. Met zijn intenties om infrastructuurwerken uit te voeren en de muur (of het hekken) aan de Mexicaanse grens uit te breiden zal hij wellicht ook botsen op de anti-overheid houding bij vele Republikeinen als hij die met publiek geld zou willen bouwen. Maar een verhoging van de defensie-uitgaven ligt wel heel goed bij deze politieke fractie, het ligt ook goed bij de Trump-kiezers. Was Trump op zoek naar een gegarandeerd algemeensuccesnummer met deze aankondigingen? Tot welke spreidstand in Donald Trump in staat?
De eerste opiniepeilingen tonen duidelijk aan dat Trumps populariteit vermindert. Met zijn toespraak tot het Congres wilde hij de hoeksteen van zijn beleid verduidelijken. Het politiek zwaartepunt wordt het thema van de nationale defensie en veiligheid. Dat is op zich een lijn die over de partijgrenzen heen steun vindt, een heel ‘presidentieel’ voorstel dus. Hij wil zijn defensiebegroting in maart al ter goedkeuring voorleggen aan het Congres en ook de besparingen in alle andere departementen. Alle uitgaven voor sociale programma’s zullen moeten afslanken. Trump is vastbesloten om zijn beleid vlug in de praktijk te brengen, waar de thema’s nationale veiligheid, handel, immigratie en arbeidsplaatsen de zwaartepunten vormen.
Tien procent meer voor defensie, alle andere sectoren zullen moeten inleveren. Achter deze Trump plannen ziet men duidelijk de schaduw van de financiële wereld en van de wapenindustrie. Of het daadwerkelijk ook een paaien is van het militair establishment in de hoop minder weerstand te ondervinden in zijn politieke openheid naar Rusland toe, is nog niet duidelijk.
Deze politiek van meer militaire uitgaven en bewapening in eigen land, maar ook zijn oproep aan de Europese leden van de NAVO vergroten het gevaar voor oorlogsconflicten, waar de burgers het slachtoffer zullen van zijn. De voorstellen zijn in de allereerste plaats in het belang van de wapenindustrie in Amerika, en gedeeltelijk ook in Europa. Dit zijn ongetwijfeld de duidelijke winnaars.
“America first” is eigenlijk niets anders dan de Amerikaanse overheersing in de wereldpolitiek. Als kader om deze politiek te onderbouwen worden China en Iran aangeduid als mogelijke aanleiding voor een militair conflict, zelf met kernwapens. Trump vroeg zich onlangs nog af: “waarvoor heben we nucleaire wapens als we ze niet gebruiken”. Heden spendeert de VS meer geld voor atoomwapens dan de rest van de wereld samen. Voor Trump is het onaanvaardbaar dat de regionale machtsverhouding in de wereldeconomie verschuift, en al zeker niet in het nadeel van de VS.
