Hoe erg het ook is, we mogen ondanks alle peilingen onze wensen niet voor werkelijkheid nemen. De kans dat Donald Trump een meerderheid van stemmen haalt in de VS-presidentsverkiezingen, is zeer klein. Maar dat betekent absoluut niet dat hij kansloos is om nog vier jaar in het Witte Huis te blijven.
In 2016 haalde hij ook al drie miljoen minder stemmen dan zijn rivale van toen, Hillary Clinton, maar hij haalde het ruim bij de kiespersonen. En dat zou zich best kunnen herhalen.
Verdeler
Trump heeft in de voorbije vier jaar niets gedaan om nationaal stemmen te winnen. De “blauwe” (Democratische) burchten laten hem koud. Hij deed echter alles om zijn achterban te mobiliseren en dat lukte wonderwel. Die achterban geeft de doorslag in de zogenaamde ‘swing states’, de staten die met hun kiespersonen de doorslag kunnen geven. Zoals in 2016 gebeurde, toen Trump wel minder stemmen kreeg dan Clinton, maar toch overtuigend won.
Er is nog wel meer dat in Trumps kaart speelt: de VS zijn sukkelaars in het organiseren van verkiezingen. Wie oud genoeg is herinnert zich misschien de presidentsverkiezingen van 2000. Die hadden plaats op 7 november en pas op 12 december werd de uitslag bekendgemaakt: Bush won van Gore, met minder stemmen maar meer kiespersonen in het kiescollege. Alles hing af van Florida. Wekenlang zaten ze daar te tellen en te hertellen, met oude ponskaarten onder meer. Pakken stemmen werden weggemoffeld (‘ongeldig’ verklaard), vooral dan uit de arme buurten.
Knoeien
Is het nu beter? Hoelang is het geleden (februari) dat de voorverkiezingen in Iowa een ware chaos bleken, en sindsdien volgen de vaudeville voorverkiezingen elkaar op – en dat ligt niet alleen aan corona.
In de VS bestaan bovendien allerlei mechanismen om kiezers die je niet aanstaan, uit te schakelen. Veel staten die door de Republikeinen worden gecontroleerd, bedenken allerlei procédés om vooral zwarten en Spaanstaligen uit te schakelen. In de ‘swing states’ kan dat veel verschil maken, zoals indertijd in Florida. We kunnen er donder op zeggen dat het Trump-kamp alle mogelijke knepen zal bedenken om in staten als Michigan, Pennsylvania, Florida, Wisconsin en andere het stemrecht aan banden te leggen.
Intussen is de regering bezig de US Postal Service te ontmantelen opdat zo weinig mogelijk per brief zou kunnen worden gestemd – of indien er gestemd is, dat die niet tijdig kunnen geteld worden, Trump vindt dat immers nadelig voor hem.
Winnen met minder
En zo blijft het scenario waarschijnlijk dat Trump met wat deskundig knoeiwerk toch weer een meerderheid in het kiescollege haalt, met miljoenen minder stemmen dan Democratisch rivaal Joe Biden. Vijf miljoen minder, of zelfs meer. Wat kan het Trump schelen dat ze in New York, de staten van New England of van de westkust massaal voor Biden stemmen, dat zijn toch verloren stemmen. Met de inzet van federale troepen in Portland wil Trump geen stemmen halen in Oregon, maar onder de ‘bange blanken’ in Ohio en andere swing states.
Trump heeft trouwens nog een andere troef: zijn achterban is erg gemotiveerd om voor hem te gaan stemmen. Terwijl de grootste motivatie voor de potentiële kiezers van Biden is, dat ze Trump weg willen. Wat is sterker: de liefde of de afkeer.