Illegale annexatie
Trump doet zijn aankondiging 70 jaar na resolutie 181, het VN-plan voor de opdeling van het voormalige Britse mandaatgebied Palestina in een Palestijns deel en een deel waar de toekomstige ‘joodse staat’ moest gevestigd worden. Door het symbolisch belang was in het VN-verdelingsplan voorzien dat Jeruzalem onder international regime zou blijven (‘corpus separatum’), een statuut dat nog altijd geldig is voor het regime van de diverse consulaten, waaronder het Belgische, die gevestigd zijn deze heilige stad. In de daaropvolgende oorlog slaagde Israël er in om meer gebied dan voorzien was te heroveren, inclusief West-Jeruzalem. De verovering van Jeruzalem werd voorbereid in het Plan Dalet en uitgevoerd door de zionistische milities waaruit later het Israëlische leger zou groeien. Na de zesdaagse oorlog van juni 1967, negentien jaar na de eerste grote Israëlisch-Arabische oorlog, veroverde het Israëlische leger de rest van de Palestijnse gebieden met inbegrip van Oost-Jeruzalem. Toen het Israëlische parlement, de Knesset, Oost-Jeruzalem, in juli 1980 bij wet annexeerde als ‘volledige en vereende hoofdstad van Israël’, reageerde de veiligheidsraad van de Verenigde Naties een maand later met resolutie 478, die deze annexatie als van ‘nul en generlei’ waarde bestempelde (zie onderaan dit artikel). Volgens het internationaal recht is Oost-Jeruzalem illegaal bezet gebied en bijgevolg werden de buitenlandse ambassades in Tel Aviv gevestigd.
Trump maakt aan die internationale consensus een einde met zijn plannen om de VS-ambassade naar Jeruzalem te verhuizen.
Gevaarlijke provocatie
Zijn geplande beslissing krijgt heel wat internationale kritiek te verduren die gaat van een ‘domme daad’ over een ‘respect voor de geschiedenis, de internationale gemeenschap en de rechten van volkeren en naties’. Met de proclamatie van Jeruzalem als hoofdstad van Israël, negeert hij niet alleen het internationaal recht en de Palestijnse rechten, maar dreigt hij het geweld in deze conflictgevoelige regio nog verder aan te wakkeren. De Palestijnse president Mahmoud Abbas zinspeelde hier op met zijn uitspraak dat de “president in de kaarten speelt van het extremisme”. Vanuit Ankara klonk het dat de status van Jeruzalem een “rode lijn” is voor Israël en dat Trump het vuur dreigt aan te wakkeren in het Midden-Oosten. Zelfs de Saudische bondgenoot noemde de geplande aankondiging een “gevaarlijke stap die de gevoelens van moslims wereldwijd zal provoceren”.
De VS-president schaadt niet in het minste de belangen van zijn eigen land. Nu al zijn verscherpte veiligheidsmaatregelen aangekondigd voor de VS-ambassades wereldwijd. De VS-regering is zich dus goed bewust dat deze provocatie geweld en furie in de Arabische straten kan oproepen. Daarnaast tast het de geloofwaardigheid van Trump aan die in zijn kiescampagne beloofde om het ‘ultieme akkoord’ uit de brand te slepen dat een einde kan maken aan het conflict. Zijn schoonzoon, Jared Kushner, gaf hij daarop de opdracht om de ‘vredesonderhandelingen’ tussen de Israëlische regering en de Palestijnse Autoriteit nieuw leven in te blazen.
Zijn geplande zet rond Jeruzalem zal dit ‘vredes’initiatief begraven nog voor het begonnen is en brengt een politieke oplossing verder af dan ooit.
Noot
De (vrij vertaalde) punten 3 en 4 van de tekst van VN-VR-resolutie 478:
De Veiligheidsraad…
“3. bevestigt dat alle wetgevende en administratieve maatregelen en acties door Israël, de bezettende macht, die tot doel hebben het karakter en de status van de Heilige Stad van Jeruzalem te veranderen, geen rechtsgeldigheid hebben en een flagrante schending betekenen van de Vierde Conventie van Genève betreffende de bescherming van de burgers in tijd van oorlog en tevens een ernstige belemmering vormen voor het bereiken van een alomvattende, rechtvaardige en duurzame vrede in het Midden-Oosten;
4. Herhaalt dat alle maatregelen die de geografische, de demografische en het historisch karakter en de status van de Heilige Stad van Jeruzalem wijzigen, van nul en generlei waarde zijn en moeten worden opgeheven in overeenstemming met de relevante resoluties van de Veiligheidsraad”
