Frack, baby, frack. ‘Europa’ alweer tot de knieval bereid
Het Europa van de EU zoekt verwoed een verwacht tarievenoffensief van toekomstig VS-president Trump te pareren. Laten we hem gunstig stemmen met nog meer militair tuig in de VS te kopen, is een van de suggesties. We moeten de groten uit Gafam, Google, Amazon, Apple…gerust laten, stoppen met regels en boetes, is een ander voorstel. En Commissievoorzitster Ursula Von der Leyen pleit om nog mee Amerikaans LNG aan te kopen, daar heeft Trump volgens haar zeker oren naar. Ursula hoopt daarmee geliefd te blijven in Washington.
Schaliegas
Rond Donald Trump hangt een felle gaslucht. Dat was zeer duidelijk tijdens zijn eerste ambtstermijn, toen hij Duitsland zwaar onder druk zette om af te zien van verdere aanvoer van Russisch gas en in plaats daarvan Amerikaans gas te kopen. Want zijn Amerika had gas in overvloed dankzij ‘fracking’, het boren op grote diepte naar schaliegas. Fracking, wat de meeste Europese landen niet toestaan wegens de schadelijke neveneffecten zoals het overvloedig gebruik van schadelijke chemicaliën en water en destabilisatie van de bodem. Merkwaardig dat onze groene federale minister van Energie Tinne Van der Straeten lang niet besefte dat wij milieuvijandige LNG invoeren.
Trump I hamerde er toen op dat Duitsland, en Europa, zich afhankelijk maakten van dat goedkoop Russisch gas en daarmee blootstonden aan chantage. Hij wond er geen doekjes om dat zijn dreiging een commercieel doel diende: Europa mest veel meer Amerikaans gas kopen, schaliegas, om die groeiende groep van rijke schalieboeren te dienen.
De Duitse kanselier Angela Merkel hield de boot af en staat vandaag volgens haar memoires nog volkomen achter dat beleid. Zij had vooral oog voor de belangen van de Duitse industrie en huishoudens die profiteerden van goedkope energie dankzij langlopende contracten met Gazprom. Er werd massaal gas aangevoerd via NordStream 1 en er werd duchtig gewerkt aan NordStream 2 om de toevoer gevoelig op te drijven. VS-president Joe Biden beloofde Merkel in de zomer van 2021 dat ze konden verder gaan, maar intussen waren er strenge Amerikaanse sancties tegen al wie aan die NordStream 2 meewerkte, tot en met de cateraars.
Opschorting
Merkel verliet kort daarop het actieve politieke leven en de verkiezingen van september 2021 leverden een coalitie op van sociaaldemocraten, groenen en liberalen, met Olav Scholz als kanselier. NordStream 2 werd afgewerkt en was in november klaar, de kranen konden open.
Op 16 november 2021 kwam het bericht dat het Bundesnetzagentur de goedkeuring van NordStream 2 opschortte. Het was duidelijk dat Berlijn zwichtte voor de druk uit Washington. Alhoewel, in de coalitie van Scholz waren onder andere de Groene ministers heel sterk gekant tegen het project, en bij de SPD van Scholz waren de meningen verdeeld, ook al werd het project geleid door de vroegere SPD-kanselier Gerhard Schröder.
Voor Moskou was het op 16 november 2021 zeer duidelijk: de leiders van Duitsland, en die van Europa, verkozen gehoorzaamheid aan de VS boven eigenbelang, voor hen was Rusland nu een vijand. Het is mijn overtuiging dat die 16 november meegespeeld heeft in de afweging om Oekraïne aan te vallen. Het Europa van de EU volgde de VS in de vijandschap tegen Rusland. Voor dat Europa behoorde Rusland niet tot Europa.
Om Duitsland voor gasverslaving te behoeden, werden voor alle zekerheid de NordStream pijpleidingen op 26 september 2022 deskundig opgeblazen. Poetin werd onmiddellijk gebrandmerkt als schuldige. Maar toen Deense, Zweedse, Duitse onderzoekers in de buurt van de waarheid kwamen – een Oekraïens commando met Amerikaanse medeplichtigheid – werden de onderzoeken gestopt en werden de daders bewust niet gevonden.
Verzuipen
Nu is Donald Trump terug en roept hij “drill, baby, drill” – alle hens aan dek om nog veel meer olie en gas boven te halen. America First, de VS moeten onbedreigd nummer één zijn en blijven in de fossiele wereld. Europa moet dus zijn markt nog meer opengooien, vooral voor Amerikaans LNG. In 2016 was er een eerste lading Amerikaans LNG aangekomen in de Portugese haven Sines. Sindsdien zijn de VS de grootste uitvoerder van de wereld, vooral richting Europa. Daar is men bereid meer te betalen, bleek bij voorbeeld tijdens de winter van 2022-2023 toen er schaarste dreigde: Amerikaanse vaartuigen met LNG onderweg naar Azië maakten rechtsomkeer naar Europa dat meer betaalde.
Vooral sinds de oorlog in Oekraïne ligt het Europa van de EU open voor Amerikaans gas. Er komt wel veel uit eigen regio, Noorwegen, er komt uit Qatar en Von der Leyen en Michel zijn de Azerbeidzjaanse dictator Ilham Alijev gaan knuffelen voor gas uit de Kaspische Zee. Maar de VS leveren nu iets meer dan de helft van de LNG die de EU-landen invoeren, dat is drie keer meer dan voor de oorlog in Oekraïne.
Ursula Von der Leyen vindt dat er nog bij kan, dat we ons moeten verzuipen in Amerikaans LNG. Want dan zal Trump in ruil ook wel een gebaar doen en ons sparen in zijn oorlog met douanerechten. Gas voor goodwill. Intussen is de te dure energie de voornaamste reden waarom de Duitse en Europese industrie in de miserie zitten. Maar blijkbaar is het een taboe om naar de jarenlange Amerikaanse druk tegen onze goedkope energiebron, Russisch gas, te verwijzen.
Maar met Trump gaat de productie zodanig stijgen, dat de prijzen wel zullen zakken, opperen verdedigers van dat Amerikaanse LNG. De markt zal daar wel voor zorgen. Op die markt zitten ook speculanten, die er op NordStream niet zaten, en die laten schepen snel van koers veranderen richting betere klanten. Met Gazprom ging het om langlopende contracten tegen lage prijzen, wat voor bedrijven en huishoudens toch wel voordeliger uitkwam.
LNG erger dan steenkool
Omdat vanuit milieubewegingen, waaronder Greenpeace, sterke kritiek kwam op het LNG-procedé van opslag en vervoer, stelde Biden begin dit jaar een moratorium in op vergunningen; hij gaf opdracht voor een studie, geleid door professor Robert Howarth. Begin september kwam het resultaat van het onderzoek : Amerikaans LNG is als brandstof voor Europese elektriciteitscentrales over een periode van 20 jaar ruim een kwart (28 procent) slechter voor het klimaat dan binnenlandse productie en gebruik van steenkool.
Ook als men het over honderd jaar bekijkt, is LNG voor het klimaat niet beter dan steenkool. Daarbij wordt gewezen op de grote methaanuitstoot en op de lekkages bij de winning van het gas en is er ook het effect van al dat vrachtvervoer op het klimaat. Er is dus grote twijfel over het klimaatvriendelijke aspect van LNG. Maar het zal Ursula Von der Leyen en co worst wezen dat die aanvoer van LNG zeer schadelijk is voor het milieu, erger dan steenkool.
Zie ook MO 28 april 2023:
https://www.mo.be/nieuws/lng-rush-kan-europese-uitstoot-met-derde-doen-stijgen
