INTERNATIONALE POLITIEK

Trump, Musk, rechts

Image

Op maandag 20 januari heeft Donald Trump de eed afgelegd als nieuwe President van de VS. Hij kondigde meteen een paar drastische maatregelen aan, o.m. in verband met de ‘noodtoestand’ aan de zuidgrens om de ‘invasie’ tegen te gaan en op te treden tegen internationaal terroristische narcobendes. We moeten afwachten hoe zijn mandaat verder zal verlopen maar er zijn beslist redenen om erg bezorgd te zijn.

Eén ding weten we zeker. Voor deze investituur werden een aantal Europese en Latijnsamerikaanse figuren van uiterst rechts uitgenodigd, Eric Zemmour, Alice Weidel, Giorgia Meloni, Santiago Abascal, Nigel Farage, Liz Truss, Jair Bolsonaro (die niet kon), Javier Milei, Nayib Bukele, Eduardo Verastegui en vele anderen. Van zijn nieuwe naaste medewerker, Elon Musk, weten we dat hij de Europese rechterzijde, en met name het Duitse AfD, sterk steunt.

Wat al enkele jaren met trage stappen op ons afkomt, is zo in een stroomversnelling geraakt. De extreem-rechterzijde spint veel en sterk garen uit deze gebeurtenis en zal met de medewerking van sociale media, die zich en masse achter Trump hebben geschaard, snel groeien. Waar Steve Bannon vier jaar geleden niet in geslaagd is, kan nu wel. Er is een nieuwe rechtse internationale in de maak.

Extreem rechts is extreem rechts, hoewel dit geen fascisme is zoals dat van vorige eeuw. Er zijn (voorlopig?) geen gewapende stoottroepen die de grote bourgeoisie in crisis komen redden. Het is wel het klassieke plan ‘B’ voor een kapitalisme dat na het falen van het neoliberalisme in zware crisis is. Wat nu vorm krijgt zijn de stoottroepen van de superrijken die met machtige wapens, hun sociale media met hun algoritmes, zonder veel fysiek maar des te meer mentaal geweld, geen grenzen aan hun vrijheid dulden.

Toch staan Trump en Musk niet op één lijn. Trump is ‘MAGA’, ‘Make America Great Again’, misschien geen klassiek nationalisme, wel het inzetten van een overheidsapparaat om de economie van de VS weer aan te zwengelen. Vandaar de onverbiddelijke douanetarieven. Musk en zijn medestanders van Silicon Valley zijn libertairen en willen zoveel mogelijk Staat weg. En willen zo veel mogelijk tech-migranten binnen. Zeer waarschijnlijk zullen deze twee visies ooit met elkaar botsen. Het was trouwens de reden waarom Bannon vier jaar geleden heeft gefaald in Europa. En tel er voor ons continent nog de mogelijke band met het fascisme uit het verleden bij.

De vrijheid van de tech-miljardairs is onverenigbaar met democratie, zo vat Peter Thiel van Paypal samen. Beperkingen op technologische innovatie zoals AI moeten worden opgedoekt. Er mogen geen remmen staan op de vrijheid van meningsuiting. Weliswaar met ‘God on our side’, voor het gezin, tegen abortus, tegen feminisme en homorechten, voor het opheffen van wat rest van scheiding tussen Staat en Kerk. En voor het opheffen van die laatste resistente beginselen van de Verlichting. Er is dus ‘in naam van de vrijheid’ een zeer autoritair systeem nodig. Hoe libertair kan dit zijn?

Hoe dan ook komen we vandaag tot een internationale met diverse dynamische krachten. Washington-Silicon dat aansluit bij radicaal-rechts in diverse continenten. Verenigd in hun streven naar een maatschappij die geen samenleving meer is, waarin geen plaats is voor Vrijheid, Gelijkheid, Broederlijkheid. Uiterst rechts kan de fundamentele verschillen die er tussen hun partijen nog steeds zijn achter een dichte sluier verbergen, in naam van de macht. Hoe lang zal dit kunnen?

Het verzet tegen deze opmars is voorlopig zeer zwak. Want ook de linkerzijde is verdeeld en kan haar verschillen veel moeilijker verbergen. Denk aan ‘mondialisering’ en het al dan niet verdedigen van een rechtvaardig systeem van internationale handel. Veel linkse partijen geloven sterk in het belang van nationale grenzen, voor goederen, kapitaal én mensen. Vandaag kijkt een deel van de linkerzijde ook voorbij het klassenconflict om zich toe te spitsen op ‘woke’, gender- en kleurverschillen.

Vorige eeuw kwamen fascisten aan de macht in een periode – net als nu – van zware kapitalistische crisis en scherpe klassentegenstellingen. De kapitalisten van vandaag hebben echter enorme machines om de geesten te kneden en open te stellen voor hun boodschappen. Zoals een eeuw geleden kunnen ze rekenen op het ‘politieke midden’ dat op verschillende manieren samen spant in de illusie uiterst rechts voor eigen doeleinden te gebruiken, terwijl het net andersom werkt. Dat is nu bezig in het Europees Parlement waar de EVP kan samen werken met radicaal rechtse partijen of zelfs hun programma overnemen.

Het internationalisme van uiterst rechts bloeit, dat van links gaat ten onder. De ‘internationale’ wordt al lang niet meer uit volle borst gezongen, voor een deel van de progressieve krachten zijn vakbonden ‘achterhaald’. Liever een ‘basisinkomen’ dan een solidaire ‘verzorgingsstaat’. Radicaal links wordt meer en meer in het verdomhoekje geduwd.

Uiterst rechts, nogmaals, is echter geen homogeen gezelschap. De verschillen en tegenstellingen moeten aan het licht worden gebracht. Vakbonden, de enige sterke en mondiale tegenmacht, moeten zich sterken en het verzet organiseren. Met de steun van sociale bewegingen, wereldwijd, die nog wél weten waar de klepel hangt. Voor de vrijheid én gelijkheid van alle mensen, voor emancipatie van de tech-illusies en voor solidariteit. Wars van bureaucratie.  Voor het klimaat en voor de planeet. Niet met een verbod op terrasverwarming, maar op het roofzuchtig kapitalisme van de datacenters en het ruimtetoerisme.

Relevant

Eén week Trump II

Het begon met grote en dreigende verklaringen na de verkiezingen, het ging verder met een lange lijst decreten vanaf 20 januari. Vandaag, één week later, lijkt het al bij…

VS: Kapitaal neemt risico’s

Hopelijk gaan we niet wennen aan het autoritaire en onmenselijke beleid onder Donald Trump. Hij kan zich alles veroorloven, want het Hooggerechtshof heeft beslist dat een president niet kan…

Feestje in Washington wordt uiterst-rechtse hoogmis

Ze zullen er zelf zijn of een hoge gezant sturen, de grote en minder grote sterren van de uiterst-rechtse melkweg. De inauguratie maandag van Donald Trump voor een tweede…

Laatste bijdrages

Ontwikkelingssamenwerking?

Minder dan een maand na de machtsovername door Donald Trump in de VS, is de twijfel weg over hoe hij te werk gaat. Met de grove borstel, zonder rekening…

Modi en Trump, zoveel gemeen

Washington heeft de rode loper uitgerold voor Narendra Modi, de Indiase premier die zowat overal eregast is. Nog niet lang geleden in Moskou, eerder deze week in Parijs waar…

GOEDGELOVIGHEID IS HET OORKUSSEN VAN DE DUIVEL

Duitsland op een gevaarlijke tweesprong In Wittenberg staan twee grote standbeelden op het marktplein voor het stadhuis. Links staat Luther. Hij wordt er ten onrechte van verdacht dat hij,…

Alles anders en beter?

You May Also Like

×