Donald Trump, president van de Verenigde Staten van Amerika, heeft lang en zwaar geklungeld eer hij de coronacrisis in zijn herverkiezingscampagne wierp. Dat geklungeld werd hem zwaar aangerekend, maar blijkbaar niet door de eigen achterban die hem nu bewondert als de “oorlogspresident”. Oorlog, de term is bewust gekozen, want in oorlogstijd gelden andere regels.
Show
Het leek erop dat Trump zijn kansen op herverkiezing verprutste toen hij de dreiging afdeed als een complot en nadien zeer optimistisch een snel einde van de epidemie voorspelde. Maar Trump kan dan wel volgens veel critici dement zijn, hij is geniaal in het benutten van chaos voor eigen baat.
Na die blunderde voorgeschiedenis, werd hij ineens de koene bestrijder van corona. Elke dag steelt hij de show. Steelt, want hij had eerst zijn vice-president, de christelijke fundamentalist Mike Pence, aangeduid als federaal coördinator van de strijd tegen het virus. Trump’s dagelijkse briefing is een show van arrogantie, zelfvoldaanheid (hij geeft zichzelf 10 op 10) en aanvallen op een reeks vijanden, waaronder de media en China.
Eigen baat
Hij misbruikt de uitzonderlijke toestand om rond zich verder schoon schip te maken, met loyaliteitals voornaamste criterium. Zijn schoonzoon Jared Kushner – bekend van het fake “vredesplan” voor het Nabije Oosten – wordt de baas over alles wat met medisch materiaal heeft te zien. Er is veel geld mee gemoeid, het feit dat staten nu tegen elkaar opbieden voor dat materiaal jaagt de prijzen de hoogte in. Bij degenen die daar hoge winsten maken, vallen veel geldschieters voor de verkiezingscampagne te rapen.
De enorme fondsen om de economische nood te lenigen en de herleving na de crisis te bespoedigen, lokken ook veel gegadigden. Nancy Pelosi, voorzitster van het Huis van Afgevaardigden, stelde voor dat er een controleorgaan op de toewijzing van al dat geld zou komen, maar Trump riep onmiddellijk dat ze alweer een heksenjacht ontketenden tegen hem. Er komt toezicht, maar dan van Brian Miller, een advocaat die deel uitmaakte van de ploeg die Trump bijstond in de impeachmentprocedure.
Wie niet loyaal genoeg is, verdwijnt. Michael Atkinson signaleerde het Congres over de klokkenluider wiens informatie tot het impeachment leidde. Atkinson is nu ontslagen als inspecteur-generaal van de inlichtingendienst. Glenn Fire, chef van de ploeg die toezicht houdt op de uitgaven voor de coronacrisis, vloog eveneens aan de deur. Trump’s topadviseur voor de crisis, de bekende immunoloog Anthony Fauci, zit op de schopstoel want te kritisch.
Autoritair regime
Dit bewind wordt met de coronacrisis dus nog een stuk autoritairder. Op alle vlakken. Zo wordt er ineens een hervorming doorgevoerd om de syndicaal werk in de bedrijven nog moeilijker te maken. Het coronavirus is ook een excuus om de milieubepalingen verder af te zwakken ten voordele van de mijn-) en olieboeren, geldschieters van Trump. Tegelijk zet Trump 15 miljoen euro op het hoofd van Maduro, de president van Venezuela die nu ineens een grote drugbaron zou zijn, en staat een enorme VS-vloot in de Caribische Zee klaar voor actie.
Media als de New York Times,de Washington Post, CNN en andere brengen dagelijks de blunders van Trump in herinnering, de Democraten zullen erop hameren dat de economische crisis daar deels een gevolg van is. Maar of dat veel zal baten? De kritische media zijn in de ogen van Trump’s achterban, en die is totnogtoe erg trouw, vijanden van het volk, leugenaars.
Zondebokken
Trump heeft zijn media en zijn dagelijkse show om de zondebokken aan te wijzen. De media zitten daar bij. En natuurlijk krijgt zijn voorganger Barack Obama die de schuld voor allerlei tekorten aan materiaal. En de Democraten die een heksenjacht tegen hem voeren.
Natuurlijk zijn er ook de externe zondebokken. De Chinezen die het virus hebben verwekt en verspreid; minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo eiste van zijn collega’s van de G7 dat ze het virus uitdrukkelijk Wuhan virus zouden noemen om de schuld van China te beklemtonen. Europa zelf is ook een zondebok, al is het wel Trump die onder meer leveringen van maskers kaapt bestemd voor Europa. Er is ook de WHO, de Wereldgezondheidsorganisatie die de schuld krijgt dat mensen als hijzelf de ernst van de toestand niet inzagen. Trump had de VS-bijdrage aan de WHO eerder al verminderd, mogelijk wil hij die gewoon intrekken.
Trump zegt dat gezien zijn perfect optreden, de oppositie het recht niet heeft de verkiezingen te winnen. Hij heeft met zijn benoemingen van rechters nu een meerderheid in het Hooggerechtshof, als ‘oorlogspresident’ kan hij nog veel bedenken. De Republikeinen hebben al in heel wat staten het kiesrecht uitgehold met diverse beperkingen die vooral minderheden treffen. Dat maakt de herverkiezing van Trump makkelijker.
Machtsgreep
Maar wat als het dreigt tegen te vallen en Joe Biden toch kans maakt? Zullen die verkiezingen dan wel doorgaan. De zogenaamde “oorlogstoestand” kan ingeroepen worden om die verkiezingen te verdagen, om een machtsgreep te doen met instemming van dat Hooggerechtshof.
Science fiction? Een halve eeuw geleden, 1969, had Ernest Mandel het in het voorwoord tot de Duitse uitgave van Trotksy’s boek over de strijd tegen het fascisme in Duitsland over de VS:
‘Wanneer de laatkapitalistische maatschappij zwaar is dooreen geschud, zal de slinger eerst naar links afwijken, en enkel wanneer de arbeidersbeweging heeft gefaald, maakt rechts een kans. Maar de Amerikaanse grootburgerij is minder ervaren en daarom wreder dan de West-Europese, daar ze tot nu nauwelijks heeft geleden onder de risico’s die ze liep. Ze heeft daardoor een minder ontwikkeld instinct over de limieten van een ‘alles-of-niets’ politiek. En ze heeft in de niet-politieke traditie van brede delen van de Amerikaanse bevolking een reservoir van extreemrechts conservatisme dat — in geval van een ommekeer van de economische situatie en de mislukking van de radicale zijde om het land in socialistische termen om te vormen — een fascistische avonturier een grotere kans op succes zou bieden dan in Europa. Het groeiende geweld, het explosieve rassenvraagstuk, en de roekeloosheid van sommige imperialistische kringen maken het profiel van een fascistisch lijkende trend aan de VS-kant van de Atlantische oceaan duidelijker.’ (https://marxists.architexturez.net/nederlands/mandel/1969/1969fascisme.htm)
Dat was in 1969. In 2020: Trump, een fascistische avonturier? Een reservoir aan extreem-rechts conservatisme, groeiend geweld, explosief rassenvraagstuk, roekeloze imperialistische kringen, ze zijn er. De slinger had naar links kunnen gaan, maar de Democraten sturen Biden de arena in, een persoon die volgens sommige van zijn critici niet eens tegen een tomaat zou winnen.