De concurrentie is zo zwak dat Frankrijk zich nu al instelt op een nieuw duel tussen Emmanuel Macron en Marine Le Pen bij de presidentsverkiezingen in de lente van volgens jaar (tenzij die omwille van covid19 worden uitgesteld). Drie kwart van de Fransen zien dat niet zitten maar hoe valt het te vermijden nu zowel links als klassiek rechts zwak en zwaar verdeeld zijn. Een links-groene opstoot leek een tijd geleden nog mogelijk, maar lijkt steeds onwaarschijnlijker.
Onzeker
Er kunnen het komende jaar natuurlijk nog verrassingen komen, zoals een plotselinge eenheid van links en groen. Bij links en groen zijn er echter zeer veel die zich geroepen voelen om ‘la République’ te leiden, en elk vindt dat zij/hij de enige is die tot een tweede ronde kan doorstoten. Men kan zich aan minstens drie en wellicht zes, of meer, kandidaten ter linkerzijde verwachten. Een beetje zoals in 2017 toen het ook daardoor uitdraaide op een duel Macron-Le Pen.
Macron won die tweede ronde met groot gemak, 66 tegen 34 %. Maar 34 %, dat was al een pak meer dan wat haar vader, Jean-Marie Le Pen, in 2002 in een verrassende tweede ronde tegen de rechtse Jacques Chirac haalde: 18 %. Recente peilingen voorspellen voor Le Pen tussen 44 en 48 %. Dat komt gevaarlijk dicht in de buurt van 50% plus 1. Met andere woorden: Marine Le Pen maakt een redelijke kans.
Afkeer
Vandaar dan ook de paniekstemming in de Macronie. Want wat blijkt uit die jongste peilingen: dat Le Pen zo een hoog percentage zou halen omdat veel linkse kiezers in een tweede ronde thuis zouden blijven, uit afkeer voor Macron. Liever niet stemmen dan hun neus dicht te knijpen om Le Pen uit het Elysée te houden.
Dat zou een goede reden moeten zijn om het laatste ambtsjaar een socialer beleid te voeren, aldus de “linkervleugel” van ‘La République en Marche” (LRM), de partij van Macron. Maar gewoon een beter coronabeleid zou al helpen, want Frankrijk is in hetzelfde bedje ziek als België: vernietigde mondmaskers, nauwelijks testen toen het hard nodig was, manke opsporing, rampzalige vaccinatiecampagne, onduidelijke communicatie, overheidsapparaat dat tot het bot afgespaard was zodat de regering nu massaal een beroep doet op McKinsey en andere geldverslindende consultant-praatjesmaskers. Kortom, allesbehalve een goed beleid.
Marine Le Pen en haar uiterst-rechtse Rassemblement National (RN) teren op het ongenoegen over dat gebrekkige beleid. Le Pen mag zich natuurlijk geen gaffe meer veroorloven zoals het voor haar desastreuze debat met Macron in 2017.
Kapers
Ze mag wel geen concurrentie op eigen terrein krijgen. Die had ze vorige keer al met Nicolas Dupont-Aignan van “Debout la France”, en die zal proberen er weer bij te zijn, al is een flink deel van zijn aanhang onlangs naar het RN overgelopen. Een groter gevaar zou kunnen komen van Eric Zemmour, de ultrarechtse agressieve racist die via CNews en andere media dagelijks, zogenaamd gedecomplexceerde, haat spuit en niet uitsluit kandidaat te zijn. Hij krijgt steun van o.a. Marion Maréchal (ex Le Pen), nicht en rivale van Marine Le Pen.
CNews is in handen van Vincent Bolloré, “le Catho” (zeer reactionaire katholiek). Die probeert al een tijdje de hand te leggen op een deel van het media-imperium van Lagardère; hij heeft voorzin in in radiozender Europe 1 en de uitgeverij Hachette.
Medespeler in die mediastrijd is de rechtse ex-president Nicolas Sarkozy, lid van de raad van bestuur bij Lagardère en goed bevriend met Bolloré. Sarkozy “houdt zich is reserve” om kandidaat te zijn voor rechts. Tot vorig jaar speelde hij adviseur van Macron, maar nu bekijken ze elkaar als rivalen. Indien Sarkozy geen kandidaat is, zal Bolloré campagne voeren voor uiterst-rechts, Zemmour, Le Pen… als het maar reactionair is.
“Molle”
Marine Le Pen had intussen vorige week een ander debat, met Gérald Darmanin, de minister van Binnenlandse Zaken. En dat nam een onverwachte wending toen Darmanin haar verweet dat ze “trop molle’ – te zacht – is tegenover de islamisten. Niet één keer, maar meerdere malen had Macrons minister het over Le Pen als “molle”.
Dat was er wel een beetje over, vonden ze in de Macronie, en men trachtte de indruk weg te nemen dat minister Darmanin de uiterst-rechste Le Pen langs rechts had voorbijgestoken. Maar de minister had zijn opdracht goed vervuld, hij en zijn talrijke geestesgenoten in en rond de regering, hebben tot taak rechtse kiezers voor kandidaat Macron te winnen.
De rechtse partij Les Républicains (LR), waar Darmanin uitkomt, acht het intussen nodig elke eenheidslijst met LRM voor de regionale verkiezingen van juni af te wijzen. Enkele kopstukken van de Macronie hadden dat gesuggereerd. Geen sprake van, aldus LR-voorzitter Christian Jacob, “we gaan hen geen reddingsboei toewerpen”. LRM vreest dat ze er in de meeste regio’s niet zal aan te pas komen, de partij raakt maar niet lokaal ingeplant.
Toch blijven er zowel bij LRM als LR sommigen met dat idee spelen, er zijn immers geen grote verschillen tussen beide, Macron heeft talrijke van zijn kopstukken bij LR weggehaald, zoals zijn twee premiers, Philippe en Castex, Darmanin en ook superminister van Economie en Financiën Bruno Le Maire. Bij rechts schrikken ze er soms van hoe de Macronie de stokpaardjes van rechts kaapt. Zoals nu met de campagne van minister van Hoger Onderwijs Frédérique Vidal tegen het “islamo-gauchisme” aan de universiteiten. Zij maakt van wat een campagne tegen een heksenjacht zou moeten zijn, zelf een heksenjacht.
Klimaat?
Het is natuurlijk wel lastig tegelijk uiterst-rechts langs rechts te willen voorbijsteken en tegelijk linkse kiezers proberen binnen te halen. De Macronie legt hoe dan ook het accent op “sécurité” en “identité”, de thema’s van Le Pen en co. Het is erg gevaarlijk het terrein van de belangrijkste tegenstander te kiezen, want meestal wint het origineel het op de kopie.
Maar zelfs als Macron het op de sociale toer gooit, wordt het lastig, LR en RN doen dat ook. LR heeft het platte liberalisme van zijn vorige kandidaat, François Fillon, voorlopig toch opgeborgen voor een sociale draai van hogere lonen, strijd tegen armoede, aanmoediging van nieuwe jobs.
En de groene thema’s dan, die bij de gemeenteraadsverkiezingen zo populair bleken. En, waarvoor Macron na de crisis van de ‘gilets jaunes’ een burgerconventie had in het leven geroepen? De president lanceerde wel het idee van een referendum daarover, maar de wet die nu op tafel ligt als resultaat van de burgerconventie, is vooral een grote ontgoocheling. De betrokken burgers voelen zich bekocht.
Dit en de groeiende ongelijkheden, zouden de grote politieke thema’s van het komende verkiezingsjaar moeten worden; Maar Macron stapt mee in de agenda die Le Pen opstelt, terwijl bij links en groen de ambities van grote ego’s aanzwellen, tot jolijt van Le Pen en co. Men kan alleen maar hopen dat bij links en groen het besef doordringt hoe hoogdringend het is een gezamenlijk radicaal alternatief te bieden voor zowel de rechtse Maronie als uiterst-rechts. Dit gaat de rest van Europa aan.
Zie ook:
Ook:
En:
