Op 14 augustus maakten vier bomexplosies naar schatting reeds vierhonderd doden onder de yezidi-bevolking in Irak. In de dorpen al-Khataniya en al-Adnaniya (provincie Niniveh), waar voornamelijk yezidi Koerden wonen, ontploften vier bommen die aan vrachtwagens waren vastgemaakt. Yezidi’s zijn Koerden die aanhangers zijn van het yezidi-geloof en over het algemeen wordt aangenomen dat het yezidisme de oorspronkelijke godsdienst van alle Koerden was. Zij beschouwen zichzelf als de oorspronkelijke Koerden daar zij zich niet bekeerd hebben tot de islam.
Vermoedelijk zijn de explosies het werk van Irakese groeperingen die banden hebben met al-Qaida. Vice-premier Barham Salih, zelf een Koerd, bracht een bezoek aan de verschillende afgelegen yezidi-dorpen en vertelde dat het wel leek alsof er een nucleaire bom was gevallen. De commandant van de Amerikaanse troepen in Noord-Irak, generaal Benjamin Mixon, sprak over een ‘etnische zuivering’. “Hun doel is ons uit te roeien, om chaos te creëren en om alle yezidi’s te doden aangezien wij geen moslims zijn”, vertelde een bewoner van de verwoeste regio aan de pers.
Masoud Barzani, de president van de Koerdische Regio, zei over de vermoedelijke daders: “Sinds enige tijd weten we dat inlichtingendiensten van enkele buurlanden bezig zijn met de voorbereiding van aanslagen tegen de Koerden in Kirkoek, Mosoel, Diyala enz. Hun doel is de Koerden in deze regio’s te verdrijven. Het is duidelijk dat bepaalde lokale collaborateurs hen helpen om hun doel te bereiken.”
Steden als Kirkoek, Mosoel, Khanaqin, Shengal, met een overwegend Koerdische bevolking, worden nog niet volledig door de Koerdische autoriteiten in Irak gecontroleerd. Zij worden nog steeds vanuit Bagdad bestuurd. Tegen eind november zou er een referendum plaatsvinden waarin deze provincies zullen moeten kiezen of zij door de Koerdische Regionale Regering of door de Centrale Regering in Bagdad willen bestuurd worden.
In maart 2007 heb ik samen met de Ondervoorzitter van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement, Jan Béghin,de fractievoorzitter van Groen! van het Brussels Parlement, Adelheid Byttebier, de VRT-journalist Rudi Vranckx en journalist van De Morgen, Ayfer Erkul, een bezoek gebracht aan Iraaks Koerdistan. Naast Erbil, Sulaymania en Kirkoek brachten we ook een bezoek aan de regio waar de yezidi’s wonen, zoals aan Lalesh, de religieuze hoofdplaats van de yezidi’s, Sheikhan, enz. De bevolking vertelde ons keer op keer dat ze willen behoren bij de Koerdische regering. De geestelijke leider van de yezidi-gemeenschap in Lalesh, Babasheikh, en de politieke vertegenwoordiger, Mîr Faruk, hadden toen reeds hun vrees voor nog meer represailles tegen hun gemeenschap verwoord. Enkele maanden voordien hadden de soennieten reeds een aanval op de yezidi-gemeenschap gelanceerd. Mensen werden vermoord, religieuze centra vernietigd en heel de gemeenschap bedreigd. De yezidi’s waren duidelijk bang. “De Islamitische wereld heeft het nog altijd moeilijk met onze oeroude godsdienst, het yezidisme, en willen dat wij ons bekeren tot de islam.” Vandaar ook dat elke familie die voldoende middelen heeft, de regio reeds heeft verlaten. Voor velen blijft dit echter een noodoplossing. Ze willen hun woningen, hun land en hun religieuze plaatsen immers niet achterlaten. Zij hebben hun laatste hoop gevestigd in de aansluiting bij de Koerdische regionale regio, in de hoop dat de Koerdische regering hen zal beschermen. Zo niet zullen een half miljoen yezidi-Koerden ongetwijfeld naar het Westen vluchten. Aan Jan Béghin en Adelheid Byttebier hebben ze meer aandacht en solidariteit gevraagd van de Europese Unie. De Koerdische president Masoud Barzanî heeft de Koerdische bevolking gevraagd om dringende hulp te bieden aan de dorpelingen in nood en de families van de slachtoffers niet alleen te laten met hun leed. Vervolgens vroeg hij de Koerden niet te vluchten uit hun dorpen. De Koerdische regering is ook gevraagd alles te doen om te kijken hoe de slachtoffers ter hulp te gaan. Want het is niet evident voor de Koerdische autoriteiten te opereren buiten hun bevoegdheden.
Wat er in deze yezidi-dorpen is gebeurd, is onaanvaardbaar. Alles moet nu in het werk worden gesteld om de slachtoffers de nodige hulp te bieden enerzijds en om anderzijds de misdadigers en hun handlangers te zoeken en te berechten. Men moet een einde maken aan dergelijke terroristische misdaden en een etnische zuivering van dit reeds eeuwenlang vervolgde volk te voorkomen.
Derwich M. FERHO
Koerdisch Instituut te Brussel
(Uitpers, nr 89, 9de jg., september 2007)
*voor meer informatie kijk naar http://www.kurdishinstitute.be/cat.php?ID=95