INTERNATIONALE POLITIEK

Terrorist moet Irak onder VS-controle houden

Eén van de argumenten voor de oorlog tegen Irak vorig jaar was, naast de nooit gevonden "massavernietigingswapens", de "strijd tegen het terrorisme", alhoewel er totnogtoe geen enkel bewijs is van banden tussen Saddam Hoessein en Osama Bin Laden’s Al-Qaeda. Het mag dan wel een toppunt van ironie worden genoemd dat de VS een zetbaas met een terroristisch verleden tot eerste minister hebben benoemd.

Maar er zijn nu eenmaal slechte en goede terroristen. Goed zijn ze als ze de "goede zaak" dienen. Zo zijn bv. de Koerden in Turkije terroristen omdat Turkije een NAVO-bondgenoot is. En zijn de Koerden in Irak, de voornaamste bondgenoten van de VS in dat land, vrijheidsstrijders – alhoewel Turkije inzake repressie van zijn Koerden zeker niet moet onderdoen voor Saddam Hoessein, integendeel zelfs: het Koerdisch was in Saddams Irak geen verboden taal zoals in Turkije (jarenlang was het daar officieel zelf privé verboden!).

Iyad Allawi kwam zowat uit de lucht vallen, toen bekend werd dat hij Iraks interimpremier zou worden tot een verkozen regering volgend jaar de macht overneemt. Zeker is dat hij de vorige gedoodverfde zetbaas, Ahmed Chalabi van het Iraaks Nationaal Congres (INC), moest vervangen. Chalabi, was jarenlang de favoriet van het Pentagon, om de rol te spelen die Nuri Said tientallen jaren vervulde voor de Britten. Deze voormalige Ottomaanse officier, van gemengd Arabisch-Koerdische afstamming, werd de sterke man van Irak toen de door de Britten geïmporteerde hasjemitische dynastie niet zo betrouwbaar leek als gewenst.

Nuri Said’s onvoorwaardelijk pro-Britse politiek werd hem niet in dank afgenomen: hij werd letterlijk in stukken gescheurd door de bevolking van Bagdad tijdens de revolutie van 1958, waarbij de monarchie werd omver geworpen.

Chalabi was, en is, altijd een dubieus sujet geweest. Hij is telg van een rijke niet-religieuze sjiitische familie met sterke banden met het Iraakse koningshuis. Daarom moest de familie bij de revolutie van 1958, toen zoon Ahmed 13 jaar was, op de vlucht. Ahmad Chalabi was alles behalve dom: hij bracht het in de Verenigde Staten tot doctor in de wiskunde. In 1977 werd hij in Jordanië baas van de pas opgerichte Petra Bank, die, onder bescherming van de toenmalige kroonprins Hassan, al snel de tweede belangrijkste bank van het land werd. Maar de afgang van de bank was even snel als haar opgang. In 1989 moest de regering ingrijpen omdat de bank wegens allerlei onregelmatigheden aan de rand van de afgrond stond. Met de hulp van kroonprins Hassan, die hem in de koffer van zijn wagen tot aan de grens zou hebben gebracht, wist Chalabi te ontkomen. Hij werd bij verstek tot 22 jaar dwangarbeid veroordeeld en werd ervan beticht met 70 miljoen dollar aan de haal te zijn gegaan. Zelf bestempelde Chalabi de affaire als een politieke afrekening.

Maar goed, in de strijd tegen Saddam Hoessein was iedereen welkom. In 1992, een jaar na de tweede Golfoorlog, toen Iraaks Koerdistan feitelijk autonoom was geworden, dook Chalabi er met steun van de Amerikaanse geheime dienst CIA op met zijn Iraaks Nationaal Congres (INC) dat het overkoepelende orgaan wilde zijn van de hele Iraakse oppositie. Maar in 1996 moest hij ijlings Koerdistan verlaten toen troepen van Saddam Hoessein, op verzoek van de Koerdische leider Mahmoed Barzani, het gebied binnenvielen om zijn rivaal Jalal Talabani te verjagen uit de Koerdische hoofdstad Erbil. Dat gebeurde ook nadat Chalabi, in samenwerking met Iyad Allawi, vergeefs had geprobeerd een opstand tegen Saddam Hoessein te ontketenen.

Sedert die mislukking was Chalabi’s ster, onder meer in het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington, fel getaand, maar hij bleef de steun genieten van vele neoconservatieven in de Amerikaanse hoofdstad. Zodanig zelfs dat hij na de Amerikaanse invasie naar Irak werd gebracht en in de Regeringsraad werd ondergebracht.

Chalabi had echter geen aanhang in Irak en werd door vele leden van de Regeringsraad zeer gewantrouwd. Toen hij probeerde populariteit te verwerven in de sjiitische gemeenschap door anti-Amerikaanse uitspraken te doen, werd hij in Washington als onbetrouwbaar bestempeld en gewoonweg gedumpt. Officieus heet het dat hij Amerikaanse geheimen aan Iran zou hebben verraden. Hoe het ook weze, met veel machtsvertoon werden zijn kantoren in Bagdad overvallen door de Amerikanen voor een huiszoeking. Hij verloor zijn maandelijkse toelage van 340.000 dollar. En hij werd uiteraard niet meer in de nieuwe interimregering opgenomen. De Amerikanen gingen zelfs zover dat ze aan Jordanië vroegen of ze alsnog niet Chalabi’s uitlevering zouden kunnen vragen voor de zaak van de Petra Bank. En ze zijn ook bezig ernstig te onderzoeken wat Chalabi met zijn Amerikaans geld deed – daar werden vroeger al geregeld vergeefs vragen over gesteld.

De onverwachte premier van de interimregering werd Iyad Allawi, zoals Chalabi in 1945 geboren en telg van een niet-religieuze rijke sjiitische familie. Maar Allawi’s carrière verliep wel heel anders dan die van Ahmad Chalabi. Allawi werd een overtuigd lid van de Baath-partij van Saddam Hoessein. Volgens de Amerikaanse journalist Seymour Hersh zou hij slechts zijn diploma van doctor in de geneeskunde hebben gehaald dankzij zijn lidmaatschap van de Baath-partij. Hij ging daarna, in 1971, neurochirurgie studeren in Londen, maar in feite was hij daar de man van de Iraakse Baath-partij voor operaties van de Iraakse geheime diensten in Europa. In die functie zou hij verantwoordelijk geweest zijn voor de fysieke eliminatie van Iraakse dissidenten.

Maar in 1975 kreeg hij het, om nog altijd niet duidelijke redenen, aan de stok met Saddam Hoessein. En werd hij op zijn beurt het doelwit van moordaanslagen in Londen. In 1978 werd hij in eigen huis met een bijl bewerkt, maar hij overleefde het. Het koste hem wel een jaar om te genezen en te recupereren. De Britse geheime dienst MI6 en de CIA begonnen zich toen aan hem te interesseren: als Saddam Hoessein zoveel moeite deed om hem te elimineren moest hij wel belangrijk zijn. In 1990, na de Iraakse invasie van Koeweit en dus in de aanloop naar de tweede Golfoorlog (1991), richtte hij met andere dissidenten van de Baath, en met steun van MI6 en de CIA, het Iraaks Nationaal Akkoord (INA) op. Een bijzonder bloeddorstige groep, die tussen 1992 en 1995 een reeks bomaanslagen pleegde in Bagdad tegen burgerlijke doelwitten zoals een cinema en een schoolbus. Zoals reeds gezegd: het was voor de "goede zaak". Washington heeft die aanslagen nooit veroordeeld noch het INA ooit op de lijst van terroristische organisaties gezet.

Het enige wat Allawi zelf wil zeggen over die periode in zijn leven is dat hij zich niet schaamt over zijn CIA-activiteiten! Dat is de man die Saddam Hoessein wil berechten (maar uiteraard niet de Amerikanen die verantwoordelijk zijn voor de dood van 1 tot 1,5 miljoen Irakezen, die stierven ten gevolge van de sancties tegen Irak; en ook voor de dood van tienduizenden in en na de oorlog van 2003).

Het bewijst alvast dat hij nog steeds de "betrouwbare" man van MI6 en van de CIA is (ook al was hij, samen met Chalabi, verantwoordelijk voor de "desinformatie" over Iraks massavernietigingswapens). En daarom de plaats kreeg aangeboden van de in diskrediet geraakt Ahmed Chalabi. Als (ex?)-man van de Baath-partij – ironisch genoeg blijkt hieruit nogmaals de noodzakelijk geachte recuperatie van de mensen van het verleden (ook de vlag van Saddam Hoessein is inmiddels gerecupereerd, alhoewel er vorig jaar een soort kopie van de Israëlische vlag als nieuw nationaal symbool werd gepresenteerd) – kunnen de Amerikanen en Britten erop rekenen dat Allawi onverbiddelijk zal optreden om het verzet te breken.

De vraag is of hij de nodige troeven heeft om te kunnen slagen. Allawi is meer dan 30 jaar weggeweest uit Irak en heeft er dus geen persoonlijke aanhang. Eind juni bleek uit een onderzoek van het Amerikaanse Congres dat van de rekruten van het nieuwe Iraakse leger zowat de helft deserteert; uit sommige eenheden zelfs 80%. De nieuwelingen zijn niet bereid hun leven te riskeren voor een hongerloon, als ze al geen sympathie hebben voor het verzet. De economie is een puinhoop. De werkloosheid bedraagt zowat 60% en van de beloofde heropbouw is nog maar weinig gerealiseerd. Zelfs het Amerikaanse regeringskantoor "General Accounting Office" geeft toe dat de Irakezen het na 14 maanden Amerikaanse bezetting slechter hebben dan voordien. Ondanks de zgn. investeringen in de "heropbouw" van de infrastructuur ligt de elektriciteitsvoorziening stukken lager dan onder Saddam Hoessein.

Totnogtoe zijn er slechts 3,7 miljard van de beloofde 18 miljard dollar uitgegeven. Enorm veel geld is gewoonweg verdwenen. De Tijd (29.06.04) meldde dat er 20 miljard dollar, bestemd voor de heropbouw, "vermist" zijn volgens de Britse ngo Christian Aid. Een half jaar eerder had die ngo al vastgesteld dat er geen verklaring kon worden gegeven voor 5 miljard dollar voor de "Groene zone" in Bagdad (waar het Amerikaanse bestuur in Bagdad gevestigd is). Zou de Amerikaanse proconsul Paul Bremer op 28 juni, onmiddellijk na de "machtsoverdracht", dan niet alleen figuurlijk "als een dief in de nacht" zijn verdwenen? En zich gedragen hebben zoals zovele Romeinse proconsuls, die zich tijdens hun ambtsperiode bezig hielden met het vullen van eigen zakken?

Ook de Verenigde Naties spreken ronduit over het wanbeheer onder het Voorlopige Coalitiegezag ‘CPA) van Bremer. Zij hebben er zelfs een auditbureau op afgestuurd om te zien wat er gebeurd is met het oliegeld – ten minste tien miljard dollar – dat in het Ontwikkelingsfonds voor Irak is gestort. Maar antwoorden kreeg dat bureau nauwelijks en nu zijn Bremer & Co met de noorderzon verdwenen.

Bovendien dreigt Iyad Allawi het lot van Nuri Said te ondergaan. Abu Musab al-Zarqawi, de in Jordanië geboren militant die het brein achter het geweld in Irak zou zijn, heeft er al mee gedreigd dat hij Allawi zal vermoorden. Geen loos dreigement als men weet dat er al enkele leden van de voormalige Bestuursraad en van de huidige Interimregering bij aanslagen om het leven kwamen.

(Uitpers, nr. 55, 5de jg., juli-augustus 2004)

Relevant

Rechtvaardigheid en ‘Westerse waarden’

Het bloedvergieten in Israël en in Gaza is zinloos. Daarnaast zijn er twee tragische vaststellingen: de Palestijnse bevolking zinkt verder weg in etnische zuiveringen en genocide en wat gemeenzaam…

Waarom we niets van de Oriënt begrijpen –

en waarom we dat wel zouden moeten doen. De auteur (°1940) is een voormalig VRT-journalist, gespecialiseerd in het Midden-Oosten, een regio die hij ruim een halve eeuw op de…

De Amerikaanse oorlogen hebben sinds 9/11 minstens 38 miljoen mensen op de vlucht gejaagd

Volgens het “War Costs”-project van het Watson Institute bij de Brown University in de VS hebben de “Wars on Terror” voor zeker 38 miljoen vluchtelingen gezorgd. Verleden jaar, in…

Laatste bijdrages

Gaza, rivièra of piratenkust? 

De vraag.  Het antwoord van Donald Trump, de Amerikaanse president, mag dan een provocatie zijn of gewoon onbeleefd en idioot, dat neemt niet weg dat de vraag reëel en…

“Trump is erg hypocriet”

Er gaat geen dag voorbij of er komt een of ander gruwelverhaal uit Washington. President Trump gaat door met dreigen en alweer dreigen. Van Palestina naar Panama en Mexico.…

Armenië lonkt naar VS na teleurstelling in Rusland

Met een lopend proces in Bakoe tegen de voormalige leiders van Nagorno-Karabach en een steeds brutalere president Ilham Alijev, is Jerevan op zoek naar nieuwe strategische partners. De desillusie…

Joden en moslims aan zet

You May Also Like

×