Meccanoscenario laten onderzoeken, ja of neen? Minister Crevits blijft rond de pot draaien in plaats van erin. Enig logische besluit na uitleg Vlaams Verkeerscentrum in parlement: onderzoek dan toch zelf het Meccanoscenario! Feit dat politieke toelating daarvoor uitblijft is veelzeggend.
Op vraag van minister Hilde Crevits kwam het Vlaams Verkeerscentrum (VVC) een beperkte evaluatie geven van het eerder door TML (Transport & Mobility Leuven) gevoerde onderzoek over het Meccanoscenario. Wat leerden we? Dat het VVC kritiek heeft op de onderzoeksmethode gehanteerd door TML. Is dat verbazingwekkend? Neen. Zie onder.
Maar kunnen we daaruit leren dat het Meccanoscenario niet werkt? Volstrekt niet.
Nergens toont het VVC middels onderzoek (cijfers, kaarten, …) aan dat het Meccanoscenario niet zou werken. We krijgen meningen over gehanteerde zoneringen, matrices en wegennetten. Maar niet over de waarde van het Meccanoscenario zelf. Het Centrum kan daarover ook niets zinnigs zeggen, want nog steeds krijgt het geen toelating van de minister of de regering om te doen wat Forum 2020 en Antwerpse actiegroepen al sinds het voorjaar van 2010 vragen: onderzoek het Meccanoscenario.
Reeds in mei 2010 stelde Forum 2020 deze vraag officieel aan het VVC, dat liet verstaan geen politieke toelating te krijgen om het Meccanoscenario te modelleren. Die toelating is er blijkbaar nog altijd niet, zo leerde ons de vertoning van gistermiddag.
Het is begrijpelijk dat het VVC sterk gelooft in de eigen onderzoeksmethode, en andere methoden daarop afrekent.
Het is evenwel onbegrijpelijk dat het VVC niet de enig logische professionele conclusie mag trekken uit de eigen beperkte evaluatie, namelijk: nu zullen we ook eens het Meccanoscenario met onze eigen onderzoeksmethode bestuderen.
Dat dit niet gebeurt, dient enkel politieke doelen.
Dat het Meccanoscenario niet zou werken, leren we niet uit de presentatie van het VVC.
Wat leren we er dan wel uit?
– dat de minister en het VVC 14 maanden tijd nodig hadden om middels 9 ppt-slides kritiek te uiten op de onderzoeksmethode van een onafhankelijk studiebureau.
Dit is een constante in de regeringshouding ten aanzien van het alternatief: povere replieken (een paar ppt-slides, geen studiewerk) na ellenlange perioden van stilzwijgen en niet-reageren (groot tijdverlies)
– dat in die kritiek niet 1 positief punt staat. Dat het enkel om een oplijsting gaat van wat niet zou deugen aan de gevoerde onderzoeksmethode. Het bekritiseerde onderzoek werd nochtans gevoerd door een gereputeerd studiebureau (TML), dat voor onbevangen toeschouwers nu zo ongeveer weggezet wordt als een stel amateurs. We gaan ervan uit dat TML hier in de loop van de volgende dagen ook op zal reageren; gisteravond viel het bureau alvast uit de lucht: ze had geen weet van het feit dat het VVC haar studie door de mangel haalde in het parlement en trok al meteen een hoop beweringen van het VVC in twijfel.
Ook hier een constante: het VVC nam eerder eenzelfde houding aan t.o.v. de Arup/SUM-studie. In september 2009 (een half jaar na vrijgave van de Arup/SUM-studie) mocht het VVC in het parlement komen uitleggen wat er niet deugde aan die studie. Het was een ongeloofwaardige uitleg, want het VVC had zelf de cijfers geleverd voor de Arup/SUM-studie en de hoofdingenieur van het VVC had mee in de begeleidingsgroep van Arup/SUM gezeteld tijdens het onderzoek, maar had toen niets negatiefs gezegd over de gevoerde studiemethode. Arup/SUM viel van haar stoel bij het vernemen van alle VVC-kritiek op de studie.
– dat alles wat het VVC aanvoert in de voorwaardelijke wijs is: niets wordt hard gemaakt, bij gebrek aan eigen onderzoek van het Meccanoscenario. Het VVC beperkt zich tot een oppervlakkige analyse van een gehanteerde onderzoeksmethode, maar brengt geen toetsing van het voorgelegde mobiliteitsscenario zelf.
– dat de minister en het VVC opnieuw de kans misten om zich constructief op te stellen door tijd en energie te investeren in de enig logische optie: zelf de Meccano (laten) onderzoeken
Dit is DE gemiste kans van de voorbije maanden, ook met het oog op de nakende plan-MER. Daarbij zullen alle redelijke alternatieven moeten worden meegenomen. En voor een correcte vergelijking van diverse alternatieven zullen al die alternatieven uiteindelijk toch op gelijkwaardige wijze bestudeerd moeten worden, inbegrepen: verkeersmodelleringen met vergelijkbare onderzoeksmethoden. Alleen al daarom had de minister reeds lang de opdracht moeten geven om de Meccano te laten onderzoeken in plaats van aan het VVC slechts toelating te geven om vermeende lacunes in een onderzoek in kaart te brengen.
Uit de uitleg van het VVC in het parlement blijkt dat het VVC naar eigen zeggen alles in huis heeft om de tekortkomingen die ze in het TML-onderzoek vaststelt te remediëren. De eigen verkeerscijfers zouden verfijnder zijn, het onderliggend wegennet zou vollediger worden meegenomen, gebruikte matrices zouden correcter zijn, enzovoort.
Welaan: onderzoek dan toch het Meccanoscenario met al je kennis en kunde!
Parlementslid Dirk Peeters polste naar die optie in het parlement. Kan het VVC dit technisch aan? Ja, klonk het. Waarop het parlementslid de vraag bij de minister legde: mag het VVC dit doen. Er volgde geen ministeriële conclusie dat het VVC inderdaad nu best ook het Meccanoscenario zelf zou modelleren. Hopelijk doet de minister nu wel een voorstel in die zin binnen de regering en komt ze op 24 november – bij het vervolg van het parlementaire debat hierover – aan de parlementsleden melden dat het VVC en TML inmiddels samen zitten i.v.m. het nieuw-opgestarte onderzoek.
Het voorlopig vasthouden aan het niet bestuderen van het Meccanoscenario zelf vat de hele parlementaire middag samen, wat ons betreft.
De hoofdvraag blijft: waarom is de minister zo bang om het Meccanoscenario gewoon te laten onderzoeken op merites? Waarom liet de regering de voorbije twintig maanden al niet lang een kwaliteitsonderzoek voeren over voor- en nadelen van het voorgelegde alternatief?
Manu Claeys en Peter Verhaeghe
voor stRaten-generaal
(Uitpers, nr. 137, 13de jg., december 2011)