Het is begrijpelijk dat de beelden uit Libië zo schokkend overkwamen: mensen die op een veiling worden verkocht! Maar tegelijk: dat wisten we toch? Nee, misschien (nog) niet van Libië, maar in Noord-Afrika worden mensen verkocht, in het Midden-Oosten en in Zuid-Azië worden vrouwen verkocht, in Midden-Amerika worden mensen, migranten, mannen en vrouwen verkocht. Dat weten we toch? De verhalen over de organenhandel zijn heus niet allemaal fake nieuws. Dit is echt.
Zou het kunnen dat we liever doen alsof we dit niet weten? Dat, zolang we geen beelden zien, het niet als echt overkomt? Of, dat we dit wel weten maar er liever niet aan denken want wat kunnen we ertegen doen?
Zoiets.
Moeders gaan stappen voor solidariteit
Op 1 december is in Mexico een groep van moeders van verdwenen migranten aan een voettocht van vierduizend kilometer begonnen, in een zoektocht naar hun kinderen, uiteraard, maar ook om een netwerk van solidariteit uit te bouwen, want het zijn niet enkel migranten die in Mexico verdwijnen.
Men schat dat ongeveer 500.000 mensen jaarlijks de grens van Guatemala met Mexico oversteken, op zoek naar een beter leven, op de vlucht voor het extreme geweld in Midden-Amerika, weg van de economische uitzichtloosheid.
Velen van hen zullen de noordelijke grens tussen Mexico en de Verenigde Staten nooit bereiken. Ze worden tegen gehouden door drugstrafikanten en andere criminele bendes, aan het werk gezet en vaak, uiteindelijk, vermoord.
Officieel zijn er in Mexico 32.000 verdwijningen geregistreerd, waarvan 312 migranten. Maar iedereen weet dat dit laatste cijfer totaal onbetrouwbaar is. De migranten staan niet geregistreerd, niemand weet wie ze zijn en waar ze vandaan komen. Ze zijn met duizenden ‘verdwenen’.
In 2010 werden in Noord-Mexico 72 vermoorde migranten terug gevonden. Dat is een toeval want de bendes hebben er alle voordeel bij om de lijken gewoon te laten verdwijnen, net zoals met de vermoorde Mexicanen overigens. Eén jaar later werden 49 massagraven gevonden met 193 Mexicanen en migranten. Nog een jaar later, nog eens 49 lijken. Vaak zijn de lokale autoriteiten mee verantwoordelijk voor wat gebeurt.
Vrouwen zijn bijzonder kwetsbaar voor misbruik en mensenhandel. In elke kit die migrerende vrouwen meenemen zit een abortuspil, en vrouwen weten zeer goed dat verkrachting bij de minst ernstige mishandelingen hoort.
Mexico is één van de landen met het hoogste aantal slachtoffers van mensenhandel. Tussen 2009 en 2015 zijn er 1267 feiten van mensenhandel vastgesteld. Veertig procent van de slachtoffers zijn Mexicanen, van de overige kent men de nationaliteit niet eens.
In 2014 stonden duizenden kinderen aan de grens met de Verenigde Staten. Daar moet Mexico voor zorgen, zei Washington. Overigens, het is niet omdat je wél de grens kan oversteken dat je veilig bent. Je kan bedot worden door de coyotes en sterven in de woestijn van honger en dorst, of je valt in de handen van burgermilities.
Een gedeelde verantwoordelijkheid
Het is makkelijk om elke verantwoordelijkheid af te schuiven op de Verenigde Staten en op Trump die een hoge muur wil laten bouwen, zoals in Europa alle verantwoordelijkheid in de schoenen van de Europese Unie wordt geschoven. En hun verantwoordelijkheid staat vast, zeer zeker, maar het blijven inderdaad Libiërs en Mexicanen die zich schuldig maken aan de wreedste mishandelingen. Het zijn mensen die andere mensen, hun gelijken, martelen, mishandelen en verkopen.
Om de druk aan de noordelijke grens wat te laten afnemen hebben de Mexicanen patrouilles ingezet aan de zuidelijke grens, en het gaat er geenszins zachtaardig aan toe. Het betekent dat migranten alsmaar meer de onveilige routes moeten kiezen en makkelijker in handen vallen van criminele bendes. Ze worden dan doorverkocht aan trafikanten of aan landbouwbedrijven, soms overleven ze enkele maanden om hard te werken, soms komen ze uiteindelijk vrij, soms wordt er nooit nog iets van gehoord.
Het geweld in Mexico kent geen grenzen. Op tien jaar tijd werden 250.000 mensen vermoord, deze week werd een wet goedgekeurd om de aanwezigheid van het leger in het interne veiligheidsbeleid ‘legaal’ te maken, wat zal leiden tot nog meer schendingen van mensenrechten, zo vreest men. Eergisteren werden twee afgehakte hoofden in een frigobox afgeleverd bij een lokale televisiezender. Dit jaar werden al 11 journalisten vermoord, op tien jaar tijd meer dan honderd en 26 journalisten zijn ‘verdwenen’.
Mensen zijn koopwaar
Dit zou ons allemaal niet mogen verbazen. Mensen zijn koopwaar in een wereld waarin alles wordt verhandeld, onze kennis, onze organen, onze planeet.
Dit is wat de Middenamerikaanse moeders komen aanklagen. Ze worden zelf in hun gemeenschappen onderdrukt, ze komen hier steun zoeken en steun geven aan de moeders van verdwenen Mexicanen. In Mexico zijn het overwegend burgergroepen die op zoek gaan naar hun geliefden en wekelijks graven ontdekken. De politie doet zo goed als niets. Er is een veralgemeende straffeloosheid.
De moeders klagen ook de waanzin aan van het anti-migratiebeleid dat enkel meer ellende en meer verdriet veroorzaakt.
Wat een waanzin! Meer migranten maken mensen bang en leiden tot een verrechtsing van de maatschappij, terwijl het juist de migranten zijn die zorgen voor meer welvaart. In Europa maken we ons zorgen over één miljoen vluchtelingen, Turkije neemt er bijna drie miljoen op, Pakistan anderhalf miljoen, het kleine Libanon één miljoen, Oeganda bijna één miljoen en Etiopië 800.000…
Migranten brengen op
Een VN-verantwoordelijke maakte deze week nog meer cijfers bekend: migranten dragen tot 7.000 miljard Dollar bij tot de mondiale economie. Het geld dat ze naar hun gezinnen in ontwikkelingslanden sturen bedraagt 450 miljard Dollar, of ongeveer 15 % van hun inkomen. Wat betekent dat 85 % van hun inkomen in de landen van bestemming worden uitgegeven en een rechtstreekse bijdrage zijn tot de economie. In Mexico brengen de ‘remesas’ meer op dan de aardolie!
Maar misschien, wie weet, brengt de mensenhandel nog meer op.
De karavaan van de moeders verdient onze solidariteit, zoals de Afrikaanse slachtoffers in Libië of de Syrische vluchtelingen in Turkije alle steun verdienen.
Het is een regelrechte schande dat de Middenamerikaanse migranten in een rijk land als Mexico worden verkocht en kunnen verdwijnen. En ook hier zijn het burgers en kerkelijke organisaties die hen helpen.
Precies op het ogenblik dat de Lidstaten van de Verenigde Naties bezig zijn met het uitwerken van een Mondiaal Pact voor Migranten en Vluchtelingen, trekt het rijkste land ter wereld zich uit deze onderhandelingen terug. Wat een blindheid. En wat een wreedheid, want dit betekent ontegensprekelijk meer mishandelingen en nog meer doden.
Op het Wereld Sociaal Forum dat in maart 2018 in Salvador de Bahia, Brazilië, wordt gehouden, wordt migratie één van de belangrijke thema’s.
Begin november 2018 wordt een Mexico het 8ste Wereld Sociaal Forum van de Migratie georganiseerd. Op 2, 3 en 4 november, direct na de in Mexico erg gevierde ‘dag van de doden’, want, zo zeggen de organisatoren, Mexico heeft geen veiligheidsbeleid, het is een dodenbeleid. Vierduizend kilometer verzet kunnen vierduizend kilometer van hoop worden. Een andere migratie is mogelijk, zeer zeker. Miljoenen mensen dromen ervan.
