De Franse president François Hollande zat als eregenodigde op de top van de Raad van de Golf, een alliantie van Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Qatar, Koeweit, Bahrein en Oman. Parijs weert zich om de beste vriend te worden van soennitische dictaturen die betere banden tussen Washington en Teheran niet zien zitten. Van Syrië tot Jemen staat de Franse “socialistische regering” aan de kant van deze uiterst reactionaire heersers. De Franse wapenfabrikanten wrijven zich in de handen.
Hollande, de president die op 11 januari van dit jaar aan de kop liep van miljoenen mensen die opstapten voor de verdediging van vrijheden en mensenrechten, nu eregast in een land dat de week van zijn bezoek vijf mensen deed onthoofden. Terwijl Parijs zijn contract met Rusland voor de levering van de deels betaalde Mistral weigert uit te voeren omwille van Oekraïne (Parijs beschuldigt Rusland van militaire tussenkomst), levert het volop wapens aan Saoedi-Arabië dat Jemen bombardeert.
Bedreigd gevoel
De Saoedische monarchie voelt zich van alle kanten bedreigd. Ze stuurde in maart 2011 troepen naar Bahrein om de revolte van de sjiitische meerderheid de kop in te drukken, bezorgd als ze is over haar eigen sjiitische bevolking in de oliegebieden. Ze was toen onthutst door het gemak waarmee Washington volgens haar de Egyptische president Mobarak liet vallen. De zege van de Moslim Broeders bij de Egyptische verkiezingen was een nieuwe klap, de militaire coup van Sissi in 2013 stelde Riad dan weer gerust. Maar toen VS-president Obama in 2013 dan toch geen bommen gooide op Damascus, tot spijt van Parijs, groeide de bezorgdheid weer.
Zowel de Saoedi’s als hun geestesgenoten, onder wie de rivalen van Qatar die weer in de pas lopen, vrezen vooral de groeiende invloed van Iran. Dat heeft zowel te maken met de 14 eeuwen oude tegenstelling tussen soennieten en sjiieten, als met de strijd om overwicht in de regio tussen twee machten waarvan er een, Iran, tot aan de ‘islamitische revolutie’ van 1979 de pijler van een prowesterse alliantie was. De Iraakse leider Saddam Hoessein greep toen, onder westers applaus, in door 8 jaar lang Iran te bestoken – met pover resultaat. Teheran trok er de conclusie uit dat het werk moest maken van de nucleaire optie.
Irak, Jemen
Dat Irak nu bestuurd wordt door sjiieten die op goede voet staan met Teheran, ligt de Saoedische monarchie zwaar op de maag. Zij en haar geestesgenoten hebben daarom het soennitische jihadisme, IS, een duw gegeven, zowel in Syrië als Irak. Tot overmaat van ramp is er de toenadering tussen de VS-regering en Teheran, de Saoedi’s rekenen nu op de VS-Republikeinen om die onderuit te halen.
En daar komt dan bovenop de crisis in Jemen waar de Houthi’s, bondgenoten van Iran, in korte tijd Sanaa en het grootste deel van het land onder controle kregen. De inderhaast opgerichte alliantie rond Saoedi-Arabië om de Houthi’s te bestrijden leidde tot zware bombardementen met vele doden en een humanitaire crisis. Maar al dat geweld kon de Houti’s niet stoppen. Saoedi-Arabie heeft militairen naar Aden gestuurd en heeft 150.000 militairen klaar staan om op de grond in te grijpen. Maar een vorige inval, in 2009, tegen diezeldfe Houti’s, werd een smadelijke nederlaag voor de aanvallers.
VS aarzelen
Washington heeft twijfels bij de Saoedische aanpak die met de nieuwe koning, Salman, nog agressiever is geworden. Salman heeft meer macht gegeven aan de meest radicale figuren uit zijn omgeving om in eigen land elke poging tot hervorming de kop in te drukken en om buiten de grenzen militair op te treden, nu in Jemen, later mogelijk in Irak. Op de VS wordt niet meer gerekend, want naast de dossiers Syrië, Irak en Iran is er ook de olieprijzenoorlog tussen de Saoedi’s en de VS.
Washington vreest bovendien dat de Saoedi’s veel te grote risico’s nemen in Jemen waar ze ter plaatse zeer weinig bondgenoten hebben. Ook niet onder de soennieten waar de door Riad gehate Moslim Broeders nogal wat invloed hebben. Washington vreest bovendien dat de relaties tussen Irak en de Saoedi’s steeds slechter worden. Washington, althans de regering, heeft er alle belang bij olie op de golven te gieten.
Parijs durft
Parijs dus niet. Wat drijft de Franse regering? Vanwaar die verbetenheid tegen een akkoord tussen Washington en Teheran over het Iraans nucleair programma en de wil om in Syrië te gaan bombarderen? Waarom is Hollande met de Saoedi’s gaan praten over opgedreven samenwerking om de Syrische rebellen op te leiden, te financieren en te bewapenen?
Roland Dumas (92), minister van Buitenlandse Zaken onder François Mitterrand, kreeg bakken kritiek over zich toen hij onlangs suggereerde dat de nauwe banden van de Franse premier Manuel Valls en van diens minister van Buitenlandse Zaken Laurent Fabius met Israël daar mee te maken hebben. Het leek wel alsof Dumas ineens een antisemiet was, terwijl hij alleen een evidentie uitsprak: de pro-Israëlische lobby is momenteel in Parijs invloedrijker dan in Washington. En het gevolg daarvan is dat de Franse regering de nauwste bondgenoot wordt van de meest reactionaire obscurantistische regimes van de wereld.
Ze doen dat niet voor niets. De Franse wapenhandelaars kregen de jongste tijd veel goed nieuws uit de regio. Hollande bezocht na de top van de Golfstaten Qatar om er een contract te tekenen voor de levering van 24 Rafale gevechtsvliegtuigen (tot woede van Air France kreeg Qatar Airways rechten op vluchtroutes van de Franse luchtvaartmaatschappij). De banden tussen Parijs en Qatar zijn vooral sinds Nicolas Sarkozy president was, zeer hecht. Nu ook samen wapens leveren aan de Syrische rebellen met oliedollars.
Belgische vrienden
De Saoedische monarchie heeft ook nauwe banden met Belgische kringen, waaronder met het paleis in Laken. Wijlen koning Boudewijn keek blijkbaar op naar de vroomheid en het obscurantisme van de Saoedische heersers.
In november 1975 aanvaarde het Hof de Saoedische eis dat Boudewijn alleen, zonder Fabiola, op bezoek zou komen omdat de Saoedi’s weigerden de koningin aan de voorkant van het vliegtuig te laten uitstappen. Brussel boog dus voor die eis. Bij de inhuldiging van de door de Saoedi’s gefinancierde Grote Moskee in Brussel, werd de prachtige sculptuur van Jef Lambeaux, de ‘Menselijke Driften’, weggemoffeld. Zoals ook werd aanvaard dat er bij Boudewijns bezoek geen joden zouden zijn.
En nu, de grote Saoedische investering in het Antwerps havengebied door ERS. Apache (www.apache.be) weet te melden dat het betrokken bedrijf ERS te maken heeft met een zakenman die op de lijst van oorspronkelijke financiers van Al Qaida staat… Dat wordt prompt tegen gesproken, waarop Apache bevestigt: te volgen op www.apache.be.
Het is een verhaal van vele maten en gewichten. Met westerse leiders die wedijveren in slaafsheid tegenover obscurantistische regimes die dagelijks allerlei mensenrechten massaal schenden. Olie en wapens verklaren veel, maar niet alles. Die regimes zijn ook reactionair en dus niet gevaarlijk voor sommige westerse waarden.