Waar zit links in VS?
Bernie Sanders komt naar Brussel. Op 10 oktober in Bozar kan men hem vragen stellen bij “Het is ok om kwaad te zijn op het kapitalisme”, de Nederlandstalige uitgave van zijn begin dit jaar verschenen boek “. Sanders heeft daarin niets van zijn scherpte verloren, maar rond hem, links in de VS, is het wel opvallend stil. Progressief Amerika wordt gegijzeld door de dreiging van een Trump 2. Noodgedwongen dan toch maar Biden steunen.
Elan van 2020
Sanders, 82, blijft de problemen opwerpen, wat van hem in de kiescampagnes van 2016 en 2020 zo een razend populair politicus maakte, vooral bij miljoenen jongeren die zijn vragen als de hunne herkenden. Vragen zoals “hoe is het mogelijk een systeem te aanvaarden waarin drie miljardairs meer rijkdom hebben dan de armste helft van de samenleving”. Hoe kunnen we een systeem aanvaarden waarin de superrijken verkiezingen en politici kopen.
In het voorjaar van 2020 leek hij goed om, als onafhankelijke senator, op weg te zijn naar de nominatie van de Democratische Partij. Hij won voorverkiezing na voorverkiezing. De ‘gezagsdragers’ van de Democratische Partij raakten erg bezorgd, en met hen hun bevriende media en kapitalisten. Sanders lag onder een spervuur van propagandaleugens, tot en met dat hij de kandidaat wad van Poetin om Trumps herverkiezing te vergemakkelijken.
Ex-premier Barack Obama sprong zijn gewezen vice-presidnet Joe Biden ter hulp, hij speelde zijn grote populariteit bij de Afro-Amerikaanse kiezers uit om het tij te doen keren. Dat gebeurde bij de voorverkiezing in de staat South Carolina waar Sanders met groot verschil de duimen moest leggen voor Biden. Daarop trokken de meeste andere kandidaten voor de nominatie zich terug ten gunste van Biden. De regime-Democraten en Wall Street herademden. Het elan van de campagne Sanders was gebroken. Uiteindelijk bleef ‘Bernie’ weinig anders over dan Biden volop te gaan steunen tegen rivaal Donld Trump, zittend president.
Moeilijk dilemma
In zijn boek werpt Sanders zelf de vraag op ”Hoe hebben wij een kandidaat kunnen steunen die behoudsgezind is, zonder daarbij onze eigen principes te verloochenen of zonder onze aanhangers te ontgoochelen? Sanders vindt dan wel dat het ok is kwaad te zijn op het kapitalisme, maar Joe Biden vindt dat zeker niet. Sanders wijst erop dat Biden voor zijn campagne veel geld kreeg van 230 miljardairs, tegen 133 die Trump de voorkeur gaven.
Maar ja, tegen Trump was nu eenmaal eenheid geboden. In 2020, en nu alweer. Dat verklaart dat er deze keer bij de Democraten geen kritische stem tegen het kapitalisme opstaat, in naam van de eenheid tegen het gevaar Trump, moet elke kritiekwijken. Zeker nu Trump alleen al door de impopulariteit van Biden een ernstige kans maakt om terug te keren in het Witte Huis. Peilers gaan er nu al van uit dat het er bij een duel Biden-Trump op aankomt wie het minst onpopulair is. Velen zeggen niet voor Biden te stemmen omdat ze die goed vinden, ze stemmen tegen Trump.
Ontevreden
Want Biden is ondanks zijn grootse plannen en protectionistisch beleid, allesbehalve populair, zeker bij de VS-burgers die hun inkomen uit loonarbeid halen. Bij een recente peiling over Bidens beleid, zei 42 % dat goed te vinden, 51 % slecht. Over het economisch beleid is slechts 36 % tevreden.
Het grote investeringsplan voor infrastructuur, de poging de farmaceutische uitgaven terug te dringen, de IRA (Inflation Reduction Act-..) het mag niet baten. Sinds hij president werd, januari 2021, zijn de prijzen met 17 % gestegen, die van voeding en brandstoffen met meer. In 2022 is het gemiddeld inkomen met 8,8% gezakt, o.m. omdat allerlei subsidies uit de covidperiode wegvielen. Het aantal mensen dat in armoede leeft is dat jaar gestegen tot 41 miljoen, het percentage kinderen in armoede steeg van 5,2 tot 12,4%. Dat ligt ook wel aan de Republikeinen die in het Congres sociale uitgaven zoveel mogelijk inperken. De meeste Amerikanen hebben hoe dan ook een somber beeld over de economie:58% vindt dat het de voorbije jaren verslechterd is, slechts 28 % vindt het verbeterd.
Progressief Amerika wil Biden sparen en de schuld zoveel mogelijk bij de Republikeinen leggen. De president is hoe dan ook een blok aan het been, maar er is geen elan om zijn kandidatuur voor een tweede termijn tegen te werken. Integendeel, “progressief Amerika” stapt volledig mee in de oorlogsretoriek van Biden, de monsterbudgetten voor het Pentagon worden zonder meer goedgekeurd. Alleen Republikeinse isolationisten hebben kritiek op de massale betrokkenheid van Washington bij de oorlog in Europa. De kans is groot dat de betrokkenheid van de VS aan de zijde van Oekraïne, een verkiezingsthema wordt.
Discriminaties
Er is niet alleen het gevaar Trump dat ‘ progressief Amerika’ stemloos maakt. Biden gaat nu wel naar de stakende arbeiders van de vakbond UAW om steun te betuigen, het betekent geenszins dat de Democraten van kamp veranderen in de klassenstrijd, zij staan aan de kant van het kapitaal. Biden wil vooral een zo snel mogelijk sociaal akkoord in die sector, uit vrees ook dat Trump scoort bij dat segment van de arbeiders.
Voor iemand als Sanders is die arbeidersstrijd wel van wezenlijk belang. Maar een groot deel van “progressief Amerika” houdt zich in de eerste plaats, soms uitsluitend, bezig met discriminatie op basis van identiteit – genre, kleur… Alle discriminatie wordt in die context gezien. Aan het klasse-aspect ervan wordt voorbijgegaan. Tot genoegen van de bankiers van Goldman Sachs en wapenfabrikanten van Lockheed Martin, die zoals veel andere grote ondernemingen, met grote reclamecampagnes hun gehechtheid aan inclusie en diversiteit proclameren. En intussen arbeiders van alle kleur uitbuiten.
Sanders is niet in die val getrapt. Voor hem en voor een deel van links blijven lonen, sociale bescherming, goed openbaar onderwijs, toegankelijke goede gezondheidszorg en een fiscale hervorming die de rijken treft, allemaal essentiële strijdpunten. Maar Sanders staat daarin eenzamer dan in 2016 en 2020. De verwachtingen van toen bij o.a. veel linksen in Europa, zijn net ingelost
