Salvini scoort in match Brussel-Rome

De EU-Commissie geeft de Italiaanse regering drie weken om haar begroting te  herzien, anders wordt ze afgewezen. Matteo Salvini, vice-premier en leider van de uiterst-rechtse Lega, vindt dit een oorlogsverklaring aan het Italiaanse volk, want dit is een begroting “voor het volk”. Brussel denkt Rome, met de hulp van de beruchte rating bureaus, onder druk te kunnen zetten; Salvini denkt te kunnen weerstaan met de dreiging van vervroegde verkiezingen, die hij op zijn één been zou winnen.
Rome voert ook aan dat het binnen de lijnen blijft. Een begrotingstekort van 2,4 % moet toch kunnen als anderen, zoals Frankrijk, met 2,8 % afkomen? Met die 2,4 % voeren de Italiaanse regeringspartijen –  Vijfsterrenbeweging M5S (Cinque Stelle) en  uiterst-rechtse Lega – slechts een zeer bescheiden deel uit van hun respectieve verkiezingsbeloften. En dat geeft spanningen in de coalitie waarbinnen de Lega steeds meer eerste viool speelt.

Lega wint

De provinciale verkiezingen van vorige zondag in Zuid-Tirol (Alto Adige) en Trentino hebben aangetoond wie van die spanningen volop profiteert: de Lega. Voor de eerste keer in de geschiedenis wint rechts, aangevoerd door de Lega, de meerderheid in Trentino. En in Bolzano/Bosen, hoofdplaats van Zuid-Tirol, is de Lega zelf verbaasd over haar resultaat: 30 %, een meerderheid van de etnisch-Italiaanse kiezers in dit overwegend Duitstalig gebied.
Tegelijk stort de M5S in. Een duidelijk signaal dat de Lega van  vice-premier Matteo Salvini volop in de lift zit en bij algemene verkiezingen haar percentage van maart, 17 %, wellicht zou verdubbelen. Dat ten koste van haar rechtse partners zoals Forza Italia van Silvio Berlusconi, maar ook ten koste van regeringspartner M5S. En dat maakt de Vijfsterren erg nerveus.

Nerveuze Sterren

Die nervositeit bleek vorige week toen vice-premier Luigi Di Maio van M5S in een rechtstreekse tv-uitzending de Lega ervan betichtte de fiscale amnestie achter zijn rug te hebben gewijzigd zodat witwassers er ook konden van genieten. Het is voorgelezen tijdens een kabinetszitting, ge hebt niet goed geluisterd, antwoordde de Lega. Maar om de lieve vrede bond ze toch maar in.
Want de Vijfsterren vond dat aan de kern van haar bestaan was geraakt; ze had elke samenwerking met Forza Italia uitgesloten omdat ze niet met fraudeurs wou te maken hebben. Op de bijeenkomsten van M5S is de meest gehoorde slogan ‘Onesta’, eerlijkheid.
Ook het opstellen van de omstreden begroting liep niet van een leien dakje. Vijfsterren stond erop zoveel mogelijk te redden van de belofte voor een  ‘reddito di cittadinanza’, een staatsburgeruitkering voor personen en families die onder de armoededrempel zitten, zodat ze aan een minimum komen voldoende om van te leven: 780 euro voor een alleenstaande, 1170 voor een koppel, 1350 voor een koppel met één kind onder 14. Maar voorlopig blijft de uitkering beperkt tot gepensioneerden en werkzoekenden die geen eigenaar zijn van hun woning en die Italiaan zijn of minstens tien jaar in het land verblijven.
De Lega vindt die reddito maar niets, dat is in haar ogen het oude assistentialisme, een stelsel van uitkeringen aan de kiezers van M5S in het zuiden. De Lega kan anderzijds niet veel waarmaken van haar belofte voor een flat tax van 23 en 33 % over vier jaar. Voorlopig is er alleen iets voor de zeer kleine kmo’s. Rond 400.00 Italianen die volgens de wet Fornero van 2011 nog niet met pensioen konden, kunnen dat nu wel. Dat kost 8 miljard euro, maar dat maakt arbeidsplaatsen vrij, aldus de regering

Ratings

Brussel gelooft niet erg in die 2,4 % en denkt dat het veel meer wordt; en dat voor een land waarvan de staatsschuld 131 % van het jaarlijks bnp bedraagt. Bovendien, aldus Brussel, had de vorige regering Gentiloni (Democratische Partij PD en bondgenoten) beloofd dat het tekort slechts 0,8 % zou zijn. De premier voor hem, die van Matteo Renzi, PD, heeft met haar kritiek op het EU-carcan de weg geëffend voor de geel (M5S)- groene (Lega) coalitie. Renzi zelf pleitte er in 2015 in een boek voor  tot 2,9 % deficit te gaan…De oppositie houdt zich gedeisd, ze weet dat de begroting in eigen land wel populair is.
Bij de EU-Commissie in Brussel beseft men dat een ten top gedreven confrontatie met Rome, koren op de molen is van Salvini. De Lega-leider wordt dan de man die “namens het Italiaanse volk die het hoofd durft te bieden aan de Europese stormram”. Brussel rekent op een beetje hulp van de zogenaamde ratingbureaus om Rome onder druk te zetten  Diezelfde instellingen die de crisis van tien jaar geleden absoluut niet zagen aankomen, die kwistig waren met goede noteringen voor ondernemingen die tot over de oren in slechte papieren zaten. Moody’s heeft de reeks vrijdag al geopend met een verlaging van de notering voor de Italiaanse staatsschuld tot een ‘Baa3’, wat leningen voor Rome duurder moet maken.
Rome op de knieën dwingen?  Tot Salvini aan de verleiding niet kan weerstaan om een regeringscrisis en eventueel vervroegde verkiezingen uit te lokken. Als leider van een rechts blok rond zijn Lega – met o.m. Forza Italia en  de neofascistische Fratelli d’Italia – maakt hij met het huidige kiesstelsel veel kans om dan alleen te kunnen regeren, zonder de Vijfsterren die volop kiezers aan het verliezen is.  Alsof het Vlaams Belang van Filip De Winter hier alleen zou regeren, als Forza of Lega Flandria.