De Russische president Vladimir Poetin riep de Russen donderdag op om van deze vrijdag tot zondag naar de stembus te gaan voor de verkiezing van de nieuwe Doema. Hij deed dat vanuit een quarantaine positie, want tegelijk zei hij dat tientallen mensen uit zijn omgeving corona-besmet zijn. Poetin ging dinsdag in isolatie omdat hij met veel besmette personen in aanraking was gekomen. Dat herinnert net vóór de verkiezingen aan de weinig efficiënte manier waarop covid19 in Rusland is bestreden.
Opposanten?
De president is bezorgd dat corona veel kiezers zal thuis houden. Enerzijds omdat sommigen beducht zijn voor besmetting, maar ook omdat ze misnoegd zijn over de manier waarop de crisis is aangepakt. De bevolkingsstatistieken tonen aan dat de sterftecijfers door besmetting beduidend hoger liggen dan de statistieken over corona aangeven.
Hun misnoegen kunnen de kiezers natuurlijk uiten door voor opposanten te stemmen. Maar daar wringt het schoentje, onder de kandidaten zijn geen echte opposanten. De groep rond Alexei Navalny is legaal uitgeschakeld, Navalny zelf volgt de verkiezingen vanuit de gevangenis.
Maar ook verscheidene kandidaten van partijen die in de Doema zitten, vooral dan de communistische KPRF, zijn om diverse redenen geschrapt. Een bekende communist, gewezen presidentskandidaat Pavel Groedinin, mag niet meedoen omdat hij buitenlandse investeringen niet had aangegeven, bij voorbeeld.
Hoe dan toch nog wegen op die verkiezingen voor een Doema die nagenoeg eensgezind achter Poetins regime staat? In de uittredende Doema had Poetins “Rusland Één” 334 van de 450 zetels. De peilingen geven zwaar verlies in stemmen, sommige hebben het over nog 34 %. Maar alle anderen zijn alleen in schijn opposanten. Voor alle belangrijke zaken staan ze achter het Kremlin. Deze verkiezingen dienen dus vooral om de legitimiteit van het Kremlin te bevestigen.
Slim stemmen
Toch beweegt er iets. Vooral bij de communistische partij waar een jongere generatie een radicalere houding wil, tegen de partijleiding in. Want die is best tevreden met de brokken die Poetin de partij toewerpt in de vorm van posten op bijna alle niveaus, zoals bij voorbeeld bij de benoeming van gouverneurs.
De leiding wil dat niet in gevaar brengen. Maar ze zit met een dilemma. De groep Navalny heeft opgeroepen om “slim te stemmen”. Slim stemmen, dat betekent stemmen voor goedgeplaatste kandidaten die niet tot Rusland Eén behoren, en dat zijn nu eenmaal grotendeels kandidaten van de communistische KPRF.
Het Kremlin doet er alles aan om die oproep stil te houden. Op Internet is een website met die oproep geblokkeerd en Google en Apple kregen het dringend verzoek apps rond die oproep te verwijderen.
Communisten
De communisten reageren niet eensgezind op die ongevraagde steun. Veel partijbonzen willen niet dat dit hun goede relaties met het Kremlin in het gedrang brengt, de partij heeft er volgens hen alleen door te verliezen. Vooral de jongerge generatie wil dat de partij een echte oppositiepartij wordt.
De CP voert immers wel een oppositioneel klinkende campagne rond sociale thema’s. Rusland Eén wordt verantwoordelijk geacht voor de dalende levensstandaard en vooral voor de verhoging in 2018 van de pensioenleeftijd. De communisten zouden kunnen profiteren van het ongenoegen daarover. Volgens peilingen zou dat echter niet meer dan 16tot 18 % van de stemmen geven, genoeg voor meer dan 60 zetels.
De communisten voeren ook campagne rond corruptie, een ander zwak punt voor Rusland Eén dat op dat vlak een zeer slechte reputatie heeft. Bovendien is dat het sterke thema van de groep Navalny en dus een extra prikkel voor die groep om voor communisten te stemmen.
Eventueel electoraal succes zou bij de partij de druk kunnen doen toenemen om op dat oppositioneel elan door te gaan. Dat ligt niet in de aard van de meeste partijbonzen die vrezen voor de verworven posities.
Die leiders zijn niet alleen in dat opzicht conservatief, de KPFR is ook een zeer “patriottische” partij die graag opstapt samen met orthodoxe popes en die geen graten ziet in Poetins beleid tegen homorechten.
De winnaar
Ondanks het stemadvies van Navalny en co, ondanks het sociale ongenoegen, ziet het er toch naar uit dat Rusland Eén een stevige meerderheid zal houden. Mogelijks opnieuw twee derde. Door de verdeeldheid van de officiële oppositie, heeft de partij van het Kremlin immers vaak genoeg aan 30 % of minder om de meeste zetels te halen. In Moskou haalde ze vorige keer alle zetels waar ze opkwam, met gemiddeld 29 %. Zo zijn er in het kiesdistrict rond het Kremlin naast Rusland Eén zes andere kandidaten.
De communisten en andere partijen vrezen ook voor geknoei bij de stemmentelling nu er ook vooraf kon worden gestemd en ook meer elektronisch. De winnaar lijkt dus al gekend.
