De Russische kiezers hadden in december bij de parlementsverkiezingen de keuze tussen diverse soorten ?? patriotten ?? die nagenoeg eensgezind achter de oorlog tegen de ?? terroristen ?? in Tsjetsjenië staan. Zoals dikwijls het geval is, kregen de felste patriotten van het ogenblik, de ?? Eenheid ?? van premier Vladimir Poetin, een premie : deze partij voor de verdediging van de belangen van de Kremlin-clan haalt een groot succes, ze doet het bijna evengoed als de ?? communistische patriotten ??.
Patriotten? De meeste westerse commentatoren hadden het over een succes van de ?? hervormingsgezinden ??. Daarmee werden zeker de communisten niet bedoeld , al zijn die communisten van Zjoeganov allesbehalve revolutionairen. De vele ?? nouveaux riches ?? die op de kandidatenlijsten van deze partij stonden, willen zeker niet onteigend worden.
De patriotten dan. In de campagne voor de parlementsverkiezingen hebben de meeste partijen ?? patriottisch ?? gezwegen over de corruptie, de kleptocratie en de schandalen waarin het Kremlin is betrokken. In de meeste partijen zijn ze zeer goed vertegenwoordigd. Ze hebben er allemaal geen belang bij de mechanismen van de plunderingen bloot te leggen. Maar het is wel waar dat ze veel meer hun stempel drukken op de alliantie van rechtse krachten of op Eenheid, de partij van het Kremlin, twee concentraties van ?? hervormingsgezinden ??.
Met hun succes is Poetin in een belangrijke opdracht geslaagd. Want hij was uitverkoren om met zijn ervaring en talent als chef van de geheime dienst alle heibel over corruptie en maffia het zwijgen op te leggen.
Het Kremlin kan daarbij bovendien rekenen op de actieve medewerking van Washington om de schandalen rond ?? Russiagate ?? – de betaling van smeergelden en het witwassen ervan via onder meer Amerikaanse banken ??? in de doofpot te stoppen. Vooral vice-president Al Gore heeft daar alle belang bij omdat hij persoonlijk betrokken was bij deals met Russische leiders ; hij heeft op zijn minst de ogen gesloten voor het witwassen van verdachte kapitalen uit Rusland. De Republikeinen hebben even getracht de zaak uit te baten, maar de nauwe banden tussen Russische criminelen en Amerikaanse gezagsdragers van alle pluimage sporen ook hen aan tot voorzichtigheid. Op de mondaine diners in de marge van Wall Street zaten naast de Russische ???financiers??? en andere maffiosi niet alleen Democraten.
Afspraken
Vooral Amerikaanse commentatoren waren er na de verkiezingen als de kippen bij om te onderstrepen dat de Doema, Rulands kamer van volksvertegenwoordigers, nu een ?? hervormingsgezinde ?? meerderheid heeft. Maar wat betekent hervormingsgezind in de ogen van westerse leiders ? Het betekent vooral dat men bereid is afspraken te maken met het IMF (ondanks de desastreuze balans van het IMF-beleid in Rusland) en de Russische economie meer open te stellen voor buitenlandse investeerders door hen steviger garanties op kapitaalbescherming en winsten te bieden.
Dat zijn in de eerste plaats de Rechtse krachten rond ex-premier Jegor Gaidar en vooral Anatoly Tsjoebais, de vertrouweling van het Kremlin die een hoofdrol speelde in de zogenaamde privatiseringen waarvan de plunderaars zich bedienden. Maar ook de "patriotten" van Poetins Eenheid zijn bereid om met Washington afspraken te maken waarbij Ruslands "nationale belangen" ??? lees de belangen van de Kremlin-clan ??? worden gevrijwaard. Er zijn niet alleen de schandalen en IMF-kredieten, maar ook afspraken over ontginning en transport van olie- en aardgas in en om de Kaspische Zee en invloed in Centraal-Azië.
Het Kremlin oordeelt echter dat de westerse leiders er totnogtoe nogal goedkoop vanaf gekomen zijn. Moskou liet tot 1999 betijen. Maar de oorlog tegen Joegoslavië maakte Moskou duidelijk dat de Amerikanen, en met hen de NATO, geen rekening hield met Ruslands bezwaren; meer dan dat, vooral Russische generaals begrepen dat Joegoslavië ook een repetitie was voor mogelijk NATO-optreden in bij voorbeeld het gebied rond de Kaspische Zee dat in ogen van de NATO een regio met strategische belangen is.
Met Kosovo begrepen de Kremlin-clans dat ze tot dan "goedkoop" waren geweest, ze hadden vrede genomen met (weliswaar gulle) IMF-kredieten, omvorming van de G-7 tot de G-8 en enkele symbolische gebaren. Maar waar het op strategische belangen aankwam, lieten Washington en de NATO er geen twijfel over bestaan dat Moskou nauwelijks meeteelt. Toen de Amerikaanse Senaat dan ook nog het ABM-verdrag weigerde goed te keuren en Washington met steeds concretere plannen voor een ???ruimteschild??? uitpakte, besloot het Kremlin de prijs voor medewerking te verhogen. President Jeltsin deed dat door vanuit Peking zijn collega Clinton eraan te herinneren dat Rusland een serieuze kernwapenmogendheid is.
Jeltsin wist dat hij daarmee dubbel scoorde: in eigen land werd, in volle verkiezingscampagne, de nationale trots gestreeld, en in Washington had Clinton meteen weer een goed argument om het beleid van steun aan de clans in het Kremlin voort te zetten. Want al jaren pakken westerse leiders uit met het argument dat Jeltsin moet gesteund worden om te beletten dat de kernwapens in "verkeerde handen" vallen.
Washington en de NATO hebben zich ook na de desintegratie van de Sovjetunie en van het Sovjetsysteem in 1991 laten leiden door een primair anticommunisme. Ze hebben vanaf 1991 stelselmatig meegewerkt aan de ondermijning van alle Russische politici die als een bedreiging voor het Kremlin werden beschouwd, onder andere van Jevgeny Primakov, premier van september 1998 tot mei 1999, die toeliet dat er onderzoeken naar corruptie in het Kremlin werden gevoerd. De westerse leiders juichten Jeltsin toe toen hij in oktober 1993 het parlement deed beschieten, waarbij honderden doden vielen. Ze juichten toe toen hij in 1996 Tsjetsjeense dorpen en steden bombardeerde en vergeleken hem zelfs met Abraham Lincoln. Dat privatiseringen en juridisch vacuüm neerkwamen op grote diefstal, werd verzwegen of zelfs goedgepraat met het argument dat de "robber barons" de basis legden voor de economische groei van de Verenigde Staten ??? Al Gore slingerde de opstellers van een CIA-rapport over de echte gang van zaken in Rusland allerlei beledigingen naar het hoofd. Diezelfde CIA voorziet een nieuwe financiële crisis voor begin 2000, maar ook dat wordt weggewuifd.
Vandaag kunnen de Gore???s en consoorten tevreden vaststellen dat "hun hervormers" goedgeplaatst zijn om verder te doen waar ze mee bezig zijn ??? het land plunderen en dus ook verzwakken. Ze storen zich niet erg aan het "patriottisch koor" in Moskou. Maar toch zorgen ze er zelf voor dat die "hervormers" het steeds moeilijker krijgen om goede verstandhouding met het Westen aan de man te brengen. In Washington dringt vooral het State Department aan op snelle oostwaartse uitbreiding van de NATO om te beletten dat Rusland zelfs maar de kans krijgt zijn invloed te herstellen ??? en om meteen de Europese Unie een pad in de korf te zetten. Voeg daar de druk van de Westerse olielobby???s bij om Rusland sterk terug te dringen in de Kaukasus en Centraal-Azië en men komt tot een diplomatie die haaks staat op de steun aan het Kremlin.
Daardoor zullen de meeste fracties in de Doema met gemak de patriottische snaren kunnen blijven betokkelen en zelfs aan opbod doen, terwijl ze weten dat de westerse leiders hen in eigen land niets in de weg zullen leggen, maar hen integendeel zullen helpen om hun belangen verder te verdedigen. Met als argument dat anders de "chaos" dreigt. En bovendien zullen ze tevreden kunnen zeggen dat er nu een andere wind uit Moskou waait, dat de "hervormers" nu een grotere zeg hebben.
Dat die "hervormers" al sinds 1991 alles te zeggen hebben, is natuurlijk bijzaak. De "tophervormers" Tsjoebais, Nemtsov, Kirijenko, Gaidar en andere kopstukken van de alliantie van rechtse krachten zijn kopstukken van het regime, terwijl ???Eenheid??? vooral een verbond is van regionale clanchefs die zich al jaren van de hervormingen "bedienen". Er is dus ook na 19 december 1999 niets nieuws, het was zoals voorspelbaar een maat voor niets. Intussen loert, aldus de CIA, de volgende financiële krach om de hoek.
