Sommige westerse sancties tegen Rusland zullen erg pijn doen, maar dat heeft president Vladimir Poetin er voor over. Want ondanks de ruime scherpe veroordeling in het Westen van de Russische agressie tegen Oekraïne, is Moskou niet zo geïsoleerd als het vanuit Brussel lijkt. Het Westen is wel het grootste deel van Europa, van Noord-Amerika, Australië en Japan, maar is de internationale gemeenschap niet. Hoe staat Moskou ervoor daar buiten?
Voorzichtig Azië
China is voorzichtig, die oorlog is een storende factor. Voor Peking mag alles liefst snel voorbij zijn. Maar begrip voor bondgenoot Poetin is er zeker, Washington heeft olie op het vuur gegoten. (Zie: https://www.uitpers.be/xis-oekraiens-dilemma/)
De andere Aziatische grote staat, India, houdt zich opvallend op de vlakte. In de twee stemmingen in de VN-Veiligheidsraad onthield India zich, terwijl premier Narendra Modi zowel Poetin als de Oekraïense president Zelensky opriep tot het einde van het geweld en tot dialoog.
Volgens de Indiase pers staat India onder zware westerse druk om Moskou te veroordelen, maar Delhi wil zijn decennia lange goede relaties niet zomaar opgeven. India is de jongste tijd wel nauwer gaan samenwerken met de VS, Australië, Japan, maar dat is dan vooral om China’s invloed tegen te gaan. Moskou speelt een ander argument uit: Oekraïne is voor ons een vijandige staat zoals Pakistan dat voor India is…
De Pakistaanse premier Imran Khan kreeg in eigen land veel kritiek voor zijn tweedaags bezoek vorige week aan Moskou, waar hij door Poetin werd ontvangen. Khan ging onder meer praten over een project voor een gaspijpleiding in samenwerking met Russische maatschappijen. Dat project loopt al jaren vertraging op ten gevolge van eerdere sancties, zodat Pakistan vreest dat dit weer wordt uitgeschoven.
De Asean, een unie van 10 landen van Zuidoost-Azië, riep op tot terughoudendheid en dialoog. Een veroordeling is er niet bij. Singapore, een van de leden, heeft de Russische invasie wel scherp veroordeeld. Vietnam, dat nauw samenwerkt met Rusland, is bijzonder voorzichtig, voor Hanoi is China de grote dreiging.
Amerika
In de VS zorgt ex-president Donald Trump voor een kleine valse noot met zijn kritiek op sancties. Op de rest van het continent, vooral Latijns Amerika, speelt blijkbaar het brede wantrouwen tegenover de VS mee om op zijn minst enig begrip te tonen voor Poetins motieven.
Verscheidene regeringen houden zich op de vlakte. Steun aan de oproep van VN-secretataris-generaal Gutteres om vijandelijkheden tegen Oekraïne te stoppen, scherpe veroordeling door Colombia en de huidige president van Chili Piñera. Een veel mildere toon van Argentinië, Bolivia en Brazilië.
Daartegenover “steun aan het Russische volk en zijn president” van president Maduro van Venezuela, president Ortega van Nicaragua en president Diaz-Canel van Cuba. Onenigheid in Brazilië waar president Bolsonaro kritiek op Rusland vermijdt, terwijl zijn vice-president Mourao de agressie veroordeelt.
Maar hoe zit het met de publieke opinie? Volgens een snelle peiling zou 57 % in Latijns Amerika de VS mee verantwoordelijk achten voor de oorlog en Rusland niet veroordelen.
Arabische wereld, Afrika
De Arabische Liga sprak maandag in een spoedzitting haar grote bezorgdheid uit over de oorlog in Oekraïne en over de militaire en humanitaire gevolgen ervan. Steun aan alle inspanningen om tot dialoog te komen en respect voor de beginselen van het internationaal recht en van het VN-Handvest. Geen veroordeling van de agressie dus. Rusland staat dan ook op goede voet met talrijke Arabische regimes. Onder meer met de olierijke Golfstaten, met Egypte, met Algerije.
President Assad van Syrië noemde de Russische agressie “een correctie van de geschiedenis”.
Moskou heeft in Sub-Sahara Afrika enkele recente goede vrienden, zeker in Mali en de Centraal-Afrikaanse Republiek waar de huurlingen van Wagner (zoals in Libië) actief zijn. Moskou heeft sterke relaties met o.m. Soedan en Mozambique. Voor de rest is het in dat deel van Afrika inzake de oorlog al even oorverdovend stil als in de Arabische wereld.
De Afrikaanse Unie klaagde maandag het slecht onthaal aan van Afrikanen die Oekraïne willen verlaten en aan de Poolse grens op racisme stuiten. Vooral Nigeria is erg bezorgd over het lot van zijn burgers die aan de Poolse grens worden tegengehouden.
Op straat
Dit is geen volledig noch gedetailleerd overzicht. Het relativeert wel de uitspraak dat Moskou volkomen geïsoleerd staat. De internationale gemeenschap is ruimer dan alleen het Westen.
Er zijn inderdaad wereldwijde manifestaties tegen Poetins agressie, maar we moeten met pijn in het hart vaststellen dat die totnogtoe in de verste verte niet te vergelijken zijn met de manifestaties van februari 2003 tegen de op handen zijnde Amerikaans-Britse agressie tegen Irak – die er toch kwam.