Een generatie geleden, 1992, haalde de operatie Mani pulite, Schone Handen, de Italiaanse politieke wereld door elkaar. Er kwam, althans verbaal, een “nieuwe Republiek” met nieuwe zeden. Wat zich nu in Rome afspeelt, lijkt zeer sterk op de oude zeden .
Conte 1,2
Terwijl het land kampt met een zeer zware sanitaire crisis, storten botsende ambities het in een ernstige politieke crisis waarvan de uitkomst volslagen onvoorspelbaar is. Conte 2, geleid door Giuseppe Conte, is afgetreden, komt er een Conte 3, en zo ja met wie?
Even ter herinnering: Conte 1 was een coalitie van Vijfsterren M5S en van de Lega, Conte 2 van Vijfsterren, de centrumlinkse PD, de linkse Leu en Italia viva van ex-premier Matteo Renzi, een afscheuring van de PD. Het is Renzi die vorige week uit de regering stapte en de crisis uitlokte.
Ambities. Niets is ondenkbaar, zelfs de mogelijkheid dat de Italiaanse pre-Trump, Silvio Berlusconi, later dit jaar staatshoofd wordt. Officieel is hij daar geen kandidaat voor, maar volgens zijn omgeving droomt hij daar al jaren van. Hij is tenslotte vele jaren (9) premier geweest, waarom kan hij dan de “wijze man” in het Quirinaal niet zijn die boven de partijen staat?
Hij speelt dat nu al: zijn Forza Italia is deel van de uiterst-rechtse coalitie met de Lega en Fratelli d’Italia, maar tegelijk vindt hij dat er een regering van nationale eenheid moet komen om het land uit het slop te halen. Zijn partners zijn daar toch niet gerust in.
Conte 3?
Conte heeft het ontslag ingediend nadat hij een stemming in de Senaat wel had gewonnen, maar zeer krap, zonder absolute meerderheid. Alleen omdat 16 senatoren van Italia viva zich hadden onthouden werd het 156 tegen 140. Die 156 was onder andere te danken aan Clemente Mastella, een van de meest sinistere figuren uit de Italiaanse politiek.
Om tot een solidere meerderheid te komen, is nu een nieuwe groep in de maak, de Responsabili. Een groep van senatoren die een nieuwe regering Conte de nodige stemmen zou leveren. Eventueel als voorbode van een, alweer, nieuwe partij.
En zo ziet er de samenstelling van Kamer en Senaat bijna drie jaar na de verkiezingen zeer verschillend uit, door afscheuringen (Italia viva), uitsluitingen (vooral bij M5S) en overlopers (een ‘voltagabbana’, kazakkenkeerder). Zoals het was vóór Mani pulite.
Zie ook: