Brussel en Washington zetten elk van hun kant druk op Boekarest. Tot voor kort was die gelijklopend, maar sinds Donald Trump in het Witte Huis zit, is dat niet meer het geval. De EU is beducht voor de verkiezing van een pro-Russische president, de VS steunt die.
Roemenië liet deze week de Amerikaanse ‘influencer’ Andrew Tate en zijn broer onder druk van Washington naar huis gaan. Tate was opgepakt voor mensenhandel en verkrachting. Tate werd bekend, berucht, met zijn masculinistische ‘haatboodschappen’ waarin hij fel van leer trekt tegen het feminisme. Dat levert hem miljoenen volgelingen op. Het is precies dat soort vooral via X verspreide haattaal die sterk de jonge mannelijke Trump-kiezers aanspreekt.
De Financial Times had onlangs bericht dat Trumps speciale gezant Richard Grenell, erg actief op de Balkan, over de zaak Tate had gesproken met de Roemeense minister van Buitenlandse Zaken Emil Hurzeanu. Maar er was geen druk, aldus Boekarest.
VS tegen EU
Vorig jaar trokken EU en VS nog aan hetzelfde zeel. Toen de uiterst-rechtse Moskougezinde Calin Georgescu in november vorig jaar in de eerste ronde van de presidentsverkiezingen verrassend eerste werd (23%), trokken beide aan de alarmbel. En waren ze opgelucht dat het Grondwettelijk Hof op basis van zeer vage aanwijzingen over manipulaties op TikTok, besliste dat er nieuwe verkiezingen moesten komen. Tot vandaag is er ook geen enkel bewijs van Russische inmenging aangevoerd.
Maar in zijn beruchte toespraak van 14 februari op de Conferentie van München, viel de Amerikaanse vice-president J.D. Vance die uitspraak van het hof aan. Die kwam er slechts onder zware druk van de Europeanen, zei hij. En die druk was er inderdaad.
Die is er nu nog. Georgescu werd deze week na een lange ondervraging beschuldigd van “aansporingen tot het verstoren van de grondwettelijke orde” en van “valse verklaringen over de financiering van zijn campagne. De bedoeling is duidelijk, men wil beletten dat Georgescu deelneemt aan de nieuwe presidentsverkiezingen die voorzien zijn voor mei. Georgescu vertelde aan zijn aanhangers dat Washington in het geval dat hij niet mag deelnemen, sancties voorziet.
Roemenië heeft sinds 12 februari een waarnemend president, Ilie Bolojan. Die verving in afwachting van verkiezingen Klaus Iohannis die aftrad om te ontsnappen aan een afzettingsprocedure.