De deelstaat Thüringen heeft de Duitse politieke wereld op zijn kop gezet. Eén dag lang was er Libernale premier gekozen, gekozen met de stemmen van de CDU én het uiterst-rechtse AfD. Dit was meer dan ophefmakend. Nog nooit sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945 hadden rechtse partijen in Duitsland een dergelijke alliantie aangegaan met extreem-rechts. De reactie van onder andere kanselier Angela Merkel leidde ertoe dat die premier, Thomas Kemmerich, de dag erop ontslag nam en nieuwe verkiezingen bepleitte.
Kemmerich behoort tot de liberale FDP die bij de deelstaatverkiezingen van 27 oktober in deze Oostduitse deelstaat net aan de kiesdrempel van 5 % kwam. De andere rechtse partij, de conservatieve CDU van bondskanselier Merkel, haalde toen 21,7 %. Veel te weinig voor een rechtse coalitie.
Bodo Ramelov, de uittredende premier van Die Linke, haalde woensdag 44 stemmen, Kemmernich 45. Die Linke had het in oktober zeer goed gedaan, 31 %, maar de partners, de sociaaldemocratische SPD (8,2) en de Groenen (5,2), haalden niet genoeg om een linkse coalitie voort te zetten.
De CDU wou in geen geval met links samenwerken, maar wel dus met uiterst-rechts, in casu de AfD die 23,7 % had gehaald. De plaatselijke CDU-leider, Mike Mohring, kreeg van zijn nationale partijleiding wel verbod zelf premier te worden met de steun van de AfD, zodat de Liberaal verrassend werd voorgedragen – en gekozen.
Hypocrieten
De “winnaars” van deze korte coup wasten de handen in onschuld. In alle hypocrisie zeggen ze geen deal te hebben gesloten met de AfD, alsof ze verrast waren door die steun. Ze deden zelfs een oproep aan Groenen en SPD om met de nieuwe coalitie samen te werken….”Dit is een zege van het democratisch centrum”, aldus FDP-chef Christian Lindner.
Bij die FDP waren wel enkele bezorgde stemmen te horen. “Ik zie hierin een stap naar de Republiek van Weimar”, aldus de 87-jarige Liberaal Gerhart Baum, ooit minister van Binnenlandse Zaken.
Weimar
De Republiek van Weimar kwam er in 1919 na het einde van het keizerrijk en van de Eerste Wereldoorlog. In die periode ging rechts ook meer en meer samenwerken met de nazi’s om samen links te weren. Rechts verkeerde in de waan de nazi’s de baas te kunnen blijven en effende zo de weg voor de machtsovername door de nazi’s.
De in 1919 in Weimar uitgeroepen republiek heeft vaak het imago dat het een zwakke structuur was. Verscheidene historici betwisten dat, de Weimar republiek was op zichzelf niet zwakker dan de huidige staten met democratische instellingen. Het is wel omdat rechts uit antisocialisme en anticommunisme verkoos met uiterst-rechts samen te werken, dat het uitmondde in de machtsovername door de nazi’s. Precies daarom is het zo gevaarlijk dat scenario te herhalen.
Weimar Europa
Ook nu dus is het de vijandschap tegenover al wat links is, dat christendemocraten en liberalen ertoe brengt met uiterst-rechts samen te werken.
Dat is niet alleen in Thüringen zo, het wordt stilaan een continentaal verschijnsel. Want het wordt een lange rij van collaboratie met uiterst-rechts, met partijen van de EVP op de eerste rij gevolgd door de Liberalen. Italië, Spanje, Oostenrijk, Hongarije, Kroatië, Bulgarije, Estland, Denemarken, binnenkort wellicht Zweden.
Italië: hier heeft Forza Italia van Silvio Berlusconi (EVP) het bedje gespreid voor de uiterst-rechtse Lega van Matteo Salvini. Dankzij Forza kan Salvini hopen premier te worden. Lokaal en regionaal vormen ze kartels.
In Spanje werken zowel de PP (EVP) als Ciudadanos (Renew Europa, liberaal) uit haat tegen links nauw samen met het extreem-rechtse Vox.
In Oostenrijk heeft de ÖVP de coalitie met de uiterst-rechtse FPÖ na jaren van nauwe samenwerking pas opgezegd na een schandaal bij die FPÖ die daarop een verkiezingsnederlaag leed.
In Bulgarije regeert GERD (EVP) samen met een kartel van uiterst-rechtse partijen. In Kroatië zit uiterst-rechts binnen de regerende HDZ (EVP). In Estland zit het uiterst-rechtse EKRE in een regering met Isamaa (EVP).
In Denemarken en Nederland regeerden liberale partijen met gedoogsteun van uiterst-rechts. In Zweden hebben de rechtse partijen onlangs de deur opengezet voor de uiterst-rechtse SD.
En nu kwam daar dus kortstondig een Duitse deelstaat, Thüringen, waar de stad Weimar ligt.
Het is hoogdringend dat de geschiedenis van de jaren 20 in de actualiteit wordt gegooid – ze is immers erg actueel.
