De jacht op Roma (zigeuners) is weer geopend. Niet dat hij ooit helemaal voorbij was. Maar de jongste tijd is er ook in West-Europa een sterke heropleving. Er is nu al weken onrust in Bobigny en andere steden benoorden Parijs. Roma-gemeenschappen worden er aangevallen na geruchten over kinderroof. In een wijk van Rome kwam het dinsdag tot zware incidenten aangevuurd door de fascisten van CasaPound die al jaren actief zijn in klopjachten tegen Roma. Wijkbewoners smeten de broodjes voor de Roma op de grond en vertrappelden ze. Zo ver is het gekomen.
Kinderroof
Op Facebook en andere ‘sociale media’ verschenen half maart filmpjes waarin jongeren laten zien hoe ze Roma aftuigen. De Roma rond Parijs organiseren nu nachtelijke waakploegen om te beletten dat woningen en wagens worden vernield. De onrust begon met beschuldigingen op die ‘sociale media’ dat Roma kinderen hadden ontvoerd om hun organen te stelen of om ze in de prostitutie te duwen.
De politie zegt dat er niet één geval van kinderroof bekend is. Maar het is een oude beschuldiging die regelmatig ergens in Europa opduikt en tot “represailles” leidt. Volgens de onderzoekster Ilsen About is die mythe over kinderroof vooral verspreid op het einde van de 19e, begin van de 20e eeuw, via de toen al bloeiende sensatiepers. Die speelde toen zowat dezelfde rol als nu de ‘sociale media’ in het verspreiden van loze geruchten. (Voor kinderroof: zie Ierse kloosters en Belgische kolonisatoren).
CasaPound
De Roma hebben het sinds vorig jaar bijzonder moeilijk in Italië waar minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini, leider van de extreem-rechtse Lega, hen in het vizier heeft. Kampen van zwervende Roma worden opgedoekt, Roma worden door extreem-rechtse knokploegen aangevallen.
Vooral de beweging Casa Pound, fier fascistisch, neemt het voortouw. Ze organiseert, zoals de voorbije dagen, wijkbewoners om Roma te doen verjagen. Het kwam in de wijk Torre Maura dinsdag tot zware incidenten met opgehitste wijkbewoners die beletten dat Roma hun intrek namen in een opvangcentrum. Ze staken auto’s in brand, vielen de politie aan en vertrappelden de broodjes bestemd voor de Roma. 0 staken en slaags raakten met de politie. Het stadsbestuur, in handen van de Vijfsterrenbeweging, besloot toe te geven en de Roma ergens verder weg van Rome onder te brengen.
Salvini bevestigde meteen dat hij alle Romakampen wil opruimen. “Ik ben het zat geld van de Italianen uit te geven aan lieden die in het beste geval van ’s ochtends tot ’s avonds niets doen, in het ergste geval uit stelen gaan”. Een minister die dus olie op het vuur giet. Burgemeester Virginia Raggi beschuldigde CasaPound en Forza Nuova, een andere fascistische groep, van aansporing tot rassenhaat.
Porajmos
Zowel de nomadische, een kleine minderheid, als de sedentaire Roma hebben het vorige eeuw zwaar te verduren gehad. Ook zij werden slachtoffer van de holocaust. Vanaf 1942 werden er onder andere massaal naar het uitroeiingskamp in Auschwitz gestuurd. In Duitsland houdt men het op 500.000 vermoorde Roma, andere bronnen hebben het over het dubbele of meer.
Roma spreken over de ‘Porajmos’ (de ‘verslinding’) of ‘Samudaripen’ (moord op iedereen) waarvoor er nooit veel belangstelling is geweest. Pas de jongste jaren is er wat meer aandacht voor. In 2015 besliste het Europarlement van 2 augustus de herdenkingsdag van deze ‘verslinding’ te maken.
Actueel
Het racisme tegen Roma is na de Tweede Wereldoorlog geenszins verdwenen. Verscheidene communistische landen voerden een beleid om de Roma beter te integreren via onderwijs, woning en werk. Wat hen, zoals in Hongarije en Roemenië, het verwijt opleverde dat ze “die zigeuners voortrokken”. In Roemenië werd beweerd dat Elena Ceausescu, de invloedrijke vrouw van dictator Nicolae, in feite “een zigeunerin” was.
Nochtans waren er in sommige landen als Roemenië lange periodes dat de Roma weinig last hadden van discriminatie. Het had er ook mee te maken dat ze lang beroepen uitoefenden die in aanzien stonden, in de meeste Europese landen waren ze lang goed geïntegreerd. Met de uitdoving van hun beroepen, werden de Roma maatschappelijk gemarginaliseerd. Nu ziet men ze hoogstens als goede muzikanten en bouwvakkers.
Na de implosie van de communistische regimes is de discriminatie van Roma in enkele landen weer erger geworden. Dat is zeker het geval in Hongarije waar commando’s van de uiterst-rechtse Jobbik tot voor kort prat gingen op hun strafexpedities naar Roma-dorpen, waarbij talrijke doden zijn gevallen. Ook in Slovakije floreren de neo-nazi’s op haat tegen de Roma.
