Op twee weken tijd zijn we getuige geweest van verschillende racistisch geïnspireerde gewelddaden, met als tragisch hoogtepunt de racistische moordaanslag op Luna, Oulemata en Songül door de 18-jarige Hans op klaarlichte dag in hartje Antwerpen.
Vlaanderen is multicultureel, en die multiculturaliteit is een onomkeerbaar feit. Dat geldt helaas niet voor het democratische karakter van onze samenleving. We stellen vast dat de laatste decennia, in België en andere Europese landen, racisme en vreemdelingenhaat om zich heen grijpen. De realiteit en wenselijkheid van een multiculturele samenleving wordt steeds meer in vraag gesteld, waardoor het samenleven alleen maar wordt bemoeilijkt.
Hiertegen zeggen wij: NEEN! Het wordt tijd dat het racisme erkend wordt als een structureel en maatschappelijk probleem. Iederéén dient verantwoordelijkheid te erkennen en op te nemen. De strijd tegen racisme moet de klassieke en vrijblijvende retoriek overstijgen. Te lang hebben we een gedoogbeleid geduld t.a.v. een racistisch en islamofoob discours dat sociale spanningen en problemen herleidt tot culturele verschillen, en bevolkingsgroepen tegen elkaar afzet. Te lang hebben we de ogen gesloten voor de realiteit van een geïnstitutionaliseerd racisme. Te lang hebben we lijdzaam toegekeken en aanvaard dat Ali’s of Ayshe’s worden gediscrimineerd – in het onderwijs, op de arbeidsmarkt, op de woonmarkt – louter en alleen omwille van hun naam, hun uiterlijk of hun hoofddoek. Te lang hebben we aanvaard dat verschillende politieke beleidsverantwoordelijken met woorden het racisme afkeuren, maar in hun daden soms de weg plaveien voor het racistische discours. Hoeveel tragedies moeten er nog plaatsvinden voordat we beseffen dat racisme elke kans op een democratische en vreedzame samenleving kapot maakt?
Daarom roepen wij alle democraten op een halt toe te roepen aan het gedoogbeleid tegenover het racisme en de discriminaties die nu al jaren onze samenleving kapot maken. Media en politici dragen hierin een verpletterende verantwoordelijkheid. Het gedoogbeleid van de gevestigde partijen en de media heeft ervoor gezorgd dat het racistische gif zich in alle lagen van de bevolking heeft kunnen vestigen. De demagogische en hatelijke woorden tegen de multiculturele samenleving, tegen “allochtonen”, tegen vluchtelingen en asielzoekers, die met de regelmaat van de klok worden afgevuurd door het VB en sommige mandatarissen van de gevestigde partijen lokken nauwelijks nog afkeuring of zelfs maar verbazing uit. Op donderdag 11 mei 2006 heeft een dolgedraaide adolescent écht met scherp geschoten, met dodelijke slachtoffers als gevolg.
Het is hoog tijd voor een collectieve, politieke én maatschappelijke bezinning. Als we een democratische toekomst wensen voor ons land en onze kinderen, moeten we daar dringend werk van beginnen maken. Discriminatie en racisme moeten als fundamentele problemen worden erkend en als dusdanig aangepakt. Racisme en discriminatie zijn niét het werk van enkele kwade of misleide individuen of zelfs van één enkele partij: ze zijn een vast onderdeel geworden van ons bestel, van onze dagelijkse leefwereld, onze manier van handelen en soms zelfs van ons taalgebruik. Deze realiteit moet dringend worden doorbroken, op verschillende fronten.
1) Op het politiek-juridische vlak dienen bestaande wetten en reglementen effectief te worden toegepast, óók ten aanzien van het VB. Te lang kreeg deze partij, nochtans veroordeeld voor het aanzetten tot racisme, van andere partijen een politieke vrijbrief voor haar haatcampagnes.
2) Daarnaast dient echter ook vooral de strijd tegen discriminaties in de verschillende maatschappelijke sectoren de absolute prioriteit te krijgen die ze verdient, wat tot nu toe te weinig het geval is.
– Discriminatie moet gemeten, en dus zichtbaar gemaakt, worden. Dit staat toe de effectiviteit van het beleid te evalueren. We houden onvoldoende de vinger aan de pols.
– Ondanks alle goede intenties om het probleem te verhelpen blijft discriminatie bij aanwerving een wijdverspreide realiteit. Praktijktesten, contractclausules en aanwervingquota, te beginnen bij de overheid, zijn middelen om de systematische uitsluitingen van etnische minderheden op de arbeidsmarkt te bestrijden. Ook discriminaties op bijvoorbeeld de woonmarkt en in het onderwijs moeten performanter aangepakt worden. Scholen die moedwillig met allerlei trucjes hun deuren gesloten houden voor kinderen op basis van hun afkomst, moeten harder aangepakt worden. Niet willen ingrijpen, is toestemmen of op zijn minst schuldig verzuim.
– In alle gevallen moet de overheid het onberispelijke voorbeeld geven, in het personeelsbeleid (afdwingbare cijfers) en in de strijd tegen discriminatie bij ambtenaren en politiediensten. Dat is vandaag niet het geval.
3) Tot slot moet het alledaagse racisme en de banalisering van het racistische discours worden bestreden. Het kan niet zijn dat onder het mom van ‘taboes doorbreken’ racistische vertogen een vrijgeleide krijgen in onze samenleving.
– De media moeten zich, als belangrijkste berichtgevers over onze multiculturele samenleving, dringend bezinnen over hun verantwoordelijkheid in het mede verspreiden van het alledaagse racisme, en het voeden van een vertoog waarin de ‘andere’ wordt gezien als parasiet en als profiteur, zo al niet als crapuul en “roofdier”. Niet willen duiden en niet tegenspreken, is toestemmen.
– De multiculturele realiteit van Vlaanderen, Brussel en België moet in alle scholen worden onderwezen zodat al onze kinderen doordrongen zijn van deze realiteit en er daadwerkelijk mee leren omgaan.
Problemen in de (multiculturele) samenleving moeten niet onder de mat geveegd worden maar geanalyseerd en verholpen worden. Iedereen heeft daarbij een stem. Medemensen als minderwaardige wezens beschouwen of behandelen staat echter elke humane oplossing in de weg. Vlaanderen is multicultureel, of (democratisch) Vlaanderen zal niet zijn. Racisme en uitsluiting maken een samenleving kapot. Dit bestrijden is nu zelfs letterlijk een “kwestie van leven of dood”.
Initiatiefnemers, in alfabetische volgorde:
Meyrem Almaci (Cultuurwetenschapper VUB), Sarah Bracke (Genderstudies Universiteit Utrecht/University of California Santa Cruz), Bambi Ceuppens (Antropoloog, KUL), Herman De Ley (Classicus UGent, Ex-directeur CIE), Nadia Fadil (Sociologe KUL), Dirk Jacobs (Socioloog ULB – KUB), Meryem Kanmaz (Politicoloog, UGent), Hendrik Pinxten (Voorzitter Humanistisch Verbond, Antropoloog UGent)
U kan deze petitie on-line ondertekenen:
http://www.petitions.com/petition/stopracisme