Pier Antonio Panzieri, een spilfiguur van wat nu Qatargate wordt genoemd, roept sterke herinneringen op aan Mauro Giallombardo, een spilfiguur van het Agustaschandaal dat België in de jaren 1990 erg beroerde. Zoals Panzieri was Giallombardo, eveneens uit Milaan, erg bedrijvig in het Europees Parlement.
Lobbywerk
Agusta, het zal mensen onder de 40 niet zoveel zeggen. Het ging om de Belgische aankoop in 1988 van Agusta-helikopters bij de Italiaanse staatsholding Efim. Volgens het toen heersende Italiaans principe van politieke verkaveling (‘lottizzazione’) was Efim in handen van de socialistische PSI – die in 1994 door de Operatie Schone Handen bedolven raakte onder de omkoopschandalen, en verdween.
Die aankoop van Agusta-helikopters gebeurde tegen het advies in van de luchtmacht. De verkoop was onder meer bedisseld in de socialistische fractie van het EU-parlement waarvan Mauro Giallombardo de secretaris-generaal was.
Al in juni 1993 was aan het licht gekomen dat Agusta tussen 1981 en 1984 veel geld aan lobbywerk had besteed om contract in de wacht te slepen. Er werden grote sommen betaald voor ‘kostenvergoedingen om verschillende niet-geprogrammeerde maar noodzakelijke kosten te vergoeden nodig om een gunstige medewerking te verkrijgen”. Zo stond het er.
De Internationale
Giallombardo werd op een proces in Italië rond corruptie beschreven als “de man van de Socialistische Smeergeld-Internationale”. Hij was ook privé-secretaris van Bettino Craxi, de leider van de PSI en ondervoorzitter van de Socialistische Internationale. In die functie beheerde hij smeergeldstortingen richting Luxemburg. Om te ontsnappen aan justitie, vluchtte Craxi na de operatie Schone Handen naar Tunesië waar hij in ballingschap overleed.
Giallombardo had dus zijn functie in het EU-parlement gebruikt voor contracten met “commissies”. Panzeri heeft blijkbaar hetzelfde gedaan vanuit zijn activiteiten rond mensenrechten.
Via het parlement had hij nauwe banden met PS-Europarlementslid Marc Tarabella en met Marie Arena. Ook nadat hij geen parlementslid meer was, bleef hij er rondhangen met zijn ngo ‘Fight Impunity’. What’s in a name…Panzeri is sinds 2017 lid van de politieke beweging ‘Articolo Uno’ die verwijst naar artikel 1 van de Italiaanse grondwet (“Italië is een democratische republiek”), een afscheuring van de centrumlinkse PD met o.a. ex-premier Massimo D’Alema.
Is er ook een syndicaal luik aan de affaires? Panzeri was in Milaan lang actief in de linkse vakbond CGIL. Maar ook tegen Luca Visentini loopt een onderzoek. Die is pas vorige maand gekozen tot secretaris-generaal van het Internationaal Vakverbond. Visentini komt uit de kleinere sociaaldemocratische vakbond UIL, in de Koude Oorlog opgericht met steun van de CIA als tegengewicht voor de communistische CGIL. Visentini had het recent over de evolutie van Qatar inzake sociale rechten als “een succes story”.
Agusta België
In België was de Agusta-affaire een uitloper van het onderzoek van Véronique Ancia naar de moord in augustus 1991 op PS-leider André Cools. Deze onderzoeksrechter kwam erop uit dat Cools gedreigd had een en ander te onthullen over de aankoop van de Agusta-helikopters.
Het schandaal rond het smeergeld voor Agusta leidde tot een crisis bij zowel de Franstalige als de Vlaamse socialisten. Twee Waalse ministers, Guy Spitaels en Guy Mathot, moesten ontslag nemen. Huidig minister Frank Vandenbroucke ging de geschiedenis in met zijn advies het gevonden geld te verbranden. Hij moest in maart 1994 aftreden als minister van Buitenlandse Zaken. Willy Claes, lang de grote leider van de SP, zag zijn carrière als secretaris-generaal van de Navo afgebroken: in oktober 1995 trad hij oneervol af.
De betrokken politici werden door het Hof van Cassatie schuldig bevonden en veroordeeld tot voorwaardelijke straffen. De Agusta-helikopters zijn in gebruik genomen.
