INTERNATIONALE POLITIEK

Platformbedrijven: Reguleren of Boycotten?

Image

Amazon! Bij die misdadigers koop ik nooit iets!’ of ‘AirBnB, ze maken onze steden kapot!’ ‘Wat!? Gebruik jij soms Uber!’ Ja, ik gebruik soms Uber. Omdat het een beter taxisysteem is dan wat wij in onze steden moeten dulden, omdat ik dan weet met welke chauffeur en met welke auto ik reis en zelfs de prijs van tevoren ken. Hoe vaak is het me gebeurd in Gent Sint-Pieters aan te komen, met een trein van rond middernacht. De laatste tram is dan weg, en geen taxi te bespeuren. Hoe geraak je dan thuis? Of, erger nog, in Brussel waar taxichauffeurs je geregeld weigeren omdat de rit volgens hen te kort is! Ga eens in het donker aan Brussel Zuid staan, het duurt geen kwartier of er staat een huilende vrouw die naar haar hotel aan de overkomt moet maar dat niet durft in het donker. Voor een taxi is het vijf minuten, maar dat vinden ze te min.

Ik bedoel maar, het is natuurlijk geen wonder dat Uber goed boert in onze steden. Er is vraag naar een soepel en betaalbaar taxisysteem, zoals er vraag is naar produkten van Amazon, kamers van AirBnB en hotels van Booking.

Al deze diensten beantwoorden een vraag die zeer reëel is bij consumenten, wereldwijd. Vandaar hun succes. Helaas, ze vegen de vloer aan met arbeidsrechten. En ja, er zijn jonge mensen die dat niet erg vinden, die graag af en toe een uurtje of twee werken. Maar dat betekent niet dat ze geen sociale of economische rechten nodig hebben, dat ze geen verzekering nodig hebben, dat ze niet deftig moeten betaald worden, dat ze hun orders van een algoritme moeten krijgen, dat ze geen pensioenrechten moeten opbouwen.

Sommige steden hebben dit begrepen en hebben zelf, zoals Barcelona, een nóg beter taxisysteem uitgebouwd waar mensen die niet volledig in dienst zijn wel genieten van de sociale zekerheid en van het arbeidsrecht. Want zo kan het ook.

Reguleren

In veel landen van West-Europa denken progressieven nog vaak al die platforms te moeten boycotten. Het is onbegonnen werk, want veel mensen laten zich toch verleiden tot de vaak lagere prijzen en het gemak van een aankoop achter het scherm of het rustig zoeken naar een leuk hotel op de vakantiebestemming.

Er is dus maar één alternatief: sociale strijd en regulering. Zo ging het vroeger, en zo gaat het nu. En daar kunnen burgers en die chauffeurs of koeriers ook zelf hun steentje toe bijdragen, door het vormen van cooperaties bijvoorbeeld.

In Brussel heeft een rechtbank onlangs beslist dat Deliveroo koeriers wel degelijk zelfstandigen zijn en geen aanspraak kunnen maken op de rechten van een bediendencontract.

Die overwinning van het bedrijf zou wel eens van korte duur kunnen zijn. In andere landen zoals het V.K., Frankrijk en Nederland oordeelden rechtbanken in het voordeel van de werkers. Spanje heeft de sector al wettelijk gereguleerd.

De Europese Commissie heeft nu een voorstel ingediend om de sector grondig te hervormen en te reguleren. De meer dan vijf miljoen werkers van de sectors zullen, als dit voorstel wordt goedgekeurd, geen zelfstandigen meer zijn maar wel degelijk in loondienst. Er zullen dus ook sociale bijdragen moeten betaald worden. De Commissie heeft de voorwaarden nauwkeurig uitgestippeld om het systeem te laten werken. Voor landen zoals Scandinavie, waar dergelijke regels niet wettelijk worden uitgevaardigd maar het resultaat van collectieve onderhandelingen zijn, is een specifieke regulering opgenomen.

Het Europees Parlement keurde al eerder een rapport goed met een vraag om een Europese richtlijn.

Het spreekt voor zich dat de werkgevers nu al in het verzet gaan. Het voorstel moet nog een lange weg door de instellingen gaan, o.m. door de Raad van Ministers waar de nationale regeringen een bepalende stem hebben. Het staat in de sterren geschreven dat de lobbies hier het hardst gaan schreeuwen en dat eventuele beperkingen op het voorstel vanuit deze hoek zullen komen.

Toch is deze weg de enige die heil biedt. Té veel werkgevers willen af van sociale wetgeving en dragen bij tot de precarisering van arbeid. Té veel mensen werken in onwaardige omstandigheden en vervallen onvermijdelijk in de armoede. En dan gaan regeringen beweren dat ze de armoede willen bestrijden en zijn er Gutmenschen die denken dat ze warme kleren moeten inzamelen.

Het is een erg vicieuze cirkel die dringend moet worden stopgezet. We leven in de 21ste eeuw en het is gewoon onaanvaardbaar dat de arbeidsomstandigheden meer en meer afglijden naar wat in de 19de eeuw bestond. Het vraagt veel werk van de vakbonden, maar ze zijn de enigen die met actie en tegenactie de nefaste evolutie kunnen keren.

Een pijler met sociale rechten

Het is bijzonder positief dat de Europese Commissie is begonnen met wetgeving om de Europese Pijler voor sociale rechten concreet te maken. Het is een initiatief dat in 2017 door de Commissie, de Raad en het Europees Parlement is goedgekeurd en waarvoor nadien een actieplan is opgesteld. Een voorstel dat momenteel ook in bespreking is gaat over de invoering van minimumlonen in de Europese Unie.

Zoals alle Europese initiatieven is ook deze Europese Pijler vatbaar voor kritiek, maar hij is er tenminste en kan de Europese instellingen weer op het sociale spoor zetten.

Daar mag nooit bij vergeten worden dat de Europese Commissie enkel kan doen wat ze mag doen van de Lidstaten, dit is, de nationale regeringen. Het is niet de Commissie die een goede regulering voor het migratiebeleid of voor het laten vallen van de patenten op de Covid-vaccins in de weg staat. Het is zeer pijnlijk te zien dat sommigen nog steeds denken dat de nationale regeringen boven alle kritiek staan en de Commissie voortdurend met de vinger moet worden gewezen. Het is omgekeerd, wat sommige partijen hierover ook zeggen om het publiek bewust te misleiden.

Indien het voorstel voor de platformbedrijven zijn weg door de instellingen vlot kan doorlopen, zal dit een geweldige overwinning zijn voor de arbeidersbeweging. Hopelijk kan op die manier ook weer wat vertrouwen groeien in het Europese beleid dat vandaag meer dan ooit wordt bedreigd.

De sociaal-democratie heeft zelf mee schuld aan de gebrekkige sociale dimensie. De oude vraag naar een Europees gegarandeerd minimuminkomen heeft men laten vallen, zodat er nu weer allerhande onhaalbare eisen voor een ‘basisinkomen’ de ronde doen. Radikaal links heeft het eerst niet zo goed begrepen, alles wat Europees is, slecht is, en vermijdt het gezichtsverlies nu door onjuiste informatie te verspreiden.

Het kan beter.

Ondertussen reis ik verder met Über en hoop ik binnenkort een chauffeur in loondienst te hebben.

Relevant

De nieuwe EU-lijst van belastingparadijzen: een maat voor niets

Recent hebben de Europese ministers van Financiën de Europese lijst van belastingparadijzen herzien. Ze voegen Antigua, Barbuda, Belize en de Seychellen aan de zwarte lijst toe en schrapten de…

Gaza: de ondergang van het internationaal rechtssysteem?

Zijn we getuige van een trieste primeur in de geschiedenis en de definitieve teloorgang van het internationaal rechtssysteem? Voor de ogen van de camera’s rollen de beelden van oorlogsmisdaden…

De dwaalsporen van de Europese Unie

Dat de oorlog in Oekraïne ook een geopolitiek mijnenveld is geworden, wie kan het nog ontkennen? Naar wat voor wereld zijn we nu op weg? Hoe kunnen de risico’s…

Laatste bijdrages

De dodelijke milieutol van superjachten en privéjets

De koolstofvoetafdruk van een superrijke Europeaan, opgebouwd na bijna een week gebruik te hebben gemaakt van superjachten en privévliegtuigen, komt overeen met de levenslange koolstofvoetafdruk van iemand in de…

Georgische oppositie dagelijks de straat op

Maia Sandu herkozen in Moldavië Duizenden Georgiërs gingen maandag opnieuw de straat op in Tbilisi om de pro-Russische verkiezingsuitslag aan te vechten. De oppositie roept op tot dagelijkse protesten…

Democratisch gehalte VS: een onvoldoende

De kiezers van 43 lidstaten van de VS en die van Washington DC hebben veel minder gemerkt van de campagne voor de presidentsverkiezingen, dan die van de 7 “swing…

Historische atlas Rusland

You May Also Like

×