Op 6 juni werd de radikaal linkse Pedro Castillo verkozen tot Peru’s nieuwe President. Het duurde tot 20 juli vooraleer hij ook officieel tot President was uitgeroepen en op 28 juli 2021, de dag dat Peru zijn 200 jaar onafhankelijkheid vierde, kon hij uiteindelijk de eed afleggen (zie hier en hier en hier).
Dit lange proces had slechts één oorzaak: de tegenstreefster in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen was Keiko Fujimori die bij hoog en bij laag volhield dat er fraude in het spel was. Ze vroeg honderden hertellingen maar op geen enkel moment werd enig bewijs van fraude gevonden. Pedro Castillo was President.
Hiermee is echter in geen enkel geval gezegd dat sindsdien het pad voor de machtsuitoefening is geëffend. Eén maand later stapelen de hinderpalen zich op, niet enkel door Keiko en haar partij, maar door de hele oppositie. De partij van de President, Peru Libre, heeft niet meer dan 37 van de 130 zetels in het Parlement.
Hinderpalen
Daar begonnen de problemen dan ook. Normaal gaat het voorzitterschap van het Parlement naar de partij van de President, maar om problemen te vermijden had Pedro Castillo dat voorzitterschap afgestaan aan een bondgenoot en een gemengd bureau voorgesteld. Het was niet genoeg. De oppositie verkoos een bureau waarin voor Peru Libre geen enkele plaats is weggelegd. De voorzitster is nu María del Carmen Alva van Acción Popular, een rechtse partij. Of met andere woorden, hoe oefen je de macht uit als je niets te zeggen hebt over de wetgevende instantie?
In het verkiezingsprogramma van Pedro Castillo werd een nieuwe grondwet aangekondigd, ter vervanging van de neoliberale tekst van 1993. Hiervoor moet artikel 206 van de huidige grondwet wel worden gewijzigd, via een referendum en het ziet er niet naar uit dat het huidige Parlement er zijn toestemming zal voor geven.
Het volgend probleem is de samenstelling van de nieuwe regering. Eerste Minister werd Guido Bellido van Peru Libre en dat kan niet door de beugel voor de oppositie. Er werd al klacht tegen hem ingediend wegens witwassen van geld.
De Minister van Buitenlandse Zaken werd na minder dan een maand verplicht zijn ontslag in te dienen. De 85-jarige Hector Béjar, eveneens van Perú Libre, was een oud guerrillero die de Cubaanse revolutie heeft meegemaakt en enkele jaren geleden wees op de rol van de Peruviaanse oorlogsmarine in het ontstaan van Sendero Luminoso. Hij is een oud-medewerker van President Velasco Alvarado, een linkse militair. Ook dat kan niet door de beugel en de man moest opstappen. De nieuwe minister van Buitenlandse zaken is nu Oscar Maúrtuo, een vroegere medewerker van President Alejandro Toledo en een carrièrediplomaat.
Het land bevindt zich in een permanente crisissituatie en elk week-end worden er betogingen tegen de nieuwe regering georganiseerd.
Pedro Castillo toont zijn goede wil door de Voorzitter van de Centrale Bank, Julio Velarde, in zijn functie te bevestigen en een sociaal-democraat op het departement Economie en Financiën te benoemen. Maar het volstaat niet om het verzet te breken en de val van de munt tegen te gaan.
De plannen zijn nochtans mooi en zeer bescheiden. Er wordt niet genationaliseerd, maar de Minister van Economie en Financiën zegt wel dat de mijnbouw meer moet opleveren voor de ontwikkeling van het land. Het kan niet dat de multinationals met alle rijkdom van Peru gaan lopen. Wie kan daar tegen zijn? De Staat moet meer kunnen participeren in strategische sectoren, aldus de Eerste Minister. Jazeker. Maar de elites zijn bang hun privileges te verliezen.
In zijn eerste speech als President sprak Castillo zeer verzoenende taal. Hij wil urgent de onderwijssector ontwikkelen en aandacht besteden aan al diegenen die eeuwenlang verwaarloosd werden. Hij pleit voor een dialoog met alle partijen én met de investeerders. Hij sprak over de oprichting van een Agrobank om de landbouw nieuw leven in te blazen. Hij gaat niet wonen en werken in de mooie Casa de Pizarro maar wil daar een Ministerie van Culturen, meervoud, in onder brengen. Bovendien wil Castillo zijn land ook uit de Groep van Lima terug trekken die werd opgericht om druk uit te oefenen op het regime In Venezuela.
Het enige antwoord er op is ‘de muur van betwisting’ die Keiko Fujimori wil optrekken. Castillo heeft de top van het leger vervangen, maar men verdenkt hem ervan een parallelle structuur te willen opzetten, op basis van de ‘rondas campesinas’, de zelf-georganiseerde burgerwachten die in Peru goed functioneren.
Het is duidelijk dat de oppositie er alles aan zal doen om een efficiënte regering van de linkse President onmogelijk te maken. Geen enkele toegeving zal genoeg zijn om de kalmte te bewaren. Er rest dan maar één enkel antwoord: de straat. Het is hoog tijd dat de kiezers van Pedro Castillo de straat op gaan om hun steun aan de President te betuigen. Alleen zal de regering er niet in slagen het roer om te gooien. De dekolonisering staat in Peru blijkbaar nog niet op de agenda.
Te volgen.