Paraguay … wie weet het liggen op de kaart? Wie kent het land? Het komt zo zelden in het nieuws dat een heel kleine beetje uitleg wellicht niets is misplaatst.
Drie feiten kunnen bekend zijn.
Eén, we kennen Paraguay wellicht wegens die dictator, Alfredo Stroessner, die van 1954 tot 1989 aan de macht was, met harde hand. Lees er de prachtige romans van Augusto Roa Bastos op na. De naam klinkt Duits, hij was ook Duits en Paraguay was niet toevallig een toevluchtsoord voor wie na de tweede wereldoorlog een ander klimaat opzocht.
Twee, wie reist kent Paraguay van zijn vroegere luchtvaartmaatschappij, de enige die rechtstreeks vanuit Brussel tegen erg goedkope tarieven naar Asunción vloog. Daar kon je dan een paar uur wachten in de luchthaven, een lederen tasje kopen, en verder vliegen naar je bestemming in Zuid-Amerika. Die merkelijk goedkope prijzen kwamen er, zo werd gezegd, omdat de maatschappij zich rijk vloog door drugs te transporteren naar Europa.
En drie, progressieven zullen Paraguay kennen omdat er, heel eventjes, van 2008 tot 2012 een linkse President aan de macht was, Fernando Lugo, met een parlementaire staatsgreep aan de kant gezet. Sindsdien regeert rechts gewoon verder. En ook de komende vijf jaar zal dat zo blijven.
Verkiezingen
Zondag 30 april waren er presidentiële en parlementsverkiezingen. Er waren in totaal dertien kandidaten, met slechts twee of drie die echt meetelden.
Er ging dit keer heel wat aandacht naar de kandidaat van de Radikaal Liberale Partij, Efraín Alegre, kandidaat van een nationale coalitie van 14 partijen. Het is een progressief die voor de derde keer meedong. In 2013 haalde hij 37 % van de stemmen, in 2018 43 %.
Dat hij dit keer wel eens meer stemmen kon halen, kwam door de moeilijkheden van de kandidaat van de rechtse Colorado Partij, Santiago Peña. Hij komt van het IMF en was minister van Financiën. Maar hij was ook de kandidaat van een vorig President Horacio Cartes (2013-2018) en die is in ongenade gevallen bij de V.S. Hij werd openlijk beschuldigd van corruptie die de democratie zou ondermijnen, van internationale criminaliteit en medewerking met terroristische organisaties.
En het klopt dat onder zijn bewind een sterke groep, ‘Grupo Cartes’, is ontstaan van zo’n 70 bedrijven, waaronder een twaalftal mediabedrijven, die zich o.m. bezig hielden met sluikhandel van tabak en met import uit buurlanden van ‘pasta base’ en uitvoer van die verwerkte drugs naar Europa, o.m. via de haven van Antwerpen.
In januari 2023 vaardigde de V.S. sancties uit en in maart daarop ontbond Cartes zijn concern en stapte er zelf uit. De Colorado-partij raakte verdeeld door de hele zaak. Vandaar dat de peilingen een nek-aan-nek race voorspelden tussen de twee kandidaten.
Het liep anders uit. Santiago Peña haalde 42 % van de stemmen, Efraín Alegre slechts 27,5 %. Een derde rechtse kandidaat ging lopen met 22 %. Het zijn nog geen echt definitieve resultaten, maar er is in Paraguay slechts één stemronde die de overwinning geeft aan wie het meest stemmen haalt.
Geen verandering
Echte verandering moet dus niet worden verwacht. De V.S. mag dan één partij met één of twee voormannen met de vinger wijzen, ze willen toch vooral hun invloed bewaren. De democratische opening die ze in de jaren ’80 en ‘90 van vorige eeuw maakten, gaat nu weer dicht. Men vermoedt dat veel stemmen gewoon zijn gekocht, wat in een arm land niet zo moeilijk is.
Santiago Peña zal Taiwan blijven erkennen en de V.S. blijvend toegang verlenen tot zijn grondgebied, ‘in de strijd tegen drugs en tegen terrorisme’. Wie de kaart bekijkt ziet meteen waarom Paraguay zo belangrijk is: centraal gelegen in Zuid-Amerika, vlakbij het Amazonewoud en de ‘lithium-driehoek’, met een immens landbouwareaal voor transgene soya. De V.S. zit er nog steeds op rozen.
Het is geweten dat Ciudad del Este, de tweede grootste stad van het land in het grensgebied van Brazilië en Argentinië, een broeinest is van alle handel en wandel die het daglicht niet mogen zien. Hezbollah is er sterk vertegenwoordigd.
Ooit was Paraguay één van de rijkste en modernste landen van Zuid-Amerika. Het was zo sterk dat de buurlanden het niet langer konden aanzien en het met de hulp van het V.K. militair van de kaart veegden. De ‘Chaco’ oorlog was één van de wreedste uit de geschiedenis, een meerderheid van de mannelijke bevolking werd uitgeroeid. Paraguay is het nooit te boven gekomen. Wie nog een voorbeeld wil van ‘post- en neokolonialisme’ of van ‘strijd voor de democratie’ kan hier een leuke studie over maken.
