Palestijnse verzetsstrijders? Het zijn “menselijke dieren”, “onmensen”, terroristen – waartegen Israël niet anders kan dan zich verdedigen… Een uittreksel uit mijn boek ‘Wie is bang voor moslims?’ (2004), dat die mythe deconstrueert (referenties staan in het boek):
Het militariseren van het verzet tegen het zionisme kunnen we enkel begrijpen als we het fenomeen in zijn historische context bekijken. Met uitzondering van een reeks terroristische acties van Palestijnse groepen die vooral in de eerste helft van de jaren zeventig dood en vernieling zaaiden, lieten tot in 1991 de methoden van het IRA, de ETA, Action Directe en de Rode Brigades de overzijde van de Middellandse Zee grotendeels onberoerd. Blinde terreur was in de Arabische wereld de uitzondering.
Zionistische terreur
Het zijn zionistische milities die in Palestina grootschalige terreur tegen burgers hebben geïntroduceerd om het land te veroveren en honderdduizenden Palestijnen uit te drijven. Ariel Sharon zelf leidde in de jaren vijftig Eenheid 101, een militie die met goedkeuring van de hoogste autoriteiten Arabieren terroriseerde. Twee operaties zijn goed gedocumenteerd in VN-documenten. In augustus 1953 vermoordde Eenheid 101 tientallen Palestijnse burgers in het vluchtelingenkamp El Bureij, ten zuiden van Gaza. Granaten werden in de huisjes gegooid; wie vluchtte, werd neergemaaid. Twee maanden later viel de militie het Jordaanse dorp Qibya aan. Volgens de Israëlische historicus Avi Shlaim vernietigde ze in één nacht 54 woningen en doodde ze 69 burgers, onder wie meer dan de helft vrouwen en kinderen.
Terreur is een strategische optie van Tel Aviv. Bij de invasie van Libanon (1978) werd volgens de toenmalige stafchef van het Israëlische leger ‘de burgerbevolking bewust geviseerd (…). Het leger heeft nooit een onderscheid gemaakt tussen burgerlijke [en militaire] doelwitten.’ Een kwart miljoen Arabieren werd toen uit Zuid-Libanon verdreven. De Israëlische ‘duif’ Abba Eban legde het doel uit: de Palestijnse vluchtelingen verder van Israël wegduwen en hun relaties met de lokale bevolking verstoren. In Libanon zette Tel Aviv voor zijn staatsterreur ook onderaannemers aan het werk. Er was natuurlijk het bloedbad in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Chatila (1982), maar ook (en minder bekend) de massamoord op duizenden PLO-strijders en burgers in het Palestijnse kamp Tel al Zaatar (1976), uitgevoerd door Libanees-christelijke milities, uitgerust met Israëlische wapens en tanks.
Kolonisten
De Palestijnen hebben geleerd dat toegevingen en geweldloosheid tot nog meer arrogantie en onverzettelijkheid bij de Israëli’s leiden. In weerwil van VN-beslissingen gaat het koloniseren van ‘de betwiste gebieden’ immers gewoon door; in perioden van ‘vrede’ zelfs nog meer dan in tijden van oorlog. Tijdens de zeven ‘vreedzame’ Oslo-jaren (1993-2000) zijn op Palestijnse grond 23.000 illegale huizen voor joodse kolonisten gebouwd, bijna evenveel als in de voorgaande 26 jaar! Vandaag leven er 500.000 joden in de illegale nederzettingen in Gaza, de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem. Ongeveer 20 percent van Gaza wordt bezet door enkele duizenden kolonisten, op de overige 80 percent zitten 1,4 miljoen Palestijnen opeengepakt, onder wie 800.000 vluchtelingen.
De inplanting van de kolonies en de verbindingswegen (‘enkel voor kolonisten’) is zorgvuldig uitgekozen, opdat ze fungeren als verdeel- en overheersingsinstrument. Zo heeft de kolonie Netzarim maar één bedoeling: de Gazastrook opbreken in twee niet-levensvatbare delen. Ten oosten van Jeruzalem, tegen Jericho, ligt een kolonie die de West Bank in tweeën snijdt. In de bezette gebieden is een apartheidsregime ingesteld: voor de settlers gelden de Israëlische wetten, voor de Palestijnen de meer dan 1300 Israëlische militaire verordeningen. De kolonisten, 10 percent van de bevolking in de bezette gebieden, beschikken over 40 percent van het water, terwijl de Palestijnen, voor hun landbouw afhankelijk van irrigatie, slechts 60 percent van het water krijgen. Sinds het begin van de bezetting in 1967 zijn 11.000 Palestijnse woningen verwoest. Tijdens de Oslojaren verminderde het BNP per hoofd van de bevolking met 36 percent. Dat, en niet ‘een cultuur van de dood’, doet het Palestijnse volk de vlag van de opstand hijsen.
De Palestijnen grepen pas naar vuurwapens en springstof nadat het vreedzame verzet van de eerste intifada in bloed was gesmoord. Toen werden stenengooiende Palestijnse jongeren als honden neergeschoten. Wie herinnert zich niet de videobeelden waarop Israëlische soldaten met stenen de botten van Palestijnse jongeren breken? Sinds het begin van de eerste intifada, in 1987, tot de ondertekening van de Oslo-akkoorden in 1993, vielen er honderd Israëlische slachtoffers tegenover 1160 Palestijnse doden, of een verhouding van één tegen meer dan elf. Het zijn deze moordende acties van Israël die het Palestijnse verzet naar wapens en explosievengordels deed grijpen.
De allesoverheersende rol van ‘menselijke bommen’ werd pas een feit tijdens de eerste weken van de tweede intifada (2000), toen het Israëlische leger ongemeen moorddadig te werk ging. Tijdens de eerste zes dagen van de opstand vielen er 64 Palestijnse doden en 2300 gewonden, tegenover negen Israëlische doden. Let op het hoge aantal gewonden: Israëlische scherpschutters erkennen off the record dat hun taak erin bestond de knieën van de ‘leiders’ kapot te schieten. Uit een militair rapport blijkt dat tijdens de eerste drie weken van de tweede intifada – nog voor de golf van aanslagen goed op gang kwam – het Israëlische leger een miljoen kogels heeft afgevuurd. De conclusie is onontkoombaar: Tel Aviv heeft de Palestijnen de militarisering van de intifada opgedrongen.
(…) Een genuanceerd oordeel over het Palestijnse verzet moet uitgaan van de erkenning dat de Palestijnen het absolute recht hebben om de wapens op te nemen tegen de bezetter. Intussen leert de geschiedenis dat niet het Palestijnse terrorisme een vreedzame en rechtvaardige oplossing in de weg staat: tot begin jaren negentig was er geen sprake van Palestijnse zelfmoordaanslagen, maar dat belette Tel Aviv niet om drie vierde van het grondgebied van Palestina in te palmen en de rest te koloniseren. Israël volgt een ijzeren logica. Als de Palestijnen verzet plegen, verwijst Israël naar dat verzet om een dialoog af te wijzen en de Palestijnse samenleving verder uiteen te scheuren. En als de Palestijnen zich niet verzetten, is er geen hinderpaal om ijverig verder te werken aan de zionistische droom van Groot-Israël, van de Middellandse Zee tot de Jordaan.
Ongelijke keuze
Het is ook te gemakzuchtig om zelfmoordaanslagen en de moordpartijen van het Israëlische leger op gelijke morele voet te plaatsen. De keuzevrijheid van Palestijnen en Israëli’s is niet gelijk. Palestijnen kiezen niet voor terreuraanslagen zoals Sharon voor de militaire verplettering van de bezette gebieden kiest. De Amerikaans-Palestijnse professor Edward Said hamerde er voortdurend op dat Arafat nalaat te doen wat de leiding van een bevrijdingsbeweging zou moeten doen: een perspectief en een strategie aanreiken, de bevolking mobiliseren voor massaal vreedzaam verzet en acties van burgerlijke ongehoorzaamheid, en in het buitenland campagne voeren en er allianties smeden, zoals het ANC deed om het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime ten val te brengen.
De afwezigheid van een echte politieke leiding, de passiviteit van de Arabische regimes, het gewelddadige bezettingsregime en de internationale steun voor de agressor duwen de Palestijnen naar militaire acties die niet zijn ingepast in een brede politieke strategie, gericht op de verandering van de krachtsverhoudingen in Palestina en daarbuiten. Ook op militair vlak is de ruimte beperkt: stenen en handwapens zijn geen partij voor tanks, Apaches en F-16’s.
Enkel als men een abstracte morele maatstaf hanteert, kan men een gelijkheidsteken plaatsen tussen een zelfmoordactivist en Ariel Sharon die in de zomer van 2002 de Israëlische luchtmacht het bevel gaf een bom te gooien op de woning van een Palestijnse leider in Gaza, en nadien de piloot feliciteerde voor de operatie waarbij het doelwit en veertien andere burgers, onder wie negen kinderen, omkwamen. De cijfers over de tweede intifada liegen niet. Het Israëlische geweld maakt drie keer meer slachtoffers dan het Palestijnse. En 19,7 percent van de gedode Palestijnen zijn minderjarig, tegenover 12,1 percent van de gedode Israëli’s. Als de moord op minderjarigen een maatstaf is voor het moreel verwerpelijke karakter van oorlogsdaden, dan zijn de in de media met veel mededogen omgeven ‘represailles’ en ‘liquidaties’ van de Israëli’s verwerpelijker dan de in dezelfde media unaniem veroordeelde Palestijnse zelfmoordacties.
Moordpartijen
Israël vermoordt op cruciale ogenblikken Palestijnse leiders om eenzijdige bestanden van het Palestijnse verzet te breken, de tegenstellingen aan te wakkeren en verzet uit te lokken, wat dan een pretext vormt om terug te slaan en de politicide verder te zetten. Een voorbeeldje uit een lange reeks. Begin 1996 circuleerden er berichten dat Yehiah Ayyash, hoofd van de militaire vleugel van Hamas in Gaza, zich aan de Palestijnse autoriteiten wou overgeven. Een Palestijnse generaal stelde een televisieploeg van France 2 zelfs voor om de overgave te filmen.
De Israëlische premier Shimon Peres was op de hoogte van deze berichten, maar zette toch het licht op groen voor een liquidatie. Hij wist drommels goed welke gevolgen de moord zou hebben. In die periode zouden immers verkiezingen plaatsvinden in de bezette gebieden en de PLO smeekte Hamas om geen stokken in de wielen te steken. De moord op Ayyash was een provocatie die niet onbeantwoord bleef: al de avond na zijn begrafenis verschenen op de muren van Gaza graffititekeningen van exploderende Israëlische autobussen.
Tel Aviv creëert niet alleen de voedingsbodem voor de aanslagen, maar verwerpt tevens alternatieven. Een topman van Hamas stelde begin 2003 voor te stoppen met aanvallen op Israëlische burgers, zonder onderscheid van geografische grenzen, als Israël stopt met ‘het aanvallen, doden en arresteren van Palestijnse burgers en het afgrendelen van hun steden en dorpen.’ Medio 2003 deed Hamas een heus vredesvoorstel: ‘Als Israël zich terugtrekt uit alle gebieden die het in 1967 heeft veroverd, alle kolonies ontmantelt en een onafhankelijke Palestijnse staat aanvaardt, dan komt er een einde aan de strijd in de vorm van een langetermijnbestand.’ Maar Israël weigert elk bestand, want dat staat de uitbouw van Groot-Israël in de weg.
