In Den Haag begonnen op maandag 23 februari de hoorzittingen van het Internationaal Gerechtshof over “de muur”. De regering van generaal Ariel Sharon boycot de zittingen van dit wereldgerecht en bouwt inmiddels onverdroten verder aan wat in de Israëlische newspeak nog steeds het “afscheidingshek” of “verdedigingsbarrière” heet.
Sharon en de zijnen erkennen de bevoegdheid van het Internationaal Gerechtshof niet, maar stuurden wel hun sympathisanten op pad om in Den Haag te betogen. Ook de Palestijnen en de Europese solidariteitsbeweging met het Palestijnse volk waren in Den Haag present. En dat leverde voor de dienstdoende correspondenten van de Vlaamse en Nederlandse televisie weer een moeilijke oefening in “objectiviteit” op. De Nederlandse televisie NOS had de goede formule bedacht om Palestijnen en Israëli’s “op voet van gelijkheid” en “zonder vooringenomenheid” aan het woord te laten. Er volgde een rechtstreeks interview met voormalig Likoedpremier Benyamin Nethanyahu (op dit ogenblik minister van Financiën in het kabinet Sharon).
Hij mocht zonder enig wederwoord van zijn interviewer de ene fabel na de andere leugen verkondigen. Nethanyahu, een Israëlische baron von Münchhausen met zwaar yankee-accent, kreeg het in enkele minuten klaar om te beweren dat Israël de muur bouwt omdat de Palestijnen (Yasser Arafat op kop) alle joden “de zee willen indrijven”. Voor de muur is nauwelijks 5% van het Palestijns grondgebied onteigend, beweerde Nethanyahu. Terwijl het in de feiten meer dan 45% zal zijn. Israël wil vrede, maar heeft geen Palestijnse gesprekspartner, zei de voormalige premier ook nog. En hij sneerde duchtig naar de Verenigde Naties, “waar je zelfs een resolutie zou kunnen laten goed keuren, waarin beweerd wordt dat de aarde plat is”. Israël is zoals bekend het land dat de meeste schendingen van VN-resoluties op zijn palmares heeft. Sharon en zijn ultrarechtse regering nemen het niet dat Israël zich na een resolutie van de Verenigde Naties in Den Haag voor het Internationaal Gerechtshof moet verantwoorden.
In de NOS-studio mocht Azmi Bishara, een Palestijn die in de Israëlische Knesset zetelt, Nethanyahu van antwoord dienen. Bishara legde zeer gedecideerd de vinger op de echte wonde. “Ofwel willen de Israëli’s een zuivere joodse staat, die een mengeling blijft van de apartheid op zijn Zuid-Afrikaans en het kolonialisme, zoals de Fransen dat in Algerije bedreven. Ofwel komt er een staat, die van al zijn burgers is en die aan al zijn burgers gelijke rechten waarborgt.”
Apartheid
Voor de Palestijnen is de bouw van “de muur” nog maar eens een illustratie van het Israëlische militarisme en apartheidsdenken. Wie de Palestijnse visie over de “apartheidsmuur” beter wil leren kennen, beschikt over twee bijzonder interessante documenten. PENGON (Palestinian Environmental NGO Network), een netwerk van Palestijnse milieuorganisaties, heeft een degelijk dossier uitgegeven onder de titel “Stop the wall in Palestine. Facts, Testimonies, analysis and call for action” (1).
“Alleen al in de eerste fase van de bouw van de muur zijn ongeveer 200.000 Palestijnen gedupeerd,” zegt Jamal Juma’, de coördinator van PENGON (2). “Meer dan 11.000 mensen leven totaal geïsoleerd tussen de groene lijn en de muur. Aan de oostelijke zijde van de muur worden vijftien dorpen gedupeerd, omdat de muur tot aan hun dorpsgrenzen loopt en hun land opslokt. We noemen ze “landloze dorpen”. In het totaal betreft dat 55.000 mensen, die hun land, infrastructuur, water en hulpbronnen kwijtraken. Wanneer de muur langs de hele groene lijn wordt gebouwd, schiet het aantal mensen dat tussen de muur en de groene lijn geïsoleerd raakt omhoog naar 95.000. Dat is exclusief Jeruzalem. Omdat die stad compleet wordt afgesloten, raken nog eens 200.000 Palestijnen gescheiden van de Westelijke Jordaanoever. Wanneer de voorstellen van de kolonisten worden ingewilligd, zullen zelfs 210.000 Palestijnen geïsoleerd raken. Zij zullen zich in de steden op de Westelijke Jordaanoever proberen te vestigen, waar ze toegang hebben tot scholen en ziekenhuizen. Dat is precies wat Israël wil: de interne “transfer” van mensen naar de stedelijke bevolkingscentra, zodat de demografie in Palestina controleerbaar wordt. In het jaar 2012 zal 52% van alle bewoners Palestijns zijn in het gebied van het historische Palestina. Israël wil dat verhinderen. Daarom probeert het een systeem van geïsoleerde, controleerbare gebieden te creëren.”
Dorst naar water
“Stop the wall in Palestine” laat tientallen Palestijnen aan het woord die in de streek van Qalqiliya, Jenin, Tulkarem, Jeruzalem en Bethlehem in hun bestaan bedreigd worden door de muur. Voor de bouw van het eerste tracé van de muur in de buurt van Qalqiliya, Jenin en Tulkarem werden 14.680 dunum (3) landbouwgrond kaal geslagen (102.320 bomen gingen hiervoor tegen de vlakte). 14 kilometer landbouwwegen en 300 dunum serres gingen verloren. In deze streek werd een aantal dorpen bijzonder hard getroffen. Twee voorbeelden: In Barta’a ash Sharqiya, een dorp met 3.200 inwoners in de buurt van Jenin, werden 300 winkels, zes textielateliers, twee scholen en één gezondheidscentrum afgebroken voor de bouw van de muur. In Nazlat ‘Isa, een dorp met 2.300 inwoners in de buurt van Tulkarem werden 250 winkels, 20 ateliers en één fabriek verwoest. De Palestijnse NGO’s hebben de vernietigingen tijdens de eerste fase van de bouw van de muur netjes in statistieken vastgelegd.
De Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever in 1967 was niet in het laatst ingegeven door het nijpende waterprobleem in de staat Israël. Met de bezetting kwamen Palestijnse waterbronnen en ondergrondse watervoorraden meteen in handen van de Israëlische staatmaatschappij Mekorot. Ook de bouw van de apartheidsmuur heeft te maken met de onlesbare dorst van Israël naar steeds meer water. De Palestinian Hydrology Group onderzocht de impact van de eerste fase van de bouw van de muur op de Palestijnse waterbronnen in de regio Qalqiliya en Tulkarem. Door de aanleg van de muur verliezen de Palestijnen in beide gebieden niet minder dan 37 waterbronnen. De muur snijdt de dorpelingen en de boeren af van hun waterbronnen. Ook 12 kilometer waterleiding voor de irrigatie van landbouwgrond werd in deze streek vernietigd. 50% van de geïrrigeerde akkers ging voor de boeren verloren. In de streek van Tulkarem werd 5,4% van het bevloeide akkerland door bulldozers platgewalst voor de bouw van de muur.
“Stop the wall in Palestine” brengt met ijzingwekkende precisie de verwoestingen in kaart die de muur op de Westelijke Jordaanover aanricht. Het boek toont verder glashelder aan hoe Israël met dit militaire bouwwerk eens te meer de vloer aanveegt met alle principes van het humanitair en internationaal recht.
De muur van het racisme
PENGON, de uitgever van dit werk, heeft ook ruimte gelaten voor negen politieke analyses van Palestijnse en Israëlische auteurs. Opmerkelijk is de bijdrage van Jeff Halper van het “Israeli Committee Against House Demolitions”. Hij wijst erop dat het idee voor de bouw van deze apartheidsmuur voor het eerst op tafel kwam in oktober 2000, een maand na de start van de tweede Palestijnse Intifada. Het plan was uitgedokterd op het kabinet van de toenmalige premier Ehud Barak van de Arbeiderspartij en kreeg meteen fervente aanhangers binnen het “links-zionistische” kamp: de vredesbeweging “Peace Now” en de “linkervleugel” van de Arbeiderspartij. Uiteindelijk was het de ultrarechtse regering onder Ariel Sharon die de plannen ook daadwerkelijk begon uit te voeren. Uri Davis van de “Movement Against Israeli Apartheid in Palestine” slaat eveneens nagels met koppen als hij de muur als de Israëlische variant van apartheid bestempelt. “De muur een vorm van apartheid noemen is accuraat en correct,” stelt Uri Davis. “De muur wordt gebouwd door een regering, de regering van de staat Israël, die geleid wordt door de waarden van de apartheid, zoals afscheiding en segregatie, die we kennen onder de naam “politiek zionisme”. Deze vorm van apartheid wordt geregeld door wetten van het parlement (de Knesset) en uitgevoerd door wettelijke dwang (rechtbanken, het leger, de politie en het gevangenissysteem). Apartheid is een politiek systeem dat het racisme regelt via wetten, die door het parlement worden goegekeurd. Racisme komt helaas in alle staten voor, ook in vrijheidslievende, democratische staten in het Westen. Maar in vrijheidslievende, democratische staten hebben slachtoffers van het racisme de wettelijke mogelijkheid om bescherming te zoeken, die hen is gewaarborgd door de wet en de grondwet.” En in Israël is dat niet het geval, aldus Uri Davis.
Medische catastrofe
De muur zal ook catastrofale gevolgen hebben voor de toch al zwaar gehavende medische sector op de Westelijke Jordaanoever, zo blijkt uit een uitvoerig rapport van HDIP (Health, Development, Information and Policy Institute), een Palestijnse onderzoeksinstelling uit Ramallah (4). De muur verdeelt de Westelijke Jordaanoever in vier van elkaar gescheiden kantons. En daardoor zal de kwaliteit van de Palestijnse gezondheidszorg snel achteruitgaan.
Zieken- en gewondenvervoer zal door de bouw van de muur, nog meer dan vroeger, afhankelijk zijn van de goodwill van het Israëlische bezettingsleger. Sinds het begin van de tweede Intifada in september 2000 zijn er tientallen en tientallen ernstige incidenten geweest bij de Israëlische militaire controleposten. Palestijnse ambulances wordt door de Israëlische militairen vaak opzettelijk de doorgang geweigerd, met alle gevolgen vandien.
De toestand wordt bijzonder dramatisch voor de Palestijnen die geïsoleerd geraken tussen de groene lijn en Sharons’ muur. In de bufferzone tussen de groene lijn en de muur liggen niet minder dan 97 medische centra en eerstelijnsklinieken. De meerderheid van deze gezondheidscentra wordt door de Palestijnse overheid gerund. Daarnaast zijn er ook een reeks medische centra van niet gouvernementele organisaties. Voor de Palestijnse bevolking worden deze 97 gezondheidscentra zo goed als ontoegankelijk. De muur doet in de buurt van Jenin, Tulkarem en Qalqiliya volledig geïsoleerde enclaves ontstaan, waardoor de bevolking volledig afgesneden wordt van preventieve medische zorgen en helemaal geen toegang meer heeft tot gespecialiseerde medische diensten, zoals de behandeling van diabetes, ophtalmologie, gynaecologie, pediatrie en dermatologie.
Benieuwd of de magistraten van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag rekening zullen houden met de Palestijnse klachten…
(Uitpers, nr. 51, 5de jg., maart 2004)
Foto’s van de muur te Abu Dis: Stefaan Deconinck
- PENGON, “Stop the wall in Palestine. Facts, Testimonies, analysis and call for action”, Jeruzalem, 2003, 200 blz.
- Jamal Juma’ in een gesprek met Soera, Midden-Oosten en Noord-Afrika Tijdschrift, Amsterdam, nummer 3, 2003.
- 1 dunum is 1.000 vierkante meter.
- HDIP, Health and Segregation. The Impact of the Israeli Separation Wall on Access to Healt Care Services, Ramallah, 2004, 112 blz.
Zie www.pengon.org en www.stopthewall.org. Te bestellen bij het Vlaams Palestina Komitee, Vierwindenstraat, 60, 1080 Brussel – (02/501.67.44 – vpk@belgacom.net).