Klaas Wellinga en Francisco Lasarte, Het experiment en de revolutie, De ‘nieuwe’ Latijns-Amerikaanse roman, Uitg. Coutinho, Bussum 2007, 336 blz. ISBN 978 90 469 0027 7, prijs: 29,5 euro
Vijftig jaar na de opkomst van de grote Latino auteurs (Julio Cortázar, José Donoso, Gabriel García Márquez, Carlos Fuentes, Manuel Puig en Mario Vargas Llosa) maken Klaas Wellinga en Francisco Lazarte een balans op van het literaire experiment en politieke interesse voor de Cubaanse revolutie van de zogenaamde boomgeneratie.
De Nederlander Klaas Wellinga is al heel zijn leven met Latijns-Amerikaanse literatuur en geschiedenis bezig: als docent aan de Utrechtse universiteit en als literaire criticus voor diverse bladen waaronder De Groene Amsterdammer. Al in 1979 schreef hij voor de puntkomma-reeks Indianen, cowboys en diktators over literatuur in Latijns-Amerika. Samen met zijn collega Francisco Lasarte, ook verbonden aan het programma Latijns-Amerika Studies van de Universiteit Utrecht, schreef hij in 1996 De eeuwige ontdekking, Inleiding in de Spaans-Amerikaanse literatuur. Tien jaar later verschijnt het vervolg op deze publicatie Het experiment en de revolutie. Daarin focussen beide literatuuronderzoekers andermaal op de echte boomperiode van de Latijns-Amerikaanse, die zij situeren in de jaren zestig en zeventig van vorige eeuw. Volgens de auteurs zijn dat de grote jaren van het experiment met als hoogtepunten De dood van Artemio Cruz (1962) van de Mexicaan Carlos Fuentes, Rayuela: een hinkelspel (1963) van de Argentijn Julio Cortázar, De stad en de honden (1963) van de Peruaan Mario Vargas Llosa – nu Spanjaard – en (vooral) Honderd jaar eenzaamheid (1967) van de Colombiaan Gabriel García Márquez. Het is niet alleen de tijd van het experiment, maar ook van de revolutie. Castro is net aan de macht gekomen in Cuba en alle Latino-auteurs nemen ten aanzien van die belangrijke politieke gebeurtenis in een eerste fase overwegend pro-standpunten in.
De samenstellers hebben uit de boom-generatie uitendelijk zes auteurs uitgepikt (Julio Cortázar, de Chileen José Donoso, Gabriel García Márquez, Carlos Fuentes, de Argentijn Manuel Puig en Mario Vargas Llosa). In hun inleiding benadrukken ze dat deze opsomming niet limitatief is en dat voorlopers als de Argentijn Jorge Luis Borge, de Uruguyaan Juan Carlos Onetti en de Guatemalteek Asturias en tijdgenoten als de Mexicaan Fernando del Paso, de Paraguyaaan Augusto Roa Bastos en de Cubaan Alejo Carpentier ook aan bod hadden kunnen komen. Dat er alleen mannen worden voorgesteld en geen Isabelle Allende of andere vrouwelijke auteurs verdedigen ze vanuit vormtechnische en literaire overwegingen.
Vijftig jaar nadat de boom-auteurs begonnen te publiceren – drie ervan zijn tussen overleden en Márquez, Fuentes en Vargas Llosa zijn volgens de auteurs over hun hoogtepunt heen – kan men de balans opmaken van het fenomeen dat ervoor gezorgd heeft dat Latino auteurs in bijna alle boekenrekken van verwoede lezers aanwezig zijn.
Die balans proberen Wellinga en Lasarte met hun jongste boek op te maken. Lasarte neemt twee auteurs voor zijn rekening (Julio Cortázar en Gabriel García Márquez) en Wellinga ontfermt zich over de vier andere auteurs.
Het experiment en de revolutie is een lijvig en instructief boek geworden waarin twee specialisten ter zake hun niet geringe kennis van deze zes auteurs – hun werk, maar ook het tijdskader daar rond – etaleren. In die zin is het een absolute aanrader voor iedereen die in de literatuur van Latijns-Amerika geïnteresseerd is. Het is alleen jammer dat de twee auteurs in hun benadering niet altijd op dezelfde golflengte zaten. De langere bijdragen van Francisco Lasarte over Cortázar en Márquez – toevallig of niet misschien de twee meest interessante auteurs van het zestal – brengen meer analyse en omkadering – waardoor de relatief kortere stukken van Wellinga de indruk wekken van niet verder te willen reiken dan het presenteren van een aantal goed uitgebalanceerde boekbesprekingen met enkele koppeltekens ertussen.
(Uitpers, nr 94, 9de jg., februari 2008)
U kunt dit boek via de link hieronder rechtstreeks bestellen bij:
en wie via Uitpers bestelt, helpt Uitpers!
De link:
http://www.groenewaterman.be/anne/index.dll?webpage=index.htm&inpartcode=469541&refsource=uitpers
