Hier zie je ze bij de grens: 18 Moeder Teresa’s of nonnen van de Missionaries of Charity. Ze werden op 6 juli Nicaragua uitgezet en naar Peñas Blancas in Costa Rica gebracht. Op bevel van Daniel Ortega zélf, die in de jaren 80 notabene nog Moeder Teresa in Nicaragua ontving. Twee journalisten van het dagblad La Prensa, die de nonnen volgden om hun deportatie over de grens met Costa Rica vast te leggen, zijn aangehouden. Ze kregen van de rechter 90 dagen voorarrest opgelegd. In maart dit jaar zette de regering-Ortega nuntius Waldemar Sommertag het land al uit en in mei-juni sloten ze twee katholieke televisiekanalen. Dat schrijft Merco Press van 11 juli 2022.
Wat is er gebeurd? Deze Missionaries of Charity waren al jaren actief in Nicaragua, vooral in de stad Granada. Daar deden ze hun caritatief werk zoals onder meer onderdak verlenen aan slachtoffers van misbruik en zich inzetten voor het onderwijs. Zij beheerden ook een kinderdagverblijf en eveneens een verpleeghuis in Managua, waar ze voedsel, kleding en andere zorg verleenden aan de meest behoeftigen. Deze caritatieve werkzaamheden bleken niet langer naar de zin van de Nicaraguaanse regering, want begin juni werd hun vergunning om in het land actief te zijn plots herroepen.
De zoveelste organisatie in de rij die ineens op een zwarte lijst kwam te staan. Ooit was het anders. Het naar eigen zeggen diepgelovige duo Ortega-Murillo leunde in het begin van hun regeringsperiode sterk op conservatieve kerkelijke autoriteiten, maar dat veranderde sinds 2018, het jaar van de grote sociale protesten tegen het Ortega-regime. De spanning tussen de regering en de katholieke kerk is groot sinds geestelijken studenten die protesteerden tegen de regering onderdak verleenden tijdens de golf van anti-regeringsprotesten. Het regime zette een haatcampagne in gang tegen de meest kritische religieuze leiders, zoals Mgr. Rolando Álvarez en Mgr. Mata van Estelí, nu met emeritaat. In 2019 verliet de hulpbisschop van Managua, Silvio Báez, het land, nadat hij verschillende doodsbedreigingen had gehad. En meer recentelijk, in maart van dit jaar, heeft de regering de apostolische nuntius uitgezet. Het Vaticaan sprak toen van een “ongerechtvaardigde eenzijdige maatregel”.
Sinds 2018 zijn in Nicaragua al heel veel middenveldorganisaties gesloten wegens vermeende overtreding van de wet 1040 op het functioneren van buitenlandse organisaties. Nica Nieuws (1) schrijft daarover: ‘In navolging van Rusland introduceerde het echtpaar het fenomeen van de Buitenlandse Agent en nam het parlement op aandringen van Ortega/Murillo in het najaar van 2020 een aantal draconische wetten aan die niet alleen de (buitenlandse) geldstromen aan banden leggen, maar ook het verspreiden van fake news of het vermeend in diskrediet brengen van de Nicaraguaanse staat. Relatief recent kwam daar nog een wet op het bestuur van organisaties zonder winstoogmerk bij. Met dit arsenaal aan logisch ogende, maar uiterst controversieel in elkaar stekende wetten belaagt de regering eenieder die zich georganiseerd tegen de dictatuur verzet of de pech heeft de aandacht op zich gevestigd te krijgen. Zelfs aanhangers van de dictatuur lopen het risico dat hun organisatie buiten de wet geplaatst wordt.
Het verlies van de rechtspersoon is de opmaat naar het confisqueren van de bezittingen en het ontslag van het personeel bij de betreffende organisatie. Twee vliegen in één klap: de organisatie kan geen vuist meer maken en de werknemers zijn brodeloos en gooien wellicht het bijltje erbij neer.’ (2)
Dat betekent tevens dat al de bezittingen van deze ngo’s verbeurd verklaard worden en in handen komen van de Nicaraguaanse staat. Tussen november 2018 en februari 2022 gingen al 114 ngo’s voor de bijl, maar op 17 maart 2022 werd die lijst in twee fasen nog uitgebreid. nog uitgebreid. Het Ministerio del Gobierno maakte die dag bekend dat Clínica Verde (VS), het Fondo de Cooperación al Desarrollo (het Belgische Fonds voor Ontwikkelingssamenwerking – FOS ) het Engelse Agencia Católica para el Desarrollo Internacional en het Duitse Servicio Cristiano Internacional por la Paz geschrapt werden. Onder degenen die zijn gesloten, is de beroemde Nicaraguaanse taalacademie en een medische liefdadigheidsinstelling die operaties biedt aan kinderen met een gespleten gehemelte. In totaal zijn er nu 841 ngo’s gesloten en de Nicaraguaanse dictatuur gaat maar door met haar niets ontziende en heftige schoonmaakactie (Operación Limpieza) van niet gouvernementele organisaties onder het mom dat ze hun administratie niet op orde hebben, geen duidelijkheid verschaffen over buitenlandse donaties.
Na de fake verkiezingen van november 2021 zit het Ortega-Murillo regime meer dan ooit stevig in het autoritaire zadel. Maar dat is blijkbaar nog niet voldoende. In het kader van de gemeenteraadsverkiezingen van november 2022, heeft de politie van Ortega vorige week in het noorden van het land vier burgemeesters van de oppositiepartij Cuidadanos por la Libertad (burgers voor de vrijheid) uit hun functie gezet. Het FSLN, dat mede via schijnverkiezingen als 135 van de 153 gemeenten onder haar hoede heeft, is vastbesloten om de 18 dissidente gemeentes over te nemen en dit proces via schijnverkiezingen te legitimeren.
Internationale commissie
Al meer dan 100.000 Nicaraguanen hebben intussen het land verlaten, van wie de meeste naar het buurland Costa Rica. In de hoofdstad San José is er een wijk die nu al little Managua wordt genoemd. Aan de Costaricaanse grens bij Peñas Blancas is het dezer dagen dan ook erg druk. Niet alleen door het uitzetten van de Missionaries of Charity. In dezelfde periode probeerde een internationale commissie van linkse parlementariërs, sociale activisten en verdedigers van de mensenrechten uit Argentinië, Costa Rica, Mexico, Brazilië, Dominicaanse Republiek en Panama Nicaragua binnen te geraken. Deze commissie wilde naar Nicaragua komen om de meer dan 180 politieke gevangenen te bezoeken en onderzoek te doen naar hun detentieomstandigheden. Toen ze geen reactie ontvingen op hun visumaanvragen, deden de delegatieleden een poging om bij Peñas Blancas de grens van Costa Rica naar Nicaragua over te steken. Daar werden zij onder groot militair machtsvertoon de toegang tot het land ontzegd. Liefst 300 militairen waren daarvoor opgetrommeld. De leden van de internationale delegatie hebben aangekondigd in hun landen van herkomst actie te blijven voeren tegen de dictatuur van Ortega-Murillo. Het wekelijkse internettelevisiejournaal Esta Noche organiseerde een gesprek met twee Argentijnse leden van de commissie. De redactie van Confidencial, een Nicaraguaans nieuwsmedium dat verboden is en nu vanuit Costa Rica moet opereren, berichtte hierover: “Vanuit economisch of politiek oogpunt, hoe je het ook wendt of keert, heeft het Ortega-regime niets te maken met socialisme, met links of met een anti-imperialistisch model. Het is belangrijk om die pretentie te ontmaskeren”, verklaarde Luciana Echevarria, afgevaardigde van de provincie Cordoba in Argentinië, die de Socialistische Arbeidersbeweging en het Verenigd Links Front (MST – FIT Unidad) vertegenwoordigt. “Een socialistische leider kan nooit de beul van zijn eigen volk worden, en dat is wat er gebeurt in Nicaragua (…) De enige manier waarop ze hun economische en politieke plan kunnen uitvoeren, is met geweld”, voegde ze eraan toe. (3) De Argentijnse activist Mariano Rosa, politiek coördinator van de internationale commissie, zei: “Een van de sterke punten van ons initiatief is dat we op geen enkele manier kunnen worden beschuldigd van het hebben van een soort relatie met de ambassade van de Verenigde Staten, of met sectoren van rechts. We zijn van links.” Hij drong ook aan op “een politieke taak van ontmaskering”, omdat het regime “niets te maken heeft met links, noch met anti-imperialisme, noch met socialisme, noch met wat dan ook.”
Van Rushdie naar Márquez
In 1986 schreef Salman Rushdie een reisdagboek over zijn bezoek aan het revolutionaire Nicaragua van comandante Daniel Ortega. (4) De Nicaraguaanse limerick die hij als motto meegaf aan zijn boek bleek achteraf profetische waarde te hebben:
Er was eens een meisje in Nicaragua
dat glimlachend rondreed op een jaguar.
Aan het eind van de rit
zat het meisje achter het gebit
en de glimlach op het gezicht van de jaguar.
Comandante Daniel Ortega was toen 41 jaar en zeer revolutionair. Hét voorbeeld van en voor de linkerzijde. Hij is nu 77 jaar. Dat is oud, maar niet stokoud, zoals het hoofdpersonage van Gabriel García Márquez in ‘De herfst van de patriarch. (5) Vooralsnog sterft hij niet in eenzaamheid. Hij is ook een patriarch, maar dan eentje die zijn macht deelt met echtgenote én co-dictator, de 71-jarige Rosario Murillo. Zij delen niet alleen niet de macht maar ook de paranoia van Márquez’ patriarch. Zelfs de Moeder Teresa’s van deze aarde zijn ineens staatsgevaarlijk. Met de bevroren grimlach van een jaguar op hun gelaat blijven Ortega en Murillo echter ‘Sandino vive’ roepen, terwijl hun gevangenissen vol zitten met de echte Sandinisten.
(1)Maandelijks bulletin met de laatste ontwikkelingen, nieuws, acties en analyses ter ondersteuning van de roep om een einde aan de repressie en voor gerechtigheid in Nicaragua. SOSNicaragua-Holanda bestaat uit Nederlanders en Nicaraguanen die de volksbeweging voor gerechtigheid in Nicaragua steunen, vooral middels informatievoorziening en de organisatie van gezamenlijke demonstraties in Nederland.
(2)Nica Nieuwsbrief #37,‘Terug naar af’
(3)Confidencial van 8 juli 2022
(4) Salman Rushdie, De glimlach van de jaguar, Amsterdam, 1986
(5) Gabriel García Márquez, De herfst van de patriarch, 1975
