Dirk Barrez en John Vandaele. Het mondiale uitzendkantoor. Waardig werk in tijden van globalisering en crisis. Epo.Berchem.2009, 307 blz.
Vooraf wil ik de lezer waarschuwen dat ik me de vrijheid neem een beoordeling in cijfer(s) te geven en dit van 0 tot 5, waarbij 1 de laagste score en 5 de hoogste is, en dit voor zowel de inhoud als de vorm .Een kwestie van met de tijd mee te gaan: zoals een beoordeling van een wijn of een restaurant. Immers, boeken worden blijkbaar op de markt gegooid als ordinaire consumptieartikelen, dus voel ik me gedwongen ze als zodanig te behandelen.
De titel van het boek maakt aan de lezer onmiddellijk duidelijk waarover het gaat: het kapitaal zoekt wereldwijd steeds naar de goedkoopste arbeidsplaatsen – en dat is de kern van wat “globalisering” heet.
Het boek kan men in drie delen lezen: in de eerste hoofdstukken geeft het een historisch overzicht van de globalisering , daarna worden de sociale gevolgen ervan geschetst,-en dit wereldwijd:Zuid-Amerika, China, India, Afrika, Europa, om dan uiteindelijk een aanzet te geven van oplossingen.
Inhoudelijk kunnen we de analyse volledig onderschrijven.
Alleen vinden we de historische hoofdstukken oppervlakkig geschreven – zonder enige bronvermelding waardoor de lezer niet kan verifiëren of hetgeen de auteurs schrijven waar is.
De sterke hoofdstukken vinden we terug in het middengedeelte: waar de sociale gevolgen beschreven worden. Dit gebeurt aan de hand van zeer tastbare concrete situaties Dat is zeer leerrijk.
In de derde reeks hoofdstukken worden pogingen tot oplossingen ondernomen: belastingen als antwoord op mondialisering, opheffen van de fiscale paradijzen, kortom een grotere rol van de overheid en daarnaast ook de uitbouw van coöperaties. Hier verlagen de auteurs zich meestal tot het niveau van slogans en wensen, waarmee ze weerom de zwakte van de arbeidersbeweging in het algemeen aangeven. Daarbij durven ze al vertegenwoordigers van deze arbeidersbeweging niet de hand in eigen boezem steken: waartoe heeft immers de vergroting van het overheidsapparaat geleid, welke “meerwaarde” creëert het waterhoofd overheidsambtenaren buiten wat belastingsopbrengst voor diezelfde overheid?
Daarbij gaan ze uit vanuit een eenvoudige morele stelling , die gebaseerd is op medelijden. Echter zo werkt het niet, vrees ik. Naar mijn mening moet je mensen kunnen overtuigen met rationele argumenten en niet met gevoelsmatige/morele argumenten. Het rationele bestaat erin om de mensen op hun eigenbelang te wijzen: dat het uiteindelijk ook in het belang van de kapitalisten is om sociaal en ecologisch te blijven, omdat ze anders mee de verdoemenis ingaan.
Het zou mooi zijn, vind ik, om over deze stelling een lezersrubriek te openen, zodat we die gefundeerd zouden kunnen uitwerken: met slogans en goede voornemens zijn we niks, we moeten met goed onderbouwde oplossingen komen.
Een aanzet zou kunnen zijn, een historische en actuele analyse te maken van de arbeiderscoöperaties als voorbeeld van een structuur waarbij het eigenbelang samenvalt met het algemeen belang.
Als besluit zeg ik dat het boek een begin kan vormen van een zinvolle gedachtewisseling, omdat het onderwerp inderdaad de kern van onze sociale wereldproblemen vormt. Het geeft aanzetten tot, maar meer niet. Daarom een 3. Voor de vorm geef ik het slechts een 1, en dit voor de illustratieve concrete hoofdstukken. Het boek is naar mijn mening geen boek, maar een samenraapsel van artikelen met als gevolg dat er veel herhalingen te lezen zijn en het bijgevolg niet altijd consistent is. Daarnaast heb ik de indruk dat er stukken in staan, die min of meer letterlijk uit de rapporten van de Internationale Vakbondsorganisatie ( IAO ) komen. Dat mag, maar moet wel vermeld worden. Tenslotte stoort mij bijzonder het volume: heeft men werkelijk 300 bladzijden nodig ? Met een kleine 100 pagin’s was dit verhaal ook geschreven, denk ik .
(Uitpers, nr. 110, 10de jg., juni 2009)
U kunt dit boek via de link hieronder rechtstreeks bestellen bij:
en wie via Uitpers bestelt, helpt Uitpers!
De link:
http://www.groenewaterman.be/anne/index.dll?webpage=index.htm&inpartcode=875754&refsource=uitpers