Antwerpen, 26 juni 2008
Geachte voorzitter van het Vlaamse parlement,
Geachte mevrouw Vanderpoorten,
Ondergetekenden wisselden op 4 juni 2008 hun professionele ervaringen, hun expertise en hun persoonlijke zorg uit in verband met de nakende besluitvorming rond de Oosterweelverbinding.
Wij namen kennis van de recente publicaties en het materiaal verzameld rond de te verwachten situatie in de volkrijkste delen van Antwerpen Noord, West en Oost. Wij namen ook kennis van de evaluatie gemaakt door een aantal artsen betreffende de gevaren voor de volksgezondheid in deze werk- en woonzones. Ten slotte bespraken wij voor- en nadelen van manieren om de Antwerpse ring te sluiten, dit o.a. aan de hand van een systematische vergelijking van de tracés van resp. BAM en stRaten-generaal.
Wij menen dat de wijze van aanleg waarvoor men gekozen heeft, met name een landbrug of viaduct, in de eerste plaats gevolgen heeft voor de volksgezondheid.
De bestaande fijn-stofoverlast die de Antwerpse agglomeratie al teistert sinds de luchtkwaliteit gemeten wordt, wordt hierdoor niet bestreden maar verplaatst en verankerd, omdat men het zware en overwegend doorgaande vrachtverkeer in Antwerpen handhaaft.
In dit verband willen wij u graag een lijst bezorgen van alle sociale en educatieve instellingen die in Antwerpen binnen de alarmzone van 500 m van de drukste verkeersaders liggen. Het gaat om maar liefst 64 grote en kleine instellingen. Ernstig gezondheidsgevaar is er tot op 1500 meter afstand (cfr. wetenschappelijke literatuur in o.a. The Lancet). Wetenschappelijk staat vast dat het wonen, schoolgaan en werken binnen deze zone rechtstreekse gevolgen heeft voor de longontwikkeling en de longconditie, met name van jongeren, zwakkeren en ouderen. Juist die bevolkingsgroepen die recht hebben op onze beste zorgen.
Wij wijzen erop dat o.a. om deze redenen wereldwijd net een beweging bezig is om vrachtvervoer buiten de agglomeraties te brengen, stedelijke viaducten te slopen en te vervangen door tunnels.
Wij vinden het moeilijk te begrijpen dat over dit alles in het gewest en in de metropool zelf geen ernstig gesprek mogelijk blijft. Te meer daar we vrezen dat heel wat politieke ‘decision makers’ tot nu toe eerder gedeeltelijk kennis hebben genomen van specifieke deelproblemen in het dossier van de Oosterweelverbinding op het vlak van gezondheid en mobiliteit.
De onafhankelijke academici aanwezig op ons beraad verklaarden ieder initiatief te steunen om op wetenschappelijk gefundeerde en democratisch aanvaardbare wijze dit dossier te behandelen. De gezondheidsimplicaties en ook de verkeersveiligheid van ieder project moeten deskundig, grondig en eerlijk worden ingeschat en moeten bij de beslissing serieus doorwegen. Alternatieven die de volkrijke stedelijke omgevingen en de groene longen van de stad sparen, waardoor een reële vermindering van fijn stof en geluidoverlast ontstaat, verdienen het ernstig bekeken te worden.
In dat kader willen wij ook wijzen op het geplande rooien en aantasten van enkele Antwerpse groene longen die belangrijke buffers vormen tussen stad en haven, in het bijzonder het Noordkasteel en Sint-Annabos.
Tevens wijzen wij op de toekomstige dramatische situatie van de plaats waar wij samen kwamen. Het Sint-Jozefinstituut gelegen op de Antwerpse Luchtbal is de grootste instelling voor fysiek en mentaal gehandicapten in de provincie. Op vijf meter van de zuidelijke vleugel van de instelling zal de noordelijke aftakking van het Lange Wapperviaduct ingeplant worden, een vijftiental meter zwevend boven de daarachter gelegen speelplaats.
Wij spreken ons niet uit over de ‘beste’ technische oplossing, maar een verkeersproject waarbij de al hoge blootstelling van de bevolking aan fijn stof en andere verkeersgerelateerde polluenten wellicht niet zal verminderen, maar vermoedelijk nog zal toenemen, kan geen goed mobiliteitsproject zijn.
Het is ons aanvoelen dat wij niet alleen staan met deze mening. Een goede politieke opvolging van dit bouwproject lijkt stilaan de bekommernis te worden van heel wat Antwerpenaren en Vlamingen.
Het Vlaamse parlement is de democratische instelling waar de politieke debatten over dit bouwdossier gevoerd worden. Daarom richten we ons tot u, als voorzitter van het Vlaamse parlement, met de vraag of u, vanuit uw positie en ervaring, mogelijkheden ziet om een dialoogplatform op te bouwen waar ruimte geschapen wordt voor een constructief gesprek over deze kwestie.
Met dit initiatief hopen wij de optie te lichten voor dialoog in plaats van monoloog in dit maatschappelijk zo belangrijke dossier.
Uw positieve reactie met vertrouwen tegemoet ziende verblijven wij:
(in alfabetische volgorde)
André Adam, hoofdgeneesheer Sint-Jozefinstituut,
Georges Allaert, hoogleraar duurzame mobiliteit, Ugent,
Eric Antonis, ere-schepen stad Antwerpen,
Evrard Claessens, hoogleraar handel en transport, leerstoel Jean Monnet,
Manu Claeys, stRaten-generaal,
Bob Cools, ereburgemeester stad Antwerpen,
Marc Goethals, cardioloog, Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis, Aalst,
Marjan Moens, revalidatie arts Sint Jozefinstituut,
Ben Nemery, MD,PhD, Hoogleraar Toxicologie en Arbeidsgeneeskunde KU Leuven,
Dirk van Duppen, geneesheer, Deurne,
Wim van Hees, voorzitter vzw Ademloos,
Guido Verbeke, geneesheer gynaecoloog, secretaris vzw Ademloos,
Hoogleraar Peter Verhaeghe, stRaten-generaal.
(Uitpers, nr 100, 9de jg., juli-augustus 2008)
